Androlog - specjalista od męskiego układu rozrodczego. Kiedy może pomóc?

Androlog, teoretycznie, to odpowiednik ginekologa, bo również koncentruje się na układzie rozrodczym, tylko że dla mężczyzn. Zarazem: ta specjalizacja jest zdecydowanie mniej popularna i poznana, a dostęp zdecydowanie trudniejszy (do ginekologa nie trzeba skierowania). Niesłusznie!

Androlog diagnozuje i leczy (czasem z pomocą innych specjalistów) wszelkie zaburzenia funkcji układu rozrodczego oraz patologie na tle endokrynologicznym, naczyniowym, a także psychologicznym i będące skutkiem problemów pooperacyjnych. Warto szukać u niego pomocy w przypadku kłopotów z erekcją, płodnością, dolegliwości ze strony gruczołu krokowego, czy zmian chorobowych jąder i penisa. Na wizytę do androloga kieruje lekarz pierwszego kontaktu.

Androlog - coraz bardziej popularny

Niepłodność i rozród nie są sprawami wyłącznie kobiecymi. Nieprzypadkowo dziś się mówi o niepłodności w parze, bo przyczyny populacyjnie niemal po równo są po obu stronach, a stale obniżająca się jakość plemników sprawia, że według niektórych badań szala coraz mocniej przechyla się w męską stronę.

Czytaj:

Zobacz:

Zobacz wideo

Kobiety statystycznie częściej bywają u ginekologa niż mężczyźni u androloga, ale generalnie nie jest dobrze z naszą troską o zdrowie intymne. Te nierówności ilościowe wynikają przede wszystkim z opieki nad ciężarną. Przed ciążą, a zwłaszcza po niej, kobiety latami zaniedbują wizyty kontrolne, badania profilaktyczne, choćby cytologię. Z mężczyznami nie jest lepiej, a może nawet wręcz przeciwnie.  Tymczasem: zadaniem androloga nie jest wyłącznie umożliwienie mężczyźnie posiadania potomstwa.

Czym konkretnie zajmuje się androlog

Chociaż wielu mężczyzn daje się przekonać do konsultacji u androloga dopiero w klinice niepłodności, tak jak ginekolog nie jest "lekarzem od ciąży", tak i ten specjalista nie koncentruje się wyłącznie męskich funkcjach rozrodczych, chociaż wszelkie problemy w tym zakresie (od zaburzeń erekcji począwszy, poprzez brak spermy, po jej kiepską jakość) wskazują na problemy andrologiczne, czasem bardzo poważne i generalnie wymagające leczenia, niezależnie od planów powiększenia rodziny.

O ile młodzi mężczyźni zwykle sami (lub za namową partnerki) decydują się skonsultować z andrologiem, lekarze pierwszego kontaktu kierują do niego najczęściej pacjentów w zaawansowanym wieku, nieraz już po andropauzie, z bardzo różnymi przypadłościami, niekoniecznie bezpośrednio wiązanymi z układem rozrodczym. Pogarszające się zdrowie ogólne, gorsze samopoczucie, przewlekłe zmęczenie - to objawy nieraz związane z gospodarką hormonalną, a tą także zajmuje się androlog. 

Najczęstsze problemy, które konsultuje androlog, poza niepłodnością:

  • zaburzenia erekcji i popędu seksualnego,
  • stany zapalne narządów płciowych,
  • problemy z oddawaniem moczu,
  • zaburzenia nastroju i ogólnego samopoczucia, o możliwym podłożu hormonalnym (np. spadek testosteronu),
  • podejrzenie nowotworów jąder i prostaty
  • poważne schorzenia andrologiczne  w rodzinie.

Oczywiście, wiele z tych objawów wymaga leczenia i konsultacji także u innych specjalistów, choćby endokrynologa, onkologa, urologa, seksuologa, a nawet psychiatry. Niejednokrotnie, tak właśnie się dzieje, że to oni ostatecznie bezpośrednio zajmują się pacjentem. Nowoczesna medycyna opiera się jednak na współpracy wielu specjalistów, którzy wspólnie mogą zapewnić optymalną opiekę.

Androlog - jak wygląda wizyta u tego specjalisty?


Wizyta u androloga nie wymaga szczególnego przygotowania. Jak przy każdej konsultacji specjalistycznej potrzebne będą dokumenty związane z dotychczasowym leczeniem (np. wypisy szpitalne), aktualne wyniki badań, informacje o stosowanych lekach (także tych bez recepty). Ważnym elementem takiej konsultacji jest przeprowadzenie dokładnego wywiadu. Lekarz zbiera od pacjenta informacje na temat jego stanu zdrowia i stylu życia, aktywności fizycznej i seksualnej, samopoczucia.

Podczas badania androlog ocenia również budowę ciała pacjenta oraz cechy charakterystyczne dla płci, takie jak stan owłosienia. Przeprowadzane są też badania na miejscu – sprawdzenie tętna i ciśnienia krwi, oględziny narządów płciowych oraz badanie per rectum. To ostatnie często budzi obawy, a nawet może być przyczyną zaniechania wizyty przez wielu mężczyzn, jednak jest znaczącym elementem, który pozwala szybko ocenić stan gruczołu krokowego, dna pęcherza moczowego, nasieniowodów i pęcherzyków nasiennych oraz opuszka prącia. Badanie trwa krótko, nie boli, dla lekarza to codzienność i wstyd tylko się nie badać.

Nie zdziw się, jeśli androlog zleci ci komplet podstawowych badań (chociaż zwykle pacjent przychodzi z nimi już od lekarza pierwszego kontaktu), jak morfologia krwi, kreatynina, próby wątrobowe, lipidogram, glukoza na czczo, badanie moczu. Pozwalają one ocenić twoją ogólną kondycję i wstępnie wskazać źródło wielu problemów.

Androlog często zleca badania hormonalne, w tym kontrolę poziomu testosteronu, estradiolu i prolaktyny oraz LH i FSH, co pozwala ocenić czy dana osoba kwalifikuje się na przykład do hormonalnej terapii zastępczej (HTZ). Bardzo często sprawdzany jest parametr pozwalający wcześnie wykryć rozwijający się nowotwór prostaty – PSA.

Możliwe też, że zleci również (przy konkretnych wskazaniach i problemach ze zdrowiem): seminogram (badanie nasienia), USG lub biopsję prostaty i jąder. Czasem zaleca więc także konsultację kardiologiczną lub wykonanie EKG i echo serca, ponieważ zaburzenia hormonalne wiążą się ze zwiększeniem ryzyka chorób układu sercowo-naczyniowego. 

Więcej o: