Hormonalna terapia zastępcza (HTZ) - na czym polega i kto może ją stosować?

Hormonalna terapia zastępcza (HTZ) to metoda łagodzenia przykrych objawów menopauzy. Musi być jednak zastosowana odpowiednio wcześnie i z uwzględnieniem przeciwwskazań. Co daje hormonalna terapia zastępcza i jakie mogą być jej powikłania?

Hormonalna terapia zastępcza (HTZ): co to jest?

Hormonalna terapia zastępcza to sposób leczenia dolegliwości towarzyszących menopauzie. Uciążliwe symptomy menopauzy są w dużej mierze skutkiem niedoboru estrogenów - HTZ polega na podawaniu tych hormonów. Zastosowanie HTZ musi być skonsultowane z lekarzem ginekologiem i dostosowane do każdej pacjentki z osobna. Nie wszystkie kobiety mogą rozpocząć HTZ.

Dołącz do Zdrowia na Facebooku!

Hormonalna terapia zastępcza (HTZ): dla kogo?

Leczenie powinno być stosowane wtedy, gdy jest potrzebne - jeśli objawy menopauzy nie są dokuczliwe, a dolegliwości nie sprawiają kłopotów, nie trzeba rozpoczynać HTZ. Wskazaniem do zastosowania HTZ są tzw. objawy wypadowe (zespół klimakteryczny). Objawy wypadowe to:

  • uderzenia gorąca,
  • zimne poty,
  • kołatanie serca,
  • bóle głowy,
  • zawroty głowy,
  • zaburzenia koncentracji.

Przykre reperkusje menopauzy to także zwiększone ryzyko infekcji pochwy, suchość pochwy (i bolesne współżycie), osteoporoza i osteopenia, obniżone libido, wahania nastroju.

Hormonalna terapia zastępcza (HTZ): kiedy?

Rozpoczęcie HTZ kilka lat po ostatniej miesiączce mija się z celem - może tylko zaszkodzić. Przyjmuje się, że maksymalny wiek, w którym można zacząć HTZ, to 60 lat. Terapia u starszych pań może spowodować podwyższenie ryzyka zapadnięcia na miażdżycę lub pogłębienia się jej, a w efekcie wystąpienia zawału serca czy udaru mózgu.

> Przeczytaj: O HTZ już bez euforii, ale i bez histerii. Szkodzi czy pomaga? Nie wiemy na pewno! [WYWIAD]

Najkorzystniej rozpocząć terapię jeszcze przed ostatnią miesiączką, wraz z wystąpieniem pierwszych objawów menopauzy (przede wszystkim nieregularnych miesiączek). Wczesne zastosowanie HTZ daje najlepsze efekty, jednak te panie, które zgłoszą się do lekarza rok po ostatniej miesiączce, mają jeszcze szansę na udaną terapię.

HTZ stosuje się także przy przedwczesnej menopauzie. Dotyczy ona między innymi tych kobiet, które przeszły operację wycięcia jajników (na przykład na skutek nowotworu). W takich przypadkach HTZ wdraża się tuż po usunięciu narządu.

Hormonalna terapia zastępcza (HTZ): co daje?

Odpowiednio - czyli nie za późno i zgodnie ze stanem zdrowotnym pacjentki - zastosowane HTZ nie tylko łagodzi objawy menopauzy, lecz także obniża poziom "złego" cholesterolu, zmniejsza ryzyko wystąpienia choroby niedokrwiennej serca i niektórych nowotworów (np. raka jelita grubego), poprawia sen i wpływa pozytywnie na gęstość kości (zwiększa masę kostną) i stymuluje pracę mózgu (naukowcy przypuszczają, że przeciwdziała chorobie Alzheimera).

> Zobacz: Napady gorąca z powodu menopauzy? Pomogą ćwiczenia fizyczne

Hormonalna terapia zastępcza (HTZ): przeciwwskazania

Wiek i zaawansowanie menopauzy to nie jedyne czynniki, które warunkują możliwość zastosowania HTZ. Przeciwwskazania do stosowania hormonalnej terapii zastępczej to:

  • ciąża,
  • choroba niedokrwienna serca,
  • zakrzepica żył głębokich,
  • choroby wątroby (np. ostra niewydolność wątroby),
  • niewyjaśnione krwawienia z dróg rodnych,
  • rak sutka,
  • rak trzonu macicy,
  • porfiria skórna późna.

Wdrożenie HTZ mogą uniemożliwić również choroby dróg żółciowych, mięśniaki macicy, hiperplazja nabłonka przewodowego sutka oraz migrena.

> Sprawdź: BÓL GŁOWY? Powiedz, gdzie i jak boli, podpowiemy dlaczego

Hormonalna terapia zastępcza (HTZ): w jakiej formie?

Hormony podawane są w różny sposób. Mogą być stosowane w formie plastrów, zastrzyków, tabletek, globulek dopochwowych, maści, żeli czy kremów. Zastrzyki są najwygodniejszą formą aplikowania HTZ (nie trzeba się przejmować samodzielnym przyjmowaniem hormonów), jednak nie można nagle przerwać terapii, gdy zaobserwuje się ewentualne efekty uboczne (tymczasem na przykład plaster można zdjąć).

Hormonalna terapia zastępcza (HTZ): co z seksem?

Wiele pań w okresie przekwitania skarży się na rozmaite dolegliwości związane ze współżyciem, przede wszystkim suchość pochwy, ból w trakcie stosunku, obniżony popęd seksualny. U prawie połowy kobiet po menopauzie występuje tzw. atrofia pochwy (atroficzne zapalenie pochwy), czyli zespół schorzeń, które skutecznie obniżają jakość seksu i życia w ogóle. HTZ pomaga zapobiec tym dolegliwościom.

To także może cię zainteresować:

> Menopauza? Nie starzej się "godnie". Przedłuż młodość!

> Seks po zawale nie szkodzi, a nawet bywa leczniczy! Trzeba tylko wiedzieć, co, jak i kiedy

[16+] Menopauza? Nie musi boleć

Więcej o: