Dołącz do Zdrowia na Facebooku!
Grelina: co to jest?
Grelina to, najprościej mówiąc, hormon pobudzający apetyt. Nazywana jest potocznie hormonem głodu. Grelina odpowiada za regulację łaknienia, równowagi energetycznej organizmu oraz za stymulację wydzielania hormonu wzrostu.
Grelina produkowana jest przede wszystkim w żołądku. Wytwarzają ją także: jelito cienkie, trzustka, jądra, łożysko i podwzgórze. Grelina dostaje się do naczyń krwionośnych i wędruje po całym organizmie.
Na stężenie greliny w organizmie wpływa:
- poziom glukozy,
- poziom insuliny,
- styl życia,
- sposób odżywiania się,
- ogólna kondycja zdrowotna,
- funkcjonowanie układu nerwowego.
Wytwarzanie greliny w organizmie zdrowych osób jest nieodłącznie związana z jedzeniem. Gdy organizm długo nie dostaje pokarmu, grelina się uwalnia, komunikując, że trzeba poszukać i przyjąć pożywienie. W efekcie czujemy głód. Gdy brzuch jest pełen, poziom greliny spada.
Osoby z bulimią, zaniżonym BMI (np. chore na anoreksję) oraz wygłodzone mają wysoki poziom greliny. Ci, którzy cierpią na otyłość, przez zaburzony, czyli stale wysoki poziom greliny odczuwają głód bez względu na faktyczne zapotrzebowanie na jedzenie.
Nie ma cudownego leku na obniżenie poziomu greliny. Osobom otyłym pomoże jedynie zmiana trybu życia - więcej ruchu, dużo snu, zdrowsze jedzenie, spożywanie ostatniego posiłku kilka godzin przed snem. Pozytywnie na obniżenie greliny wpłynie również porzucenie alkoholu i papierosów.
Grelina i doba
Greliny jest najwięcej w organizmie między 22:00 a 4:00. Poziom greliny wzrasta również przed posiłkiem i podczas głodzenia, a spada około godziny (lub 2 godzin) po posiłku. Niedobór snu wpływa sprawia, że greliny jest więcej, a więc łatwiej o nadwagę.
> Przeczytaj: Dieta na dobry sen
Grelina i cukrzyca
Osoby chore na cukrzycę typu 1 zwykle cierpią na otyłość i hiperfagię, czyli nadmierne łaknienie. Zauważono, że produkcja greliny jest u nich zaburzona. Po posiłku poziom hormonu nie spada, ponieważ nie w organizmie nie ma wystarczająco dużo insuliny; po podaniu standardowej dawki insuliny stężenie greliny się zmniejsza. Mechanizm grelina-insulina wciąż jest badany.
Grelina i stres
Badania wykazały, że poziom greliny rośnie przy długotrwałym stresie. Wysokie stężenie greliny zwiększa podatność na traumatyczne wydarzenia oraz sprawia, że człowiek jest bardziej narażony na zespół stresu pourazowego (ang. posttraumatic stress disorder, czyli PTSD).
Grelina i leptyna
Niejako odwrotnym do greliny hormonem jest leptyna. Nazywana jest hormonem sytości (czasem także hormonem otyłości i apetytu). Wysoki poziom leptyny informuje mózg, że jedzenia i zapasów energetycznych jest wystarczająco dużo - wtedy zdrowemu człowiekowi odechciewa się jeść. U osób otyłych występuje zjawisko zwane leptynoopornością; organizm przyzwyczaja się do wysokiego stężenia leptyny i mózg ignoruje rzeczywiste potrzeby ciała - myśli, że jedzenia nie ma i powoduje uczucie głodu. Więcej o leptynie dowiesz się stąd.
To także może cię zainteresować:
> Dlaczego jeden chips nam nie wystarczy?
Jedz i chudnij - niezawodne triki, dzięki którym zjesz mniej
