Regularnie wracamy do tematu drętwienia rąk i/lub nóg, bo wciąż padają pytania o przyczyny takich dolegliwości. Nic dziwnego: to zdarza się każdemu, niemal w każdym wieku, a bywa sygnałem poważnych problemów zdrowotnych, choćby neurologicznych. Skąd mamy wiedzieć, czy sytuacja wymaga konsultacji lekarskiej? Wyjaśniamy.
Na pewno drętwienie?
Kości, stawy, mięśnie - sporo elementów tworzących twoją rękę może nie pracować idealnie i dawać nieprzyjemne dolegliwości. Te zresztą mogą być spowodowane także problemem ogólnoustrojowym (choćby jakimś stanem niedoborowym) lub pozornie odległym (np. choroba kręgosłupa). Czasem trudno zatem o szybką diagnozę nie tylko w warunkach domowych, ale nawet u lekarza. Zwłaszcza że sprawę dodatkowo komplikuje fakt, iż bardzo różnie definiujemy samo "drętwienie".
Dla jednego drętwienie to jedynie bardzo charakterystyczne zesztywnienie kończyny. Wiele osób określa jednak w ten sposób również wszelkie nieprzyjemne kłucia, mrowienie, a nawet trudny do określenia ból. Lista przyczyn wówczas się rozrasta.
Drętwienie prawej ręki - co to może być?
Najczęściej można samodzielnie stwierdzić, kiedy drętwienie prawej ręki jest najpewniej objawem niegroźnym, przemijającym. Byłeś niewygodnie ułożony podczas snu? Za długo siedziałeś przy komputerze? Zdarza się, że w takich okolicznościach nasze mięśnie drętwieją, a wystarczającym "leczeniem" jest zmiana pozycji.
Bywa jednak, że właśnie klikając w klawiaturę telefonu czy pracując przy komputerze, odkryjesz problem, który wymaga konsultacji lekarskiej. Jeśli dłoń coraz szybciej się "męczy", drętwieją ci palce, niewykluczony jest choćby zespół cieśni nadgarstka. Dokucza raczej ramię? Przyczyną może być nawet zmiana zwyrodnieniowa w obrębie kręgosłupa. W sytuacji, gdy drętwieją ręce, zazwyczaj za dolegliwości odpowiada jego górny odcinek (np. schorzenia odcinka szyjnego), ale nie jest to reguła, od której nie ma odstępstw. Czasem do ręki promieniują dolegliwości nawet od części krzyżowej kręgosłupa.
Jeśli stale drętwieje ci wciąż ta sama kończyna, w tym samym miejscu, bardziej jest prawdopodobne, że problem jest w jej obrębie, w tym konkretnym miejscu. Jeśli drętwienia odczuwasz w różnych miejscach, najpewniej to jakaś choroba ogólnoustrojowa, ewentualnie niedobór składników odżywczych? Może tak być. Zdarza się jednak, że z powodu niedoboru magnezu czy potasu nieprzyjemne kurcze i/lub drętwienia zawsze pojawiają się w tym samym miejscu, a po uzupełnieniu składników odżywczych nie wracają.
Generalnie nie zapominaj, że od stawiania diagnoz jest lekarz, a nawracające dolegliwości zawsze są wskazaniem, by w końcu go odwiedzić. Zadaniem pacjenta jest tylko wstępnie ocenić, kiedy czas na wizytę. Na początek wystarczy lekarz pierwszego kontaktu.
Może wezmę coś bez recepty?
To prawda, że drętwienia (zarówno nóg, jak i rąk) mogą być spowodowane niedoborem składników odżywczych. Zazwyczaj sprawczynią kłopotów jest witamina B6, czasem niedobór magnezu czy wapnia. Wówczas jednak zamiast typowego drętwienia kończyn, raczej spodziewaj się:
- drżenia mięśni,
- bolesnych skurczów nóg, nawet wyrywających ze snu (doskonale znanych wielu kobietom w ciąży),
- drgania powiek.
Na pewno wówczas nie zaszkodzi uzupełnienie diety o produkty, które obfitują w brakujące składniki, choćby:
- ryby,
- chude mięso,
- nabiał,
- banany,
- orzechy.
Ale czy to pomoże? Racjonalna, zróżnicowana dieta z pewnością jest korzystna, jednak przyczyny niedoborów są zróżnicowane. Czasem powodem nie jest za mała podaż magnezu, potasu czy witamin z grupy B, tylko ich nieprawidłowe wchłanianie. Wówczas problem także trzeba rozwiązać z pomocą lekarza.
Przy niewielkich niedoborach czasem pomaga suplementacja - niejedna osoba przekonała się, że brała preparat z magnezem czy witaminami i problem ustąpił. Trzeba jednak pamiętać, że suplement to nie lek, tylko uzupełnienie diety. Niczego nie leczą. Prawdziwe leki, także z witaminami i biopierwiastkami, ale w odpowiedniej dawce i formie, zwykle zleca lekarz i są dostępne na receptę.
Teoretycznie możesz samodzielnie się wspomóc zestawem witaminowo-mineralnym. Pamiętaj jednak, by nie przekraczać czasu stosowania i dawki podanej w ulotce informacyjnej. Nie widzisz poprawy? Czas do internisty.
Drętwienie prawej ręki a przyczyny neurologiczne
Jednorazowe, szybko mijające, zdrętwienie ręki czy nogi, bez objawów dodatkowych, z pewnością nie wymaga dalszej diagnostyki. Jeśli jednak wraca, warto poszukać przyczyny. Masz nawracające drętwienia prawej ręki? Nie ma kluczowego znaczenia, czy drętwieje ci dłoń, ramię, noga, obie kończyny, a może ręce i nogi naraz. Istnieje możliwość, że przyczyna jest banalna lub poważna. Trzeba bowiem zwracać uwagę na wiele czynników - inne objawy towarzyszące drętwieniu, okoliczności, w jakich do nich dochodzi, czas dolegliwości itp.
Bardzo wiele chorób objawiających się drętwieniem kończyn ma właśnie podłoże neurologiczne i właśnie w gabinecie neurologa niejednokrotnie odkrywana jest przyczyna dolegliwości. Ten specjalista zajmuje się nie tylko układem nerwowym, ale też wieloma schorzeniami układu ruchu, leczeniem bólu, problemami z mięśniami, etc. Bywają one bowiem powiązane z funkcjonowaniem twoich nerwów.
Co ci może być?
1. Migrena
Drętwienie ręki czasem pojawia się przy migrenie. Częściej wprawdzie drętwieje wtedy część twarzy, niż kończyny, ale bywa i tak.
2. Udar
W przypadku poważnych chorób i problemów neurologicznych, choćby przy udarze czy przemijającym napadzie niedokrwiennym mózgu (który bywa zapowiedzią pełnego udaru), raczej spodziewaj się drętwienia nie jednej kończyny, a połowy ciała. Nie jest to jednak zasada bez wyjątków, stąd lepiej zasięgnąć porady specjalisty.
3. Padaczka
Drętwienie kończyn bywa też objawem padaczki. Ta choroba neurologiczna, błędnie kojarzona jedynie z charakterystycznym napadem i utratą przytomności, może dawać niespecyficzne dolegliwości. To np. tzw. napady ogniskowe (częściowe), które dają przykładowo takie objawy:
- drgawki w obrębie ręki,
- uczucie drętwienia,
- iskry, błyski przed oczami (jak przy migrenie),
- odczuwanie dziwnego smaku, zapachu,
- ślinienie się,
- omamy.
Padaczkę trzeba diagnozować i leczyć w każdym wieku. Bywa skutkiem urazu głowy (nawet takiego zlekceważonego), guzów w mózgu, zapalenia opon mózgowych etc.
4. Stwardnienie rozsiane
Nie znamy przyczyny powstawania stwardnienia rozsianego (SM). To kolejna choroba, którą zajmuje się neurolog i która może objawiać się między innymi drętwieniem kończyn. Wielu pacjentów wspomina, że zaczęło się niewinnie ("jakieś mrówki na ręce", "popuszczenie moczu podczas kichnięcia"), ale raczej nieznane są przypadki izolowanego drętwienia prawej ręki, które ostatecznie okazałoby się SM. Zwykle u pacjentów występuje szereg objawów, w tym nieuzasadnione zmęczenie. Jeśli podejrzewasz coś poważniejszego, nie wahaj się i odwiedź lekarza. Rozpoznanie zwiększa szanse na dobre życie. Chociaż stwardnienie rozsiane wciąż jest nieuleczalne, współcześnie właściwa opieka medyczna może znacznie poprawić jakość życia chorych.
