Onkolog to specjalista, do którego zasadniczo nie jest wymagane skierowanie od lekarza pierwszego kontaktu. Każdy ubezpieczony ma prawo bezpłatnie skonsultować się z onkologiem, jeśli obawia się, że cierpi na chorobę nowotworową, jest nią zagrożony (np. ze względu na obciążenie rodzinne) lub niepokoi się o charakter zaobserwowanych zmian. Doświadczenia wielu pacjentów pokazują jednak, że dostęp do specjalisty bywa utrudniony, a interpretacja przepisów odmienna.
Zobacz, jak rozpoznać czerniaka:
Onkolog i pakiet onkologiczny
Nim odwiedzisz wybraną poradnię onkologiczną, warto dowiedzieć się, jakie dokumenty będą wymagane, by nie tracić bezcennego czasu. Bywa, że wyspecjalizowane ośrodki oczekują przeprowadzenia serii badań w rejonie, a kolejki są tak długie, że osoba, której obawy są nieuzasadnione, niepotrzebnie stresuje się przed diagnozą. Pacjenci ze wstępnym rozpoznaniem są przyjmowani chętniej, pozostali powinni uzyskać informację, gdzie szybko zasięgnąć porady w najbliższym otoczeniu.
Jeśli podejrzewasz u siebie chorobę nowotworową, koniecznie zapytaj czy poradnia realizuje pakiet onkologiczny i po odpowiednie dokumenty udaj się do lekarza podstawowej opieki zdrowotnej. Pamiętaj, że pakiet onkologiczny, wbrew różnym spekulacjom działa (przynajmniej na chwilę powstawania tej publikacji) i skraca wszelkie kolejki.
Zgodnie z obowiązującymi przepisami lekarz pierwszego kontaktu wykonuje badanie podmiotowe i przedmiotowe, a jeśli to konieczne, kieruje na inne badania - znajdujące się w jego koszyku świadczeń gwarantowanych. Na podstawie wyników podejmuje dalsze decyzje, także o tym, czy konieczna jest wizyta pacjenta u lekarza specjalisty. W uzasadnionych przypadkach wydaje kartę diagnostyki i leczenia onkologicznego, tzw. DiLO.
Karta jest własnością pacjenta, zastępuje skierowanie i dokumentuje cały proces diagnostyki i leczenia.
W przypadku podejrzenia nowotworu złośliwego, oprócz lekarza POZ, kartę DiLO może wystawić również lekarz udzielający ambulatoryjnych świadczeń specjalistycznych.
Lekarz specjalista podejmuje decyzję o potrzebie skierowania pacjenta na diagnostykę wstępną, celem potwierdzenia lub wykluczenia nowotworu, a jeśli to konieczne - na diagnostykę pogłębioną, aby określić typ wykrytego nowotworu i stopień jego zaawansowania. Czas na wykonanie wstępnej diagnostyki onkologicznej nie powinien przekroczyć 28 dni. Czas na wykonanie pogłębionej diagnostyki onkologicznej nie powinien przekroczyć 21 dni.
Do realizacji pakietu włączono prawie wszystkie zakresy ambulatoryjnej opieki specjalistycznej, jednak nie wszystkie poradnie specjalistyczne, mające umowę z NFZ, realizują również pakiet onkologiczny.
Szczegółowe informacje na temat DiLO, opieki koordynowanej w ramach pakietu znajdziesz na stronach NFZ.
Onkolog - różny zakres kompetencji i możliwości
Jeszcze niedawno nowotwory złośliwe były leczone niemal wyłącznie chirurgicznie. Kiedy pojawiły się leki przeciwnowotworowe o udowodnionej skuteczności, prowadzeniem chorych niejednokrotnie zajmowali się interniści. Z czasem okazało się jednak konieczne wyodrębnienie osobnej specjalności: onkologii klinicznej, by pacjentów prowadzili lekarze najlepiej przygotowani do właściwego doboru leków, ich dawkowania, czasu leczenia itp. Odrębną specjalność stanowi też radioterapia, wymagająca od lekarza szczególnych umiejętności. Polega ona na leczeniu za pomocą promieniowania jonizującego. Stosowana w onkologii nie tylko do leczenia chorób nowotworowych, ale i łagodzenia bólu związanego z rozsianym procesem nowotworowym, np. w przerzutach nowotworowych do kości.
Przedstawiciele wszystkich specjalności zazwyczaj ściśle ze sobą współpracują, niejednokrotnie korzystając jeszcze z konsultacji u innych specjalistów (np. endokrynologa przy problemach z tarczycą, neurochirurga, gdy zmiany nowotworowe objęły mózg, ginekologa przy chorobach kobiecych, itd.).
Coraz rzadziej w wyspecjalizowanych ośrodkach onkolog kliniczny zajmuje się bardzo różnymi nowotworami. Całe oddziały kliniczne są pogrupowane na konkretne narządy (np. nowotwory tkanek miękkich, skóry, głowy, piersi, płuca itd.). Im powszechniejszy problem onkologiczny w danym narządzie, tym bardziej specjalistyczny i szczegółowy podział. Jeśli już masz problem, ważne, by trafić do najlepszego eksperta w danej dziedzinie. Przykładowo - bywa tak, że w danym typie nowotworu specjalizują się dosłownie pojedyncze osoby (guzy szyszynki, zespół rakowiaka). Lecz się właśnie u nich, jeśli to tylko możliwe, choćby wymagało przejechania wielu kilometrów. Specjalistyczna wiedza, choćby o nowych terapiach, jest bezcenna.
Jak znaleźć takiego lekarza? Kiedyś było to naprawdę trudne. Dziś pomoże staranne przeszukiwanie internetu, pytanie innych pacjentów na forach. W sieci dowiesz się nieraz więcej niż w przychodni rejonowej. Uwaga, konsultuj się tylko z onkologami i innymi lekarzami pracującymi w prawdziwych placówkach medycznych. Inaczej możesz paść ofiarą oszustów.
Onkolog: z jakimi objawami odwiedzić tego lekarza?
Trudno wymienić wszystkie objawy, które mogą wskazywać na problem onkologiczny i zarazem być spowodowane inną przyczyną. Z pewnością są takie, które powinny wzmóc twoją czujność i generalnie wysłać cię do lekarza - pierwszego kontaktu lub specjalisty od danego narządu. W razie podejrzenia nowotworu powinni pokierować cie dalej na badania lub już do onkologa.
Przykładowe objawy, które często są wskazaniem do takiej konsultacji:
- pojawienie się na skórze (a czasem śluzówkach, np. w jamie ustnej, nosie) wszelkich znamion, narośli, guzów,
- zmiana charakteru (np. kształtu i koloru) znamion, ich krwawienie, wyciek płynu,
- niegojące się owrzodzenia i rany w jamie nosowej i ustnej,
- częsta zgaga,
- przewlekły ból brzucha, w różnych miejscach,
- zażółcona skóra i białka oczu.
- "nieuzasadniona", przewlekła gorączka, nadpotliwość (w tym poty nocne),
- powiększone węzły chłonne, bez związku z infekcją,
- bezsenność lub nadmierna senność,
- krew w kale i krwiomocz,krwioplucie,
- przewlekłe zmęczenie,
- drgawki, wymioty, silny lub nietypowy (niepodobny do doświadczanego wcześniej) ból głowy,
- kaszel lub chrypka, które nie mijają przez kilka tygodni,
- wycieki z brodawek sutkowych,
- krwawienia pomiędzy miesiączkami i po menopauzie,
- powiększenie części bądź całego jądra, zwiększenie jego ciężaru,
- nieuzasadnione chudniecie.
Przyczyna tych objawów może być banalna, a jednak wymagają wyjaśnienia.
![Bezwzględnie, cynicznie, bez żadnych skrupułów. Tak się doi chorych na raka w Polsce [LIST]](https://bi.im-g.pl/im/a1/e9/17/z25073313II,Klasyczne-leczenie-bolesne--uciazliwe--niepewne--M.jpg)
