Silne poty
Nieprawidłowa potliwość najczęściej towarzyszy objawom końca dawki leków parkinsonowskich. Dodatkowo może pojawiać się wtedy uczucie szybkiego bicia serca i braku oddechu . Objaw ten czasem wymaga modyfikacji dotychczasowego leczenia. Zdarza się też, że po pewnym czasie zaburzenia te ustępują same.
Łojotokowe zapalenie skóry
Objaw ten jest charakterystyczny dla ch.P. Częściowo poddaje się leczeniu przeciwparkinsonowskiemu. Przy dużym nasileniu łojotoku, wskazana jest konsultacja dermatologiczna. Istnieją odpowiednie szampony, mydła i leki zmniejszające łojotok.
Częstomocz
W razie wystąpienia zaburzeń w oddawaniu moczu potrzebna jest konsultacja urologiczna. Mamy wówczas większą pewność, że zaburzenia funkcji pęcherza moczowego występują wyłącznie na tle ch.P. Należy wykluczyć przerost prostaty i choroby pęcherza moczowego. Korzystne w wypadku częstomoczu jest ograniczenie płynów przyjmowanych wieczorem. Leki o działaniu atropinowym (Pridinol, Akineton) mogą powodować zatrzymanie moczu, dlatego są przeciwwskazane w przeroście prostaty. Mogą natomiast być przydatne w zwalczaniu częstomoczu na tle ch.P.
Impotencja
Zaburzenia funkcji seksualnych mają złożone podłoże (choroba podstawowa, leki przeciwparkinsonowskie, problemy urologiczne, depresja). W niektórych przypadkach wskazana jest konsultacja urologiczna . Często podanie leków przeciwdepresyjnych przynosi poprawę.
Zaburzenia snu
Przyczyną braku wystarczającej ilości snu może być nasilanie się objawów parkinsonowskich w nocy, co często budzi chorego. Męczące sny o koszmarnej treści są objawem polekowym i wymagają zmiany leczenia. Wczesne budzenie wskazuje na zaburzenia cyklu snu na tle choroby i wymaga zastosowania leków nasennych. Trudności w zasypianiu mogą być powodowane przez leki przeciwparkinsonowskie albo przez depresję i lęk. Często dobry efekt przynosi zastosowanie leków używanych w depresji (amitryptylina, anafranil, imipramina, prozac, bioxetin, aurorix). Nadmierna senność w dzień wynika z niedostatecznej ilości snu w nocy, co można poprawić odpowiednim leczeniem i wskazówkami dotyczącymi aktywności.
Depresja i lęk
Depresja przejawia się uczuciem smutku, braku nadziei, poczuciem krzywdy, winy, niechęcią do jakiejkolwiek działalności, brakiem odczuwania przyjemności, rozdrażnieniem, zaprzestaniem dbałości o wygląd i korzystną prezentację. Depresji towarzyszą napady lęku i paniki. Objawy te ograniczają aktywność ruchową, nawet w okresach, gdy parkinsonizm nie jest najsilniejszy. Utrudniają porozumienie się z rodziną i bliskimi. Pogarszają akceptację chorej osoby przez najbliższych. Zniechęcają do pomocy. W chorobie Parkinsona spotykamy różne rodzaje depresji:
1) Reakcja psychiczna na przewlekłą, kłopotliwą chorobę
2) Depresja na tle zmian w mózgu
3) Depresja z obu wymienionych powodów jednocześnie
4) Obniżenie nastroju w chwilach nasilenia parkinsonizmu
Depresja występuje u 40 - 60 proc. pacjentów z ch.P. Obniżenie nastroju pogarsza się wraz z czasem trwania choroby.
Napady lęku i smutku mogą pojawiać się tylko w okresach narastania parkinsonizmu. Możne je wówczas wyeliminować, poprawiając skuteczność leków parkinsonowskich.
Konsultacja psychiatry może być pomocna w odróżnieniu reakcji emocjonalnej od prawdziwej depresji i tym samym być podstawą do zastosowania odpowiednich leków.
Pacjent sam może przezwyciężać depresję. Korzystne dla poprawy samopoczucia jest wyznaczanie sobie drobnych i realnych do osiągnięcia celów. Ich realizacja poprawia nastrój i chęć do życia. Pojawia się pragnienie, aby powiódł się kolejny plan. Te drobne lecz ważne sprawy, które mogą się udać, to na przykład: spotkanie ze znajomym, nowa książka, korespondencja (patrz rozdział "Pisanie"), krótka regularna gimnastyka itp. Warto też otworzyć się przed bliskimi i mówić o tym, co się czuje. Pozwala to łatwiej przeżyć i odreagować zły nastrój.
Wpływ pogody
Pacjenci z ch.P. są bardzo wrażliwi na pogodę. Jednego dnia, przy tym samym leczeniu i diecie mogą być dużo mniej sprawni niż kiedy indziej, w wyniku zmian ciśnienia atmosferycznego. Gorsze samopoczucie chorych związane jest ze spadkami ciśnienia krwi towarzyszącymi zmianom pogody. Dopuszczalne jest wówczas picie kawy lub stosowanie leków podwyższających ciśnienie (na przykład Effortil).
Wpływ emocji
Podczas zdenerwowania zwiększa się drżenie i pogarsza ogólna sprawność ruchowa. Osoby w otoczeniu chorego i czasem on sam, skłonne są błędnie uważać, że przyczyną jego problemów jest choroba psychiczna. Nie jest to prawda. Pogarszanie się objawów pod wpływem silnych emocji jest charakterystyczne dla większości chorób układu nerwowego.
W sytuacjach stresowych praktyczne znaczenie dla przezwyciężenia nagłych trudności ruchowych ma opanowanie się, spokojna ocena sytuacji i dopiero podjęcie odpowiedniej decyzji: przerwanie wykonywanej czynności, zaprzestanie pośpiechu, przyjęcie stabilnej pozycji ciała, obranie obiektu wyznaczającego kierunek marszu, rozmasowanie lub rozluźnienie bolącego mięśnia, poczekanie na moment lepszego działania leków itp.
Czasami lekarz prowadzący może uznać za wskazane doraźne zastosowanie leków uspokajających. Nie powinno się jednak tego robić rutynowo, w każdym przypadku.
Czytaj także:
Choroba Parkinsona u osób starszych
Jak wybrać opiekuna osoby starszej?
