Do zakażenia wirusem HPV dochodzi najczęściej podczas stosunku seksualnego (genitalno-genitalnego lub genitalno-analnego, a także seks oralny), w którym zabrakło odpowiedniego zabezpieczenia. Jednak równie dobrze do zakażenia może dojść, gdy kobieta używa ręcznika, przyrządów higienicznych lub ma kontakt z bielizną osoby, która jest nosicielem wirusa. Teoretycznie wirusa można złapać nawet w publicznej toalecie. Warto pamiętać, że sam kontakt z patogenem wcale nie musi oznaczać, że zachorujemy. Szacuje się, że kontakt z wirusem HPV ma niemal 2/3 dorosłych, jednak u ogromnej większości wirus nie wywołuje żadnej szkody i organizm bez trudu się go pozbywa.
Niestety, zdarzają się też przypadki, gdy wirus bardzo długo nie daje o sobie znać. Znane są sytuacje, gdy zmiany nowotworowe rozwijały się przez blisko dekadę. Bardzo ważne jest, aby w przypadku wirusa HPV leczenie podjąć możliwie jak najszybciej.
Wirus HPV – rodzaje
Szacuje się, że istnieje blisko120 różnych odmian wirusa HPV, jednak groźnych dla człowieka jest ok. 40. Jednak za raka szyjka macicy odpowiada zaledwie kilka. Wirus brodawczaka ludzkiego dzieli się na:
- niskoonkogenne – wirusy te najczęściej wywołują łagodne zmiany, do tej grupy patogenów należą m.in. typy 6, 11, 13, 30, 32, 34, 40, 42, 43, 44, 53, 54, 55, 57, 61, 62, 64, 66, 68, 69 wirusa HPV.
- wysokoonkogenne – przy zakażeniu tym typem wirusa prawdopodobieństwo, że zmiana będzie miała charakter nowotworu jest znacznie większe, co gorsza mogą wywoływać nie tylko raka szyjki macicy; zdarza się, że odpowiadają za raka pochwy, sromu lub odbytu (a również języka lub gardła). Do tej grupy wirusów należą typy: 16, 18, 31, 33, 35, 39, 45, 51, 52, 56, 58, 59, 67.
Najczęściej jednak za zmiany nowotworowe wokół szyjki macicy odpowiadają wirusy oznaczone numerami 16 i 18. Samo zakażenie wirusem wcale nie musi oznaczać choroby, niejednokrotnie kluczowe znaczenie ma styl życia. Rak szyjki macicy znacznie częściej pojawia się u osób, które:
- bardzo wcześnie rozpoczęły życie seksualne;
- mają wielu partnerów w krótkim czasie i nie zdają sobie sprawy zagrożenia;
- nie stosują podstawowych zasad higieny i nie dbają o swoje zdrowie;
- palą papierosy;
- stosują antykoncepcję hormonalną;
- mają osłabioną odporność.
Wirus HPV – objawy zakażenia
Bez względu na to czy wirus zaatakuje szyjkę macicy, pochwę czy srom, zakażeniu zazwyczaj nie towarzyszą żadne charakterystyczne objawy. Dlatego tak ważne jest regularne wykonywanie (najlepiej raz w roku) cytologii. Badanie to najlepsza profilaktyka i sposób, aby wyprzedzić chorobę. Dolegliwości pojawiają się w momencie, gdy zmiany są już bardzo rozwinięte. Wówczas pacjenci uskarżają się na symptomy w postaci świądu czy ropnych upławów. Paradoksalnie objawy te nie są spowodowane zakażeniem wirusem HPV, a infekcją grzybiczą lub bakteryjną, która często pojawia się przy zakażeniu. Sam patogen może wywoływać jedynie nieprawidłowe krwawienia.
Wirus HPV – diagnoza
Jednoznaczną odpowiedź czy przyczyną problemów jest wirus HPV dają dwa badania – cytologia oraz kolposkopia. Czasami pomocniczo stosuje się także tzw. badanie mikrokolpohisteroskopowe. Aby określić, który typ wirusa stoi za zakażeniem, wykonuje się testy genetyczne. Dzięki czemu można bardzo szybko wprowadzić odpowiednie leczenie. Tego rodzaju badania wykonuje się u kobiet, które:
- przeszły leczenie dysplazji szyjki macicy;
- miały już raka szyjki macicy lub wynik ich cytologii budzi wątpliwości;
- walczą z powracającymi stanami zapalnymi np. cewki moczowej;
- są w ciąży (wirus HPV może zostać przeniesiony na dziecko i doprowadzić u niego nawracającą brodawczakowatość krtani, czasem zdarza się, że zakażenie prowadzi do poronienia).
HPV leczenie
Sposób leczenia zależy przede wszystkim od tego jak bardzo choroba jest zaawansowana. Przy wcześnie wykrytych zmianach wystarczy leczenie przeciwzapalne lub hormonalne. Przy większych zmianach konieczny jest zabieg operacyjny. W takich przypadkach wykonuje się konizację szyjki macicy (wycięcie zmienionego fragmentu macicy), a w najbardziej zaawansowanych stadiach konieczne jest całkowite usunięcie macicy wraz z węzłami chłonnymi miednicy mniejszej. Czasami leczenie uzupełniane jest radioterapią oraz chemioterapią.
W przypadku panów stosuje się jedyne leczenie objawowe, które niestety nie zawsze przynosi spodziewane rezultaty. Zazwyczaj sięga się po maści przeciwwirusowe, którymi pacjent może sam smarować okolice narządów płciowych, które zostały zajęte przez wirusa.
W niektórych przypadkach to wystarcza, ale nie daje gwarancji, że zmiany za jakiś czas nie pojawią się znowu. Przy bardziej zaawansowanych zmianach konieczne jest zamrożenie lub chirurgiczne wycięcie zmian. To, która metoda będzie najlepsza może zdecydować tylko lekarz (urolog, ewentualnie dermatolog-wenerolog) w zależności od stopnia zaawansowania zmian.
Mimo że medycyna nie zna jeszcze leku na HPV, to potrafi zminimalizować skutki zakażenia lub tak wzmocnić organizm, aby umiał on sam poradzić sobie z zakażeniem. W tym ostatnim pomaga przede wszystkim szczepionka. Niestety nie podlega ona refundacji, jej koszt to około 1500 złotych. Taka szczepionka przeznaczona jest dla młodych dziewczynek, chłopców oraz młodych kobiet.
To również może cię zainteresować:
