Nowotwory są pierwszą przyczyną przedwczesnych zgonów Polaków, wyprzedzając choroby serca i krążenia - podkreśla podczas konferencji prof. dr hab. n. med. Witold Zatoński, kierownik Zakładu Epidemiologii i Prewencji Nowotworów, Centrum Onkologii - Instytutu im. Marii Skłodowskiej-Curie w Warszawie. To właśnie one są odpowiedzialne za przedwczesną śmierć co czwartego Europejczyka. I chociaż nie ma na nie magicznej tabletki nie oznacza to, że nie mamy żadnego wpływu na to, czy zachorujemy czy nie.
Nawet 90 proc. nowotworów nie zależy od czynników genetycznych
- Nawet 90% nowotworów jest zależnych od czynników zewnętrznych, a nie genetycznych. Palenie tytoniu, brak ruchu, zła dieta skutkująca niedoborem witamin i mikroelementów w organizmie oraz nadwagą - to jedne z najważniejszych i najłatwiejszych do kontrolowania czynników wpływających na ryzyko zachorowania na nowotwory - mówi prof. dr hab. n. med. Witold Zatoński, kierownik Zakładu Epidemiologii i Prewencji Nowotworów, Centrum Onkologii - Instytut im. Marii Skłodowskiej-Curie w Warszawie.
Otyłość - przyczyna 40 proc. nowotworów trzonu macicy i przełyku i innych
Nawet 30% nowotworów, w tym tych złośliwych, jest związanych z nadwagą, otyłością, brakiem ruchu oraz złym odżywieniem. Tymczasem połowa Polaków ma nadwagę lub jest otyła.2
- Otyłość, do której często Polacy dochodzą niezauważalnie, szybko staje się ciężarem zarówno psychicznym, jak i zdrowotnym. Choroby jej towarzyszące utrudniają prawidłowe funkcjonowanie organizmu i tym samym podnoszą ryzyko rozwoju nowotworów - mówi dr n. med. Marta Mańczuk, kierownik Pracowni Prewencji Pierwotnej w Zakładzie Epidemiologii i Prewencji Nowotworów Centrum Onkologii - Instytucie im. Marii Skłodowskiej-Curie.
Otyłość jest przyczyną blisko 40% nowotworów trzonu macicy czy przełyku, ok. 25% nowotworów nerki i pęcherza żółciowego, a nawet ok. 10% nowotworów piersi. Upowszechnianie wiedzy o konieczności kontroli otyłości, na którą składają się prawidłowa dieta i aktywność sportowa, jest jednym z kluczowych zadań Programu - dodaje dr Mańczuk.
Warzywa i owoce - naturalne wspomaganie. Większość osób je lekceważy
Związek pomiędzy nawykami żywieniowymi, a odsetkiem zgonów w wyniku nowotworów ustala się na około 30%. Badania pokazują, że częste spożywanie warzyw i owoców zmniejsza ryzyko zachorowania na raka, gdyż zawierają one wiele substancji potencjalnie przeciwnowotworowych.
W diecie dorosłego człowieka obowiązkowo powinno znaleźć się miejsce dla przynajmniej pięciu porcji warzyw i owoców dziennie oraz roślin strączkowych czy pełnoziarnistych i produktów nisko przetworzonych.
Tymczasem, jak pokazują ostatnie dane, Polacy spożywają coraz mniej owoców. O połowę mniej niż Niemcy - zaznaczała Dr Agnieszka Jarosz, kierownik Centrum Promocji Zdrowego Żywienia i Aktywności Fizycznej Instytutu Żywności i Żywienia, dodając, że spożycie owoców w Niemczech wynosi 120 kg rocznie).
Wg przywołanych przez Agatę Ziemnicką-Łaskę badań przeprowadzonych w Szwecji, osoby będące na diecie opartej na warzywach i owocach żyły o 3 lata dłużej. Dodatkowo ilość spożywanych warzyw i owoców wpływa proporcjonalnie na samopoczucie. Badacze odkryli, że im więcej warzyw i owoców przyswajamy w ciągu dnia, tym jesteśmy szczęśliwsi i mamy lepszą ogólną kondycję psychiczną. Najszczęśliwsze ze wszystkich zaś okazały się osoby, które konsumują 7 lub więcej porcji zbawiennych produktów spożywczych dziennie.
