Ból jajników – objawy
Nie każdy ból w okolicach podbrzusza to ból jajników. Jajniki kształtem przypominają małe jajka. Ich rozmiary są niewielkie. Każdy jajnik mierzy 5x3x1 cm. Te malutkie narządy umieszczone są po dwóch stronach podbrzusza (wyróżniamy lewy i prawy jajnik). Ich zadaniem jest przetrzymywanie komórek jajowych oraz przygotowanie owulacji. Jajniki są umieszczone nieco poniżej górnych, „wystających” kości biodrowych. Zdarza się, że dwa jajniki bolą jednocześnie. Częściej jednak kobiety zgłaszają dolegliwości związane z jednym narządem. Mówią wówczas o bólu prawego lub lewego jajnika.
Warto podkreślić, że objawy mogą mieć różne natężenie. Ból jajników może mieć charakter lekkich ukłuć w podbrzuszu. Tego typu symptom nie powinien niepokoić. Najprawdopodobniej jest znakiem zmian w cyklu miesiączkowym (oprócz owulacji może to być miesiączka lub moment tuż przed menstruacją). Bóle uciążliwe, trwające dłuższy czas powinny być szybko zgłoszone ginekologowi. To szczególnie ważne wówczas, gdy oprócz dolegliwości związanych z jajnikami pojawiają się tzw. objawy towarzyszące.
Ból jajników – objawy towarzyszące
Do objawów towarzyszących bólowi jajników, wskazujących na rozwijające się w organizmie choroby, zalicza się m.in.:
- częstomocz (częste oddawanie moczu) – tego typu symptom może być dowodem na zapalenie pęcherza moczowego. Należy zdawać sobie sprawę z tego, że nie zawsze tego typu choroba objawia się pieczeniem cewki moczowej. Niekiedy zapalenie dróg moczowych objawia się bólem podbrzusza i zwiększeniem częstotliwości oddawania moczu; częstomocz może także wskazywać na zarażenie chorobami wenerycznymi;
- upławy – jeżeli śluz wydostający się z pochwy jest zbyt obfity (w porównaniu do innych cykli miesiączkowych), jest zabarwiony na zielono/brązowo/żółto, nieprzyjemnie pachnie i ma niestandardową konsystencję należy zgłosić się do lekarza;
- ból podczas stosunku – niepokojący może być też ból ujawniający się podczas stosunku. Jeżeli partner jest delikatny, ale mimo to kobieta czuje dyskomfort podczas współżycia – np. odczuwa ból jajowodów – warto wybrać się do ginekologa;
- gorączka;
- podenerwowanie, stres;
- nudności.
Ból jajników – przyczyny fizjologiczne
Istnieje szereg przyczyn fizjologicznych, które mogą wywołać dolegliwości w obrębie jajników - nie zawsze muszą oznaczać chorobę. Do tego rodzaju powodów można włączyć:
- owulację – kiedy dochodzi do jajeczkowania, kobieta może odczuwać ukłucie po jednej stronie brzucha (prawej lub lewej, czasami zdarza się, że po obu stronach). Ból ten dotyczy pęknięcia pęcherzyka Graafa, co wiąże się z uwolnieniem komórki jajowej z jajnika do jajowodu. Ból ten nie jest znakiem procesu chorobowego, stanowi normalną reakcję na zmiany w cyklu miesięcznym. Wiele kobiet zgłasza dolegliwości tego rodzaju. Zwykle ból trwa krótko (max. 3 dni). Jeżeli jest uciążliwy, można go złagodzić farmakologicznie;
- zespół napięcia przedmiesiączkowego (PMS) – kilka dni przed okresem może boleć podbrzusze. Kobiety często skarżą się na ukłucia jajników pojawiające się co jakiś czas. Oprócz tego problemem są huśtawki nastrojów, zmiany trądzikowe na cerze i ogólne osłabienie.
- traumy, stres – znane są przypadki bólów narządów rodnych u kobiet, które z jakiegoś powodu boją się stosunków seksualnych;
- źle dobrana pozycja podczas stosunku seksualnego – niektóre pozycje seksualne mogą przyczyniać się do bólu narządów rodnych. Ucisk na narządy miednicy mniejszej może wywołać ból, który ujawni się po pewnym czasie (np. następnego dnia).
