Cudze chwalicie, swego nie znacie! Zaskakuj±ce, ¿e to powiedzenie mo¿e dotyczyæ tak¿e wyboru oleju. W Polsce przyjê³o siê przekonanie, ¿e najzdrowszym t³uszczem ro¶linnym jest oliwa z oliwek, tymczasem wybieraj±c polski produkt, nie tylko wspierasz rodzimy przemys³ czy rolnictwo. Przede wszystkim troszczysz siê o w³asny organizm, bo lokalne produkty s³u¿± nam najlepiej.
1. Bogactwo kwasów nienasyconych
Osoby, którym zale¿y na zdrowym ¿ywieniu, zwracaj± uwagê na zawarto¶æ nienasyconych kwasów t³uszczowych, szczególnie kwasu alfa-linolenowego (znanego lepiej jako omega-3) w t³uszczach. To jedna z kluczowych w³a¶ciwo¶ci decyduj±cych o wyborze danego produktu. Polski olej rzepakowy zawiera nawet 10 razy wiêcej kwasu omega-3 ni¿ oliwa z oliwek. Ju¿ dwie ³y¿ki dziennie pozwalaj± pokryæ zapotrzebowanie na niego u doros³ego cz³owieka.
Olej rzepakowy jest te¿ doskona³ym ¼ród³em kwasów omega-6 i omega-9, które wspomagaj± utrzymanie odpowiedniego poziomu cholesterolu we krwi oraz ograniczaj± ryzyko wyst±pienia chorób kr±¿enia i cukrzycy. Dzia³aj± pozytywnie na skórê i wzrok, wspieraj± pracê miê¶nia sercowego, maj± w³a¶ciwo¶ci przeciwzapalne.
Organizm nie jest w stanie sam wytwarzaæ kluczowych kwasów omega, zatem dostarczanie ich z po¿ywieniem jest jedyn± metod±, by zaspokoiæ zapotrzebowanie organizmu na te substancje. Z olejem rzepakowym to do¶æ proste.
2. Optymalne proporcje kwasów omega
Okazuje siê, ¿e w przypadku t³uszczów znaczenie ma nie tylko ilo¶æ sk³adowych oraz ich jako¶æ, ale równie¿ proporcje miêdzy nimi. T³uszcze, zasadniczo korzystne dla zdrowia, mog± wchodziæ w reakcje i dzia³aæ inaczej ni¿ zak³adamy. Idealny stosunek kwasów omega-6 do kwasów omega-3 powinien wynosiæ 2:1. T³uszcz, w którym s± zachowane takie proporcje, dzia³a przeciwzapalnie. W przypadku oleju rzepakowego s± one optymalne.
3. Zawarto¶æ cennych witamin
Olej rzepakowy jest jednym z najlepszych ¼róde³ witamin E i K. Pierwsza z nich dzia³a przeciwutleniaj±co, wiêc walcz±c z wolnymi rodnikami, stanowi remedium na przedwczesne procesy starzenia i powstawania nowotworów. Druga natomiast wspiera proces krzepniêcia krwi i pozytywnie wp³ywa na stan ko¶ci. Dwie ³y¿ki oleju rzepakowego zapewniaj± pokrycie po³owy dziennego zapotrzebowania na witaminê E i 20 proc. na K.
Olej rzepakowy zawiera te¿ beta-karoten, czyli prowitaminê A, kojarzon± czêsto z kolorytem skóry i przyspieszonym procesem opalania. Ma ona jednak jeszcze inne zalety tj. wsparcie systemu odporno¶ciowego czy funkcjonowania narz±du wzroku. Sprzyja te¿ obni¿eniu poziomu tzw. z³ego cholesterolu we krwi i, podobnie jak witamina E, hamuje negatywne dzia³anie wolnych rodników na komórki.
Olej rzepakowy jest bogaty równie¿ w sterole ro¶linne (fitosterole), kolejne substancje usprawniaj±ce procesy kr±¿eniowe i opó¼niaj±ce starzenie siê komórek.
4. Doskona³y: i na ciep³o, i na zimno!
Oleje dzielimy na rafinowane oraz t³oczone na zimno. Rafinacja to proces, który pozwala podwy¿szyæ punkt dymienia (najni¿sza temperatura, przy której ogrzewany t³uszcz ulega rozpadowi i traci warto¶ci od¿ywcze). Olej rzepakowy nie traci jednak na swoich warto¶ciach od¿ywczych i warto stosowaæ go w obu formach (w przypadku rafinowanego nieco ni¿sze s± tylko poziomy witamin). Dziêki wysokiej zawarto¶ci jednonienasyconych kwasów t³uszczowych osi±ga wysoki punkt dymienia (242 stopnie Celsjusza!) i nie traci jednocze¶nie ¿adnych swoich zalet.
5. Sprawdza siê na patelni i do wypieków
Olej rzepakowy stanowi idealny t³uszcz na patelniê. Sma¿enie jest czêsto opisywane jako koszmar dietetyków. Negatywne skutki takiej obróbki jedzenia s± jednak minimalizowane, je¿eli zastosuje siê odpowiedni produkt, czyli olej rzepakowy rafinowany.
Taki olej nadaje siê te¿ do pieczenia. Warto spróbowaæ zast±piæ nim raz, czy dwa mas³o podczas przygotowywania, chocia¿by ciast. Efekt robi wra¿enie. To opcja nie tylko zdrowa, ale te¿ optymalna dla osób na diecie wegetariañskiej.
Przez wysoki punkt dymienia, olej rafinowany nadaje siê nie tylko do kilkuminutowego sma¿enia, czy pieczenia, ale równie¿ do d³ugiej obróbki termicznej.
6. Król sa³atek
Olej rzepakowy t³oczony na zimno doskonale komponuje siê z sa³atkami. Jego delikatny smak sprawia, ¿e osoby, które nie przepadaj± za charakterystyczn± dla oliwy goryczk±, powinny byæ zadowolone.
Stosowanie oliwy w sa³atkach jest charakterystyczne dla kuchni ¶ródziemnomorskiej i z pewno¶ci± to dobre rozwi±zanie. Dieta mieszkañców po³udniowej Europy jest bogata w ryby i inne owoce morza, wiêc spora zawarto¶æ omega-6 w oleju z oliwek jest równowa¿ona przez omega-3 z w³a¶nie z tych produktów. My jemy niestety wci±¿ niewiele ryb, wiêc olej rzepakowy w sa³atce, zawieraj±cy kwasy omega w dobrych proporcjach, na pewno sprawdzi siê znakomicie. Nie zast±pi dobrego rybiego bia³ka, ale uchroni nas przed ewentualnym prozapalnym zaburzeniem proporcji kwasów t³uszczowych.
7. Naturalny kosmetyk
Wystarczy dodaæ do wody odrobinê oleju, a nastêpnie na³o¿yæ na w³osy lub je przemyæ tak± mieszank±, by uzyskaæ korzystn± dla urody p³ukankê. Do olejowania w³osów zwykle wykorzystuje siê oliwê, ale ten tañszy sposób dzia³a analogicznie.
W³osy bêd± znacznie ³atwiej siê rozczesywaæ, wysuszone bêd± wygl±daæ na zdrowsze i l¶ni±ce. Regularne stosowanie oleju dzia³a nawil¿aj±co, od¿ywczo i wzmacniaj±co. Najlepiej robiæ sobie takie domowe spa raz w tygodniu.
Olej rzepakowy przyda siê równie¿ jako sk³adnik naturalnych masek do twarzy, czy jako ¶rodek do demakija¿u.
Dzia³anie finansowane z Funduszu Promocji Ro¶lin Oleistych
