Dołącz do Zdrowia na Facebooku!
Badania pokazują, że blisko 60 proc. kobiet stosujących tabletki przyznaje, że zdarza się im nie przestrzegać schematu przyjmowania. Średni błąd to prawie 3 tabletki na cykl. Takie zapominalstwo w Stanach Zjednoczonych przekłada się na 3 mln nieplanowanych ciąż rocznie. To ryzyko dotyczy przede wszystkim najmłodszych kobiet, zwłaszcza tych poniżej 20. roku życia. O większym prawdopodobieństwie ciąży decyduje wyższa płodność młodych kobiet, nierzadko większa intensywność życia seksualnego, ale także fakt, że nie zawsze liczą się one z konsekwencjami nieplanowanej ciąży, co może osłabić regularność dawkowania niezbędną w rutynowej antykoncepcji.
Skuteczność bez rutyny
Rzeczywiste ryzyko zajścia w nieplanowaną ciążę znacznie niwelują metody antykoncepcji długoterminowej: wkładki domaciczne miedziane, wewnątrzmaciczne systemy hormonalne czy implanty podskórne. Ta forma antykoncepcji uwalnia od reżimu regularnej (codziennie/co tydzień/co miesiąc) aplikacji środka antykoncepcyjnego.
Najnowsze wytyczne (marzec 2014 r.) Polskiego Towarzystwa Ginekologicznego dopuszczają jej stosowana także przez młode kobiety, w tym również nieródki. Co istotne, antykoncepcja długoterminowa nie ogranicza par, którym zmieniły się plany życiowe: w każdej chwili, w porozumieniu z lekarzem, można zrezygnować z tej formy kontroli urodzeń i rozpocząć starania o powiększenie rodziny.
Antykoncepcja długoterminowa, oparta na jednym rodzaju hormonu, może być także alternatywą dla matek karmiących. Mogą one całkowicie bezpiecznie stosować m.in. zastrzyki hormonalne.
Doceniona na świecie
Walory systemów wewnątrzmacicznych doceniają kobiety na całym świecie. Przykładowo, w Finlandii prawie 20 proc. kobiet w wieku rozrodczym stosuje system wewnątrzmaciczny. Tymczasem w Polsce - jak wynika z badań GfK Polonia (październik 2013) - system wewnątrzmaciczny kiedykolwiek zastosowało zaledwie 1 proc. ankietowanych. Postawy Polek mają swoje źródło przede wszystkim w niewiedzy i niedostatecznej edukacji na temat szeroko pojętego zdrowia seksualnego, w tym antykoncepcji długoterminowej.
Jedno a może dwuskładnikowe?
Nowoczesna antykoncepcja hormonalna, w tym także wkładka wewnątrzmaciczna, zazwyczaj "stworzona" jest na bazie tylko jednego hormonu. Inaczej jest w przypadku tabletki hormonalnej - bywają jedno lub dwuskładnikowe. Pierwsze z nich zawierają jedynie progesteron , drugie, znacznie częściej wybierane przez Polki to kompilacja progesteronu i estrogenu. Mogą one działać jedno- , dwu- lub wielofazowo.
Tabletki jednofazowe zawierają stałą ilość hormonów. Dwu i więcej fazowe preparaty różnią się ich stężeniem w zależności od cyklu. Powstały one po to, by w jak najbardziej zbliżony sposób naśladować naturalne zachodzące w organizmie zmiany w poziomie hormonów.
Długoterminowa, czyli jaka?
Dane zebrane wśród Polek w październiku 2013 roku przez GfK Polonia pokazują, że wiedza na temat antykoncepcji długoterminowej jest niewielka. Co trzecia ankietowana nie stosuje żadnych metod zapobiegania ciąży (co piąta nie robiła tego nigdy w życiu). Najpopularniejszą formą planowania rodziny pozostaje prezerwatywa (30 proc. wskazań na "stosuję obecnie") oraz tabletki antykoncepcyjne (23 proc.).
Młode kobiety (18-29 lat) informacje o antykoncepcji długoterminowej czerpią przede wszystkim z internetu (47 proc.) oraz od lekarzy (45 proc.), koleżanek (38 proc.) i z prasy (33 proc.). Wraz z wiekiem rośnie znaczenie lekarzy i znajomych: w grupie 40-49 lat te źródła wskazało - odpowiednio - 63 proc. i 50 proc. kobiet, Internet tylko 14 proc.
Należy pamiętać, że doboru oraz ewentualnej zmiany metody antykoncepcyjnej zawsze dokonuje się w porozumieniu z lekarzem na podstawie indywidualnych regularnych (przynajmniej raz w roku) badań: wywiadu personalnego i rodzinnego (w kierunku zakrzepicy), badania ginekologicznego i USG oraz wyników cytologii.
