Dołącz do serwisu Zdrowie na Facebooku!
Według danych WHO leki sfałszowane stanowią około 50% produktów oferowanych w internecie, a z każdym rokiem zjawisko się nasila. Nie ma powodu sądzić, że w Polsce jest lepiej. Pseudofarmaceutyki nie odpowiadają wymaganiom jakościowym ustalonym dla danych produktów leczniczych. Zwykle zawierają składniki gorszej jakości, nieodpowiednie ich proporcje, zanieczyszczenia oraz inne substancje czynne, w przypadku których konsekwencje stosowania nawet nie są znane. W podrobionych lekach wielokrotnie stwierdza się toksyny niemedyczne, które wywołują ostre zatrucia, a czasami są bezpośrednią przyczyną zgonu. Ich skład jest często zupełnie inny od deklarowanego na opakowaniu.
Ściganiem producentów i handlarzy podróbkami zajmuje się przede wszystkim policja, niejednokrotnie w porozumieniu z Ministerstwem Zdrowia (w zakresie ekspertyz, badań, etc.). Nadzorem nad handlem legalnym Inspekcja Nadzoru Farmaceutycznego. Ze względu na złożoność problemu, trudności w działaniach profilaktycznych, a zarazem małą świadomość społeczną zagrożeń, Inspekcja wraz z powołanym przez ministra zdrowia Zespołem do Spraw Fałszowania i Nielegalnego Obrotu Produktami Leczniczymi oraz Innymi Sfałszowanymi Produktami Spełniającymi Kryteria Produktu Leczniczego opracowała ostrzeżenie dla pacjentów w formie pytań i odpowiedzi. Poniżej wyciąg z dokumentu.
1. Jakie leki są najczęściej fałszowane lub pochodzą z nielegalnego źródła?
Fałszerstwo może dotyczyć wszystkich leków - zarówno oryginalnych, jak i generycznych (odtwórczych). Najczęściej fałszowane są leki stosowane w leczeniu zaburzeń erekcji u mężczyzn, leki stosowane w psychiatrii, produkty lecznicze stosowane w leczeniu nowotworów i leki kardiologiczne.
Leki z grupy sterydów anabolicznych często sprzedawane są nielegalnie na siłowniach oraz w klubach fitness, środki odchudzające w internecie, a stosowane w leczeniu zaburzeń erekcji w sexshopach.
2. Co zawierają sfałszowane produkty lecznicze i dlaczego są niebezpieczne?
Wyniki badań przeprowadzanych do tej pory na sfałszowanych produktach leczniczych wykazują najczęściej:
- zbyt małą ilość substancji czynnej - lek działa zbyt słabo, prawie niezauważalnie,
- całkowity brak substancji czynnej - lek nie działa wcale,
- niewłaściwą substancję czynną - lek działa zupełnie inaczej niż powinien, np. lek przeciwbólowy obniża ciśnienie krwi lub działa przeciwbakteryjnie, lecz nie łagodzi bólu,
- substancję niedopuszczoną do stosowania w lekach - taki lek jest szczególnie niebezpieczny z uwagi na jego toksyczność dla organizmu.
Sfałszowane produkty lecznicze prawie zawsze zawierają dużą ilość toksycznych zanieczyszczeń , które stanowią ogromne niebezpieczeństwo dla zdrowia lub życia człowieka. Nawet jednorazowe przyjęcie sfałszowanego produktu leczniczego może zakończyć się utratą zdrowia lub śmiercią.
3. Gdzie są dystrybuowane sfałszowane produkty lecznicze?
Najczęściej miejscem dystrybucji tych leków są bazary, siłownie, sexshopy oraz internet. Sprzedaż jakichkolwiek leków na bazarach, w siłowniach i sexshopach jest całkowicie zabroniona. Sprzedaż leków przez internet jest legalna, ale prowadzić ją mogą tylko apteki ogólnodostępne oraz punkty apteczne działające na podstawie zezwolenia wydanego przez wojewódzkiego inspektora farmaceutycznego. Za pośrednictwem internetu można sprzedawać tylko leki dostępne bez recepty.
4. Gdzie kupić bezpieczne leki?
Leki najbezpieczniej jest kupować w placówkach uprawnionych do obrotu produktami leczniczymi, np. w aptekach, punktach aptecznych oraz w sklepach zielarsko-medycznych.
5. Jakie leki mogą być przedmiotem obrotu?
W sprzedaży na terenie Polski mogą znajdować się tylko leki, które posiadają pozwolenie na dopuszczenie do obrotu wydane przez Ministra Zdrowia lub przez Radę czy Komisję Europejską.
6. Co to są produkty lecznicze pochodzące z nielegalnego źródła?
Z nielegalnego źródła pochodzą zarówno leków, które nie zostały dopuszczone do obrotu na trenie Polski, jak i te, które mogą być sprzedawane w naszym kraju, ale tylko w miejscach do tego przeznaczonych. Brak nadzoru, nieodpowiednie warunki przechowywania i transportu, sprawiają, że ich jakość jest zła.
7. Czy można przywozić z sobą leki zakupione poza granicami kraju?
Do kraju można przywieźć na własny użytek nie więcej 5 opakowań produktu leczniczego, pod warunkiem, że nie zawiera w swoim składzie substancji odurzających i psychotropowych. Leku przywiezionego zza granicy na własny użytek nie wolno nikomu odsprzedawać.
Komplet pytań i odpowiedzi, a także informacje o kontrolach, produktach wycofanych z obrotu, zawierających niebezpieczne domieszki, itp. na stronie Głównego Inspektoratu Farmaceutycznego
Co państwo robi w sprawie nielegalnego obrotu? Kto ściga przestępców? Jaka jest tego skala? Czytaj! .
