Patomorfologia wywodzi się patologii i jest dyscypliną czysto teoretyczną. Choć opiera się przede wszystkim na badaniach i analizie jest przydatna niemal każdej dziedzinie medycyny. Pomaga leczyć i diagnozować choroby zarówno onkologiczne, jak i dermatologiczne. Przydaje się także przy prowadzeniu badań naukowych.
Lekarz, który zajmują się tą dziedziną nazywany jest patomorfologiem i jest jednym z niewielu specjalistów, z którym pacjent nie ma szansy się spotkać. Dzieje się tak, ponieważ pracuje on przede wszystkim w laboratorium, gdzie bada i analizuje próbki tkanek pobrane od pacjentów. To właśnie patomorfolog wykonuje tzw. badanie histopatologiczne. W jego trakcie specjalista ogląda pobrany materiał i szuka w nim każdej, nawet najmniejszego, odstępstwa od normy, które mogą sugerować, że w organizmie osoby, od której pochodzi próbka dzieje się coś złego.
Jeszcze do niedawna specjaliści z tej dziedziny musieli się zadowolić prostym mikroskopem. Na szczęście dzięki postępowi medycyny i techniki, sprzęt, z którego korzystają aktualnie jest coraz lepszy i coraz dokładniejszy.
Prowadzone przez nich badania materiału tkankowego (tj. zarówno pobranych od pacjenta wycinków, jak i narządów, które zostały usunięte) pozwalają rozpoznać i ocenić stopień zaawansowania chorób nowotworowych, wielu schorzeń zapalnych i zwyrodnieniowych. Dodatkowo pozwalają one stwierdzić czy stosowana terapia jest skuteczna oraz co było przyczyną śmierci danego pacjenta.
W niektórych miejscach na świecie, gdzie medycyna i badania medyczne stoją na bardzo wysokim poziomie wiedza i badania wykonywane przez lekarza patomorfologa uchodzą za niezwykle istotny element diagnostyki. Bardzo często, dopiero po przygotowanej przez niego analizie, specjalista opracowuje schemat leczenia.
Obecnie patomorfologia jest częścią bardziej ogólnej nauki o chorobach (patologii). Jednocześnie jest nauką stosowaną. Metody badawcze z których lekarz patomorfolog korzysta na co dzień, zwłaszcza gdy ma za zadanie potwierdzić lub wykluczyć rozwój choroby nowotworowej, to:
- biopsja (to inwazyjne badanie, które polega na wycięciu fragmentu tkanki czy zmiany, np. w postaci guza, do dalszych badań);
- mikroskopia (także z cyfrową analiza obrazu);
- telemedycyna (tzw. medycyna na odległość, dzięki wykorzystaniu telekomunikacji i informatyki pozwala lekarzowi łączyć się z chorym na odległość);
- cytochemia (ocenia skład chemiczny tkanek i komórek);
- histochemia (badanie histopatologiczne);
- biologia molekularna.
Patomorfologia jest szczególnie pomocna, gdy wcześniej wykonane u pacjenta badania i ich wyniki nie dają jednoznacznej odpowiedzi. W takich przypadkach testy wykonane przez patomorfologa są rozstrzygające. To także z jej pomocą można ocenić stopień zaawansowania choroby, prawdopodobieństwo z jakim dane schorzenie ma szansę pojawić się u konkretnego pacjenta, przydaje się także przy prognozowaniu i nadzorowaniu chorych.
Warto pamiętać, że patomorfologia nie jest medycyną sądową. Mimo że obie dziedziny korzystają z bardzo podobnych metod badawczych (m.in. badania pośmiertne czy histopatologiczne) to zgodnie z obowiązującym w Polsce rozporządzeniem są dwiema odrębnymi dziedzinami medycyny.
To również może cię zainteresować:
