Artykuł jest częścią publikacji pochodzącej z nowej serii Biblioteki Gazety Wyborczej pt.: Wielka Encyklopedia Medyczna, którą nabyć można w Kulturalnym Sklepie lub w każdą środę w kiosku
Niemniej jednak zanim dziecko zacznie uprawiać sport, należy przeprowadzić gruntowne badania w celu oceny sytuacji wyjściowej dotyczącej czynności układu oddechowego (wszelkie podstawowe badania spirometryczne połączone ewentualnie z testami na reaktywność oskrzeli i kontrolą bezpieczeństwa farmakologicznego) oraz sytuacji klinicznej (analiza czynników, które mogą wywołać atak astmy). W wielu przypadkach konieczne jest przekonanie rodziców, że normalna aktywność fizyczna i sportowa jest dla dziecka niezmiernie ważna, zarówno z uwagi na to by nie stawiać choroby na pierwszym miejscu w życiu codziennym rodziny, jak i by nie wpływać na stosunki z kolegami w wieku tak ważnym dla rozwoju osobowości, jakim jest dzieciństwo. Należy zatem starannie dobrać odpowiednią dla dziecka aktywność fizyczną, dając pierwszeństwo sportom, które w mniejszym stopniu grożą wystąpieniem skurczu oskrzeli (> oskrzeli skurcz), np. pływanie, gimnastyka (z przyrządami i bez), bieganie, koszykówka, siatkówka, narciarstwo biegowe.
Środki ostrożności w praktyce sportowej
Aktywność sportowa powinna być zainicjowana w miarę możliwości w normalnych warunkach pogodowych (tzn. nie w okresach kwitnienia przy astmie, której przyczyną są pyłki traw), tak aby zminimalizować możliwość wystąpienia ataków astmy. W przypadku astmy wysiłkowej wskazane jest podjęcie działań profilaktycznych poprzez stosowanie leków przeciwastmowych (np. kromoglikan dwusodowy) przed rozpoczęciem aktywności sportowej.
W trakcie treningów zaleca się powolne i stopniowe zwiększenie aktywności fizycznej (rozgrzewka), co przeciwdziała pojawieniu się w tej fazie napadów astmy. Podczas rozgrzewki zalecane jest oddychanie nosem, pozwala to bowiem na ogrzanie i nawilżenie wdychanego powietrza, zapobiegając w ten sposób skurczom oskrzeli. Dalsze występowanie ataków astmy stanowi tymczasowe przeciwwskazanie do uprawiania sportu i jedynie lekarz dzięki znajomości pacjenta i natury jego choroby może ustalić okres odpoczynku i przerwy przed wznowieniem aktywności fizycznej.
W odniesieniu do dorosłych chorych na astmę i uprawiających sporty postępowanie podlega tym samym zasadom co u dzieci. Wskazania lub przeciwwskazania do uprawiania konkretnego sportu zależą od stanu klinicznego pacjenta, wyników funkcjonalnych leczenia i stopnia zaawansowania w danej dyscyplinie sportowej (dla przyjemności lub wyczynowo). Zasadniczo przeciwwskazanie mogą stanowić dyscypliny sportowe, które uprawiane są w niekorzystnych warunkach środowiskowych lub są niebezpieczne dla zdrowia (skrajnym przykładem jest nurkowanie).