Wprowadzenie aktywności fizycznej = redukcja zachorowania na raka okrężnicy
Rola aktywności fizycznej w zmniejszaniu ryzyka wystąpienia nowotworów złośliwych od lat jest przedmiotem wielu badań. Jednoznacznie wskazują one na bezpośredni związek regularnych ćwiczeń z redukcją ryzyka zachorowania na raka okrężnicy, jednego z najczęstszych współczesnych nowotworów.
Alarmujące jest to, że jako społeczeństwo jesteśmy coraz mniej aktywni fizycznie, według ostatnich danych coraz więcej dzieci w Polsce jest zwolnionych z lekcji wychowania fizycznego. W szkołach podstawowych odsetek takich uczniów wynosi 19%, a w ponadgimnazjalnych aż 36%. Jest to bardzo niebezpieczne dla naszego zdrowia w dorosłym życiu. Buduje i utrwala złe nawyki, które w późniejszym wieku trudniej zmienić - mówi dr Mańczuk, kierownik Pracowni Prewencji Pierwotnej Centrum Onkologii.
Minimum oczekiwane dla utrzymania dobrej kondycji to ćwiczenie trzy razy w tygodniu, przez co najmniej pół godziny. Jeszcze więcej korzyści przynoszą częstsze i intensywniejsze ćwiczenia.
- Nie trzeba zaczynać od wykupienia karnetu na siłownię czy na zajęcia fitness. Aktywnym fizycznie można być wszędzie, także w domu, bez konieczności korzystania ze specjalistycznego sprzętu. Dziś mamy ogromny dostęp do materiałów zamieszczonych w internecie, od których można zacząć, zanim wygospodarujemy czas na profesjonalne ćwiczenia pod okiem specjalisty. Zaczynamy od małych kroków, tak aby wysiłek fizyczny sprawiał nam przyjemność - mówi dr Agnieszka Jarosz, kierownik Centrum Promocji Zdrowego Żywienia i Aktywności Fizycznej w Instytucie Żywności i Żywienia w Warszawie.
Europejski Kodeks Walki z Rakiem - przestrzegaj tych zasad!
Podstawowe znaczenie dla prewencji pierwotnej nowotworów mają zalecenia opisane i zebrane w Europejskim Kodeksie Walki z Rakiem opracowanym przez międzynarodowy komitet ekspertów z inicjatywy Unii Europejskiej. Kodeks jest zbiorem zasad, których wdrożenie może zminimalizować ryzyko zachorowania na nowotwory złośliwe. Zasady Kodeksu wdrażane są na poziomie krajowym przez rządy poszczególnych państw.
Oto jego zasady:
1. Nie pal. Jeśli już palisz, przestań. Jeśli nie potrafisz przestać, nie pal przy niepalących.
2. Wystrzegaj się otyłości.
3. Bądź codziennie aktywny ruchowo, uprawiaj ćwiczenia fizyczne.
4. Spożywaj więcej różnych warzyw i owoców: jedz co najmniej 5 porcji dziennie.
5. Jeśli pijesz alkohol - piwo, wino lub napoje wysokoprocentowe - ogranicz jego spożycie.
6. Należy unikać nadmiernej ekspozycji na promienie słoneczne.
7. Przestrzegaj ściśle przepisów dotyczących ochrony przed narażeniem na znane substancje rakotwórcze.
8. Kobiety po 25. roku życia powinny uczestniczyć w badaniach przesiewowych w kierunku raka szyjki macicy.
9. Kobiety po 50. roku życia powinny uczestniczyć w badaniach przesiewowych w kierunku raka piersi.
10. Kobiety i mężczyźni po 50. roku życia powinni uczestniczyć w badaniach przesiewowych w kierunku raka jelita grubego.
11. Bierz udział w programach szczepień ochronnych przeciwko wirusowemu zapaleniu wątroby typu B.
Więcej informacji na stronie
Chcesz mieć stały dostęp do naszych treści? Dołącz do Zdrowia na Facebooku!