Przyczyną neuropatie i parestezje?
Drętwienie towarzyszy też neuropatiom, czyli stanom zapalnym nerwów obwodowych. Mogą być spowodowane przez wiele czynników, w tym:
- cukrzycę,
- alkoholizm,
- niedożywienie (nie mylić z niską wagą - wiele osób niedożywionych cierpi na otyłość, bo brakuje im podstawowych substancji odżywczych).
Neuropatie świadczą o problemie z nerwami obwodowymi. Podobnie parestezja, zwana czuciem opacznym. To najczęściej objaw uszkodzenia nerwów obwodowych, ale bywa też sygnałem uszkodzenia centralnego układu nerwowego.
Parestezja może objawiać się właśnie drętwieniem ręki (lub nogi), a także mrowieniem, a nawet silnym uczuciem zimna lub gorąca na skórze "bez powodu". Skąd się biorą parestezje? Znowu przyczyn jest wiele: od tężca począwszy na chorobach psychicznych i nowotworowych skończywszy.
Pomocny w ustaleniu przyczyny okazuje się neurolog. Czasem odkrywa ją już po szczegółowym wywiadzie i sprawdzeniu odruchów neurologicznych. W sytuacjach niejasnych konieczne bywa wykonanie badań krwi (np. morfologia, elektrolity, poziom glukozy) i bardziej "poważnych", a zarazem bezpiecznych: rezonansu magnetycznego czy tomografii głowy. Dzięki tym badaniom można szybko i wiarygodnie wykluczyć wiele poważnych problemów neurologicznych, a co najważniejsze: skutecznie pomóc pacjentowi.
Drętwienie prawej ręki - skąd mam wiedzieć, że sprawa jest poważna?
W przypadku tych naprawdę groźnych przyczyn drętwienia, wymagających pilnego kontaktu z lekarzem, nie jest ono jedynym objawem problemu. Nawet jeśli tak się dzieje na początku, szybko dołączają inne symptomy.
Najczęściej sami czujemy, że tym razem to poważna sprawa. Jeśli panicznie się boisz, że dzieje się z tobą coś złego, możesz zadzwonić na pogotowie, zwłaszcza że silny niepokój to czasem także objaw poważnych problemów.
Osoba, która odbiera telefon, będzie w stanie racjonalnie ocenić sytuację. Nie wyśle z miejsca karetki, jeśli nie ma takiej potrzeby, ale zapyta cię o kilka rzeczy i na podstawie uzyskanych informacji doradzi, co robić dalej, na co zwrócić uwagę, gdzie szukać pomocy.
Należy błyskawicznie szukać pomocy lekarza, gdy poza początkowym drętwieniem kończyn, także:
- tracimy kontrolę nad zwieraczami,
- mamy problemy z poruszaniem czy wyraźny niedowład części ciała,
- uczucie dezorientacji,
- pojawiają się trudności z mową (np. staje się bełkotliwa),
- występuje nieporównywalny z wcześniejszym ból głowy.
Takie objawy mogą bowiem towarzyszyć:
- groźnemu dla życia krwawieniu podpajęczynówkowemu i udarowi mózgu,
- guzom mózgu,
- wymagającemu długotrwałej rehabilitacji zespołowi Guillaina-Barrégo.
Ten ostatni bywa (choć nie musi być) powikłaniem infekcji przypominających grypę, mononukleozy zakaźnej czy zapalenia wątroby typu B. Jeśli je niedawno przechodziłeś i teraz, zamiast wracać do zdrowia, masz nowe objawy, na pewno trzeba skontaktować się z lekarzem.
Po szczepieniu?
Pojawiły się w mediach i komentarzach przy tekstach o drętwieniu kończyn sugestie, że winne są szczepienia. Cóż - wyjątkowo wrażliwych pewnie coś tam może zaboleć podczas podawania szczepionki lub w krótkim czasie po jej podaniu. Nie ma jednak dowiedzionego związku między drętwieniami kończyn a szczepieniami, niezależnie od tego, jaką szczepionkę przyjęliśmy.