Ból jajników – przyczyny związane z chorobami
Jeżeli ból jajników nie jest związany z przyczynami fizjologicznymi i pojawiają się objawy towarzyszące, należy się udać do lekarza. Do chorób i zaburzeń, których objawem jest ból jajników, wlicza się m.in. takie stany, jak:
- endometrioza – jest to choroba polegająca na migracji błony śluzowej poza macicę. Zwykle proces chorobowy rozwija się powoli i etapami, nie dając żadnych wyraźnych sygnałów. Z czasem pojawiają się nieprzyjemne symptomy, w tym bóle jajników promieniujące na całą miednicę oraz bardzo obfite miesiączki. Bardzo często endometrioza jest podejrzewana, gdy pacjentka zgłasza się do lekarza z pytaniami o ból podbrzusza pojawiający się po stosunkach;
- torbiele jajnika – kłucie jajników odczuwane przez kobietę to tak naprawdę rozwijające się zmiany o charakterze torbieli. Oprócz bólu jajników torbiele objawiają się powiększeniem jamy brzusznej. Zdarza się, że zmiany tego rodzaju samoczynnie pękają i wyrzucają swoją treść do wnętrza organizmu. Należy zdawać sobie sprawę z tego, że torbiele jajnika to poważny stan chorobowy. Mogą utrudniać zajście w ciążę lub doprowadzić do tzw. skrętu jajnika lub zespołu policystycznych jajników;
- nadżerka szyjki macicy – choroba ta polega na zastąpieniu nabłonka wielowarstwowego płaskiego nabłonkiem znajdującym się w kanale szyjki macicy. Do objawów nadżerki zalicza się kłucie jajnika, plamienia między miesiączkami oraz pojawianiu się plamień po stosunku;
- nowotwory jajnika – niestety, rak jajników przez długi czas nie daje żadnych wyraźnych objawów. Dopiero wtedy, gdy guzy są już dość duże, kobieta zaczyna odczuwać silne bóle podbrzusza. Poza tym pojawiają się inne symptomy, np. ciągłe wzdęcia, wymioty, zaparcia, nudności, niestrawności. Zdarza się, że kobiety rak jajników mylą z grypą żołądkowo-jelitową. Dopiero, gdy pojawi się wodobrzusze, obrzęk nóg oraz parcie na pęcherz, udaje się postawić właściwą diagnozę;
- zapalenie przydatków (zapalenie jajników) – choroba jest wywoływana przez bakterie, które zaczynają obejmować jajniki i jajowody. Typowymi objawami zapalenia są bóle skurczowe pojawiające się po obu stronach podbrzusza – bóle te mogą promieniować do pachwin i ud. Do symptomów towarzyszących zalicza się gorączkę, wymioty, nudności i biegunkę. Niekiedy zapalenie przydatków jest mylone z zatruciem pokarmowym. Przyczyną choroby może być nieprawidłowa higiena lub kontakty płciowe z zakażonymi osobami. Zapalenie przydatków dotyka przede wszystkim młode, aktywne seksualnie kobiety;
- zakażenie dróg moczowych – bakterie atakujące układ moczowy mogą przenieść się na narządy rodne, w tym na jajniki.
- skręt torbieli jajnika – do skrętu dochodzi w wyniku zaciśnięcia naczyń krwionośnych oraz zatrzymania dopływu krwi do jajnika. Ból będący objawem choroby może być nie do zniesienia. Zdarza się, że skręt torbieli wywołuje omdlenia. Często dolegliwościom bólowym towarzyszą wymioty, nudności i kolki.
Ból jajników a ciąża
Ból jajników w ciąży (generalnie ostre bóle podbrzusza – nie tylko jajników) może świadczyć o poronieniu. Zwłaszcza, jeśli dolegliwościom bólowym towarzyszy krwawienie. Jeżeli ból jajników występuje po jednej stronie, a miesiączka się przedłuża lub krwawienie wzmaga się po miesiączce, możliwa jest ciąża pozamaciczna. Dodatkowym znakiem mogącym wskazać na taką diagnozę jest pocenie się oraz wysokie tętno pacjentki. Co ważne – zarówno przy poronieniu, jak i przy ciąży pozamacicznej trzeba jak najszybciej udać się do lekarza. Najlepiej zadzwonić po pogotowie ratunkowe.
Czasami zdarza się, że ból jajników w ciąży ma postać nieregularnych skurczów. Najprawdopodobniej kurczy się wtedy macica. Jeśli taka sytuacja ma miejsce w I trymestrze ciąży, nie można lekceważyć bólu. Koniecznie trzeba go zgłosić lekarzowi. Bóle nasilające się, mające tępy charakter, zwykle wskazują na odklejenie się łożyska.
Warto także zaznaczyć, że niekiedy odczucie dyskomfortu w podbrzuszu może być radosnym objawem. Czasami w taki sposób organizm sygnalizuje ciążę. Ból jajników to jeden z pierwszych objawów udanego zapłodnienia.
To również może cię zainteresować:
Endometrioza: jak się objawia ta choroba i jak się ją rozpoznaje?
Torbiel jajnika: od zmian czynnościowych po groźne nowotwory
Zespół policystycznych jajników (PCOS) - przyczyny, objawy, diagnostyka i leczenie
Zapalenie przydatków (jajowodów i jajników) - objawy, diagnoza, leczenie
