Pulsometr umożliwia monitorowanie tętna. Parametr ten określa rytm zwężania się naczyń tętniczych, co jest podyktowane pracą serca. Im intensywniejszy jest wysiłek, tym wyższe jest tętno, a optymalny i bezpieczny trening to taki, w którym puls nie przekracza pewnej granicznej wartości. Wartość ta to tzw. HRmax (tętno maksymalne).
To właśnie od tętna zależy, jaki rodzaj paliwa spalają mięśnie w danym momencie treningu. Mogą to być zarówno wolne kwasy tłuszczowe, glikogen wątrobowy oraz mięśniowy, a także białka. Monitorowanie aktualnego tętna pozwala więc szybciej osiągnąć zamierzone rezultaty treningu i uniknąć niebezpiecznego zjawiska "spalania mięśni"
Pulsometr to urządzenie, którego zasada działania jest taka sama, jaką wykorzystuje się w badaniach EKG. Jednym słowem jest to odczyt zmian napięcia elektrycznego wywołanego biciem serca. Pulsometry klasyczne składają się zazwyczaj z czujnika mierzącego puls, który umieszcza się na wysokości piersi oraz odbiornika wyposażonego w wyświetlacz. Przekazywanie informacji pomiędzy czujnikiem i odbiornikiem odbywa się za pomocą fal radiowych. Odbiornik na pierwszy rzut oka przypomina sportowy zegarek, który założyć można na rękę czy kierownicę roweru. Na rynku można także spotkać inne rodzaje i konfiguracje pulsometrów:
1) Pulsometr jednoczęściowy
Ten rodzaj pulsometrów cieszył się w swoim czasie dużą popularnością ze względu na kompaktowy rozmiar i brak konieczności zakładania dodatkowych elementów w postaci czujnika na klatce piersiowej. Pulsometry jednoczęściowe nie są zalecane sportowcom wyczynowym, którzy chcą bić własne rekordy, gdyż tego rodzaju tętnomierze nie są zbyt dokładne - w porównaniu z pulsometrami klasycznymi. Pulsometr jednoczęściowy swoim wyglądem przypomina sportowy zegarek. Polecany jest osobom nieuprawiającym intensywnego wysiłku fizycznego.
2) Pulsometr dla rowerzystów
Ten rodzaj tętnomierza jest odpowiednikiem pulsometru klasycznego przeznaczonego dla rowerzystów. Wyróżnia się tym, że posiada także licznik zliczający przebyte kilometry. Pulsometr rowerowy składa się z czujnika umieszczanego na klatce piersiowej oraz odbiornika z wyświetlaczem, który umieszcza się na kierownicy roweru.
Oprócz podstawowej funkcji pulsometru, jaką jest monitorowanie pracy serca, może on również posiadać szereg innych, ciekawych i użytecznych cech, takich jak:
Ceny pulsometrów są bardzo zróżnicowane i zależą przede wszystkim od ilości funkcji dodatkowych, jakimi cechują się poszczególne modele. Podstawowe i najmniej zaawansowane urządzenia kupić można już za nawet 100 złotych. Jednak nie warto nastawiać się, że taki tętnomierz będzie rejestrował trasę na podstawie GPS. Przykładem takiego pulsometru może być urządzenie Sigma Sport PC 3, które oprócz monitorowania tętna posiada dodatkowo stoper i zegarek.
Kolejnymi są pulsometry z tzw. półki średniej, które z reguły mają znacznie więcej dodatkowych funkcji, jak GPS. Przykładem może być pulsometr Polar M430, którego średnia cena wynosi 700 złotych. Oczywiście na rynku znaleźć można także sprzęt dla profesjonalistów, którego koszt przekracza często 1500 złotych. Tętnomierze takie mają wbudowany barometr i termometr, dają możliwość pomiaru prędkości jazdy rowerem, a także można je łączyć z komputerem. Przykładowym urządzeniem może być pulsometr Spartan Sport Suunto.