Metamfetaminę uzyskano po raz pierwszy w 1893 roku. Syntezy tego związku dokonał Japończyk Nagayoshi Nagai. W 1919 roku uzyskano krystaliczną formę tej substancji. Związek można otrzymywać kilkoma metodami, a jako substrat najczęściej wykorzystuje się efedrynę, pseudoefedrynę oraz fenyloaceton. W czasie drugiej wojny światowej metamfetamina była podawana żołnierzom i wykorzystywano ją jako środek pobudzający. Po wojnie, w latach 50. ubiegłego wieku związek zaczęto stosować jako substancję leczniczą.
W Polsce znacznie częściej niż metamfetamina występuje amfetamina. Jej pochodna jest bardziej popularna na Słowacji oraz w Czechach. W Stanach Zjednoczonych metamfetamina bywa stosowana jako środek do leczenia otyłości oraz ADHD.
Od początku lat 60. XX wieku związek ten jest stosowany jako narkotyk. Pochodna amfetaminy powoduje gwałtowny wyrzut noradrenaliny oraz dopaminy, co wywołuje euforyczny stan, ale ma również niszczący wpływ na układ nerwowy.
Metamfetamina - właściwości
Metamfetamina ma postać higroskopijnej cieczy, która z wodą tworzy mieszaninę o odczynie zasadowym. Ma intensywny, specyficzny zapach, a pozostawiona w otwartym pojemniku pochłania dwutlenek węgla z powietrza i ciemnieje. Do celów komercyjnych metamfetamina jest najczęściej dostępna w formie chlorowodorku (rac)-metamfetaminy. W postaci chlorowodorku związek jest mniej reaktywny, w związku z czym ma większą stabilność i jest częściej używany w laboratoriach. Znane są również pochodne metamfetaminy, które przyjmują postać białego proszku. Chlorowodorek (+)metamfetaminy jest z kolei wykorzystywany do pozyskiwania kryształów. Narkotyk, który sprzedawany jest na ulicach występuje najczęściej w postaci cieczy, która może przyjmować barwy od przezroczystej, poprzez żółtą i pomarańczową, aż po brązową. Ciecz ma zazwyczaj konsystencję miodu. Bardzo często substancja jest produkowana w domowych warunkach, w związku z czym jest silnie zanieczyszczona i przyjmuje różne odcienie.
Metamfetamina - działanie psychotropowe
Metamfetamina oddziałuje na organizm w podobny sposób jak amfetamina. Jest ona jednak bardziej toksyczna niż amfetamina, ponieważ przyjmowana w dużych dawkach wpływa na skrócenie drzewa neuronowego w ośrodkowym układzie nerwowym. Poza tym, stan po spożyciu metamfetaminy jest bardziej intensywny i utrzymuje się przez dłuższy czas. Efekty zażycia pochodnej amfetaminy utrzymują się nawet przez 6 – 24 godzin. Ogólnie rzecz biorąc, narkotyk ma działanie pobudzające (pobudza zarówno fizycznie, jak i psychicznie), jednak wywołuje również szereg efektów takich jak:
- Brak potrzeby snu,
- Brak uczucia zmęczenia,
- Poczucie siły,
- Błogostan.
U osób, które zażyły kryształ obserwuje się również nerwowość oraz zwiększoną pewność siebie. Osoby takie wydają się być bardziej otwarte i towarzyskie. Charakterystyczne jest rozszerzenie źrenic oraz upośledzona reakcja źrenic na światło. Niektóre postaci narkotyku powodują silne pobudzenie seksualne, a zażyte w dużej dawce mogą prowadzić do całkowitej utraty kontroli odruchów seksualnych.
W celach leczniczych zalecana dawka tego związku to 10–40 mg na dobę, natomiast w celach narkotycznych jest zażywana w dawkach przekraczających 100 mg na dobę. Substancja może być zażywana na wiele sposobów. Najczęściej jest przyjmowana dożylnie, podskórnie lub domięśniowo. Może być również zażywana doustnie, donosowo albo doodbytniczo. Najsilniejsze, niemalże natychmiastowe efekty powoduje narkotyk przyjęty w formie dożylnego zastrzyku, natomiast najwolniej działa kryształ przyjęty donosowo lub doustnie. Niektóre postaci narkotyku nadają się do palenia.
Kryształ jest środkiem silnie toksycznym. Jego częste przyjmowanie stanowi obciążenie dla serca oraz powoduje trwałe zmiany w układzie nerwowym i uszkadza mózg. Narkotyk przyspiesza procesy starzenia się organizmu, spowalnia gojenie się ran, może powodować pojawianie się myśli samobójczych, urojeń oraz psychoz. U osób silnie uzależnionych widoczne są objawy wyniszczenia organizmu takie jak wychudzenie, pogorszenie stanu cery, wypryski, liczne rany i owrzodzenia, problemy z uzębieniem, nieświeży oddech.
