Dołącz do Zdrowia na Facebooku!
Odbyt: położenie
Odbyt (łac. anus) to końcowy element jelita grubego (okrężnicy). Mimo że jest najkrótszym odcinkiem jelita grubego i zajmuje w nim ostatnie miejsce, to pełni bardzo ważną funkcję - odpowiada za możliwość powstrzymania wydalania stolca dzięki zależnym od nas skurczom.
> Sprawdź: 6 badań lekarskich, których nienawidzimy, ale mogą uratować nam życie
Odbytu nie należy mylić z odbytnicą. Odbytnica (łac. rectum), znana także pod nazwą prostnica, to ostatni odcinek przewodu pokarmowego, który kończy się właśnie odbytem. Odbytnica położona jest w miednicy mniejszej, przebija przeponę miednicy, ma kształt łuku. Jej długość wynosi od 12 do 18 centymetrów. A zatem - odbytnica to końcowy odcinek układu pokarmowego, a odbyt to ostatni element odbytnicy i zarazem układu pokarmowego.
Odbyt: budowa
Fragment odbytnicy, który leży nad przeponą miednicy, to bańka odbytnicy. Dalsza część odbytnicy tworzy kanał odbytu. Ściany kanału odbytu zwierają się i rozwierają podczas wypróżniania. Odbyt zamykają silne mięśnie, które tworzą zwieracz odbytu. Są to zwieracz wewnętrzny odbytu i zwieracz zewnętrzny odbytu.
> Zobacz: Student medycyny apeluje: Oglądajcie swoją kupę!
Jak odbywa się defekacja? Bańka odbytnicy pełni funkcję zbiornika, w którym tymczasowo gromadzi się masa kałowa. Gdy jej ścianki rozciągają się, czujemy parcie na stolec. Kiedy zaczynamy się wypróżniać, rozluźnia się najpierw wewnętrzny, a później zewnętrzny kanał odbytu. Przez kanał odbytu wypychana jest masa kałowa. Napięte mięśnie brzucha powodują, że w jamie brzusznej rośnie ciśnienie tworzące parcie.
Odbyt: choroby
Podstawowym badaniem odbytu jest badanie per rectum. Badanie per rectum służy wykryciu możliwych zmian w odbycie, kanale odbytu i odbytnicy. To rutynowa procedura w diagnozowaniu pacjentów z podejrzeniem hemoroidów czy nieprawidłowości jelita grubego. Badanie per rectum wykonuje się także w celu zbadania gruczołu krokowego, czyli prostaty - to podstawa diagnostyki raka prostaty. Badanie proktologiczne ma zastosowanie również u kobiet, wykonuje się je między innymi w przypadku podejrzenia zmian w macicy. Więcej o badaniu per rectum przeczytasz tutaj.
Najczęściej występujące choroby odbytu to:
- świąd odbytu (czasem wywoływany przez owsiki),
- guzki krwawnicze (hemoroidy; ta dolegliwość dotyka co trzeciego Polaka!),
- ropnie okołoodbytnicze,
- przetoki okołoodbytnicze,
- szczelina odbytu,
- infekcje grzybiczne,
- malformacje odbytu i odbytnicy (m.in. zarośnięcie odbytu),
- nietrzymanie stolca,
- rak odbytu.
Dolegliwości w okolicach odbytu mogą świadczyć o chorobach innych części ciała, przede wszystkim schorzeniach jelita grubego. Choroby mogą sygnalizować krwawienia z odbytu, świąd, poczucie niepełnego wypróżnienia. O wszystkich tych problemach powinniśmy niezwłocznie informować lekarza. Mimo iż są to kwestie wstydliwe, trzeba o nich mówić, ponieważ mogą doprowadzić do poważnych powikłań, a nawet do śmierci!
To także może cię zainteresować:
> Krew w stolcu - zawsze alarmujący objaw
> Kolor kału - o czym świadczy?
Wstydliwe dolegliwości, o których nie chcesz mówić nawet lekarzowi
