Hydroksyapatyt wapnia - co to jest
Hydroksyapatyt jest bardzo ważnym składnikiem ludzkich kości - w zależności od wieku, stylu życia oraz sposobu odżywiania stanowi od 60 do 80 proc. masy kości. W trakcie życia minerał ten stale ulega rozpuszczaniu, hydrolizie oraz rekrystalizacji i jest niezbędny do utrzymania prawidłowej struktury kości.
Hydroksyapatyt występujący samodzielnie jest materiałem kruchym i niezbyt wytrzymałym, przez co nie nadaje się do przenoszenia obciążeń. Z tego powodu minerał ten wykorzystuje się jako wypełniacz. Wówczas hydroksyapatyt w połączeniu z bardziej elastycznym materiałem tworzą wytrzymały kompozyt, który posiada najlepsze cechy obydwu materiałów składowych.
Szerokie możliwości zastosowania hydroksyapatytu wynikają nie tylko z jego dobrych właściwości mechanicznych, ale również z tego, iż jest to materiał wykazujący wysoką biozgodność. Minerał ten doskonale wiąże się z tkanką kostną i stymuluje kość do wzrostu, przez co można go stosować między innymi do pokrywania implantów. W takim przypadku biozgodny minerał zapobiega obluzowywaniu się endoprotez oraz pojawianiu się reakcji zapalnych. Co więcej, tytanowe implanty pokryte HA zaczynają obrastać tkanką kostną, przez co eliminowane są skutki korozji materiału. Minerał HA jest wykorzystywany również do wypełniania ubytków w zębach.
Wraz z rozwojem tak zwanej inżynierii tkankowej badane są coraz to nowsze możliwości wykorzystania hydroksyapatytu. Sprawdza się między innymi możliwość budowania polimerowych rusztowań, do których dodaje się hydroksyapatyt w celu utworzenia biologicznego połączenia pomiędzy tkankami ciała a wszczepionym materiałem.
Syntetyczny HA jest wytwarzany różnymi metodami, wśród których wyróżnia się metody suche, metody mokre, metody hydrotermalne oraz metody topnikowe. Metody mokre opierają się na reakcjach zobojętniania kwasów oraz reakcjach między różnymi roztworami soli. Podczas metod suchych, składniki, z których powstaje hydroksyapatyt, znajdują się w stanie stałym. Z kolei w przypadku metod hydrotermalnych, proces wytwarzania minerałów odbywa się w atmosferze podwyższonej temperatury oraz ciśnienia.
Metody topnikowe polegają na zainicjowaniu reakcji między topnikami a substratami. W wyniku tej metody wytwarzany jest minerał o postaci podobnej do hydroksyapatytu, jednak zawierający domieszki. Rzadziej stosowane są metody liofilizacji, elektrokrystalizacji oraz metoda zol-żel.
Hydroksyapatyt w pastach do zębów
Hydroksyapatyt jest stosowany w pastach do zębów jako alternatywa dla fluoru, który jest coraz częściej posądzany o negatywny wpływ na ludzki organizm. Hydroksyapatyt działa remineralizująco, co oznacza, że pomaga odbudowywać mikroubytki. Pasty do zębów z hydroksyapatytem mogą być stosowane na przykład podczas wybielania zębów za pomocą żelu zawierającego nadtlenek wodoru lub nadtlenek karbamidu. Żele tego typu powodują utratę minerałów, dlatego po kuracji wybielającej zaleca się remineralizację zębów.
Hydroksyapatyt nie dość, że działa remineralizująco, to dodatkowo dobrze współgra z preparatami wybielającymi. Warto szukać past, które działają nie tylko remineralizująco, ale również mają w swoim składzie odpowiednie składniki, które znoszą nadwrażliwość zębów.
Oprócz past z hydroksyapatytem, w sklepach można znaleźć również płyny do płukania ust zawierające ten minerał. W stomatologii uwodniony minerał wapnia wykorzystuje się także do wypełniania ubytków kostnych po amputacji fragmentu kości, która nastąpiła na przykład na skutek choroby nowotworowej.
Hydroksyapatyt wapnia w medycynie estetycznej
Okazuje się, że hydroksyapatyt może być stosowany nawet w medycynie estetycznej jako środek działający przeciwzmarszczkowo. Coraz częściej w ofercie specjalistycznych klinik medycyny estetycznej można znaleźć zabiegi polegające na wypełnianiu zmarszczek żelem zawierającym mikrocząstki hydroksyapatytu. W takiej sytuacji minerał stymuluje wzrost włókien kolagenowych, które są odpowiedzialne za utrzymanie jędrności i młodego wyglądu skóry, dzięki czemu zabieg tego typu wpływa na młodszy wygląd skóry.
