Zostań fanem Zdrowia na Facebooku!
- Nadwrażliwość występuje wtedy, gdy zostaje odsłonięta zębina, czyli część zęba niechroniona szkliwem. Ma ona w sobie mnóstwo kanalików wypełnionych płynem, który przesyła wszystkie bodźce zewnętrzne do ośrodka nerwowego zęba, czyli miazgi - mówi dr n. med. Mariusz Duda z Duda Clinic Implantologia i Stomatologia Estetyczna w Katowicach.
Stan ten objawia się przede wszystkim przeszywającym, krótkotrwałym bólem, pojawiającym się gdy spożywamy zimne, gorące, kwaśne lub słodkie pokarmy oraz napoje, a także, gdy wdychamy chłodne powietrze ustami. Jak podają naukowcy z University of Washington problem ten dotyczy co ósmej osoby, w szczególności zaś ludzi młodych, kobiet, osób z cofniętymi dziąsłami oraz tych, którzy stosują domowe sposoby wybielania. Jakie są jej najczęstsze przyczyny?
Kwasy
Na czarnej liście produktów, które powodują nadwrażliwość zębów znajdziemy przede wszystkim: cytryny, mandarynki, grejpfruty, kiwi, pikle, sos pomidorowy oraz słodkie i gazowane napoje. Zawierają one bardzo dużą ilość kwasów, mogących prowadzić do demineralizacji szkliwa. Po ich spożyciu powinno się przepłukać usta wodą, a dopiero po około 30 minutach umyć zęby. Inaczej możemy zetrzeć szkliwo i tym samym narazić się na wystąpienie nadwrażliwości.
Podobne działanie do cytrusów i napojów gazowanych ma refluks żołądkowo-przełykowy , podczas którego kwasy z żołądka cofają się do przełyku. Oprócz tego, że powodują dokuczliwą zgagę, skutkiem ich obecności w górnym odcinku układu pokarmowego jest spadek poziomu pH w jamie ustnej i demineralizacja szkliwa.
Czytaj również: Co jeść, aby zęby były piękne i zdrowe? Pasty wybielające
Tak, tak - pasta do zębów również może być szkodliwa. Spokojnie, chodzi jednak tylko o niektóre pasty wybielające o bardzo wysokim RDA, czyli wskaźniku ścieralności szkliwa. - Nie można ich stosować przez dłuższy czas, bo zamiast rozjaśnić sobie zęby, tylko je zniszczymy - przestrzega dr Mariusz Duda.
Wartości RDA wahają się najczęściej od około 30-40, dla past przeznaczonych do zębów wrażliwych, po około 190-200 w przypadku specjalistycznych past wybielających (m.in. dla palaczy). Jeśli zatem cierpimy na nadwrażliwość, warto decydować się na pasty o niższym współczynniku ścieralności, wynoszącym najlepiej około 30-70. Jak sprawdzić jaki wskaźnik RDA ma nasza pasta? Informacja o tym powinna być umieszczona na opakowaniu. Jeśli jednak jej nie ma, trzeba rozetrzeć nieco pasty pomiędzy palcem wskazującym i kciukiem. Jeżeli wyczuwamy w niej sporo twardszych drobinek, najprawdopodobniej ma ona wysoki wskaźnik RDA i, najpewniej, trzeba ją zmienić na łagodniejszą dla naszych zębów i dziąseł. Warto jednak uzbroić się w cierpliwość, gdyż na efekty takiej zmiany może nam przyjść poczekać około 2-3 tygodni.
Co robić aby uniknąć przykrych efektów wybielania? Dobrym rozwiązaniem jest używanie na przemian past wybielających z tymi, które posiadają w swoim składzie związki potasu i aminofluorek. Pierwiastki te mają zdolność do zmniejszania wrażliwości zakończeń nerwowych na bodźce bólowe, a ponadto zamykają kanaliki w zębinie i odbudowują warstwę ochronną zęba. Działanie pasty można także uzupełnić płynem do płukania, dedykowanym osobom z nadwrażliwością.
Fakty i mity na temat wybielania zębów
Domowe sposoby wybielania
Niezbyt bezpieczne są również domowe sposoby wybielania zębów polecane przez babcie czy sąsiadki. Szczególnie szkodliwe może być używanie cytryny, sody oczyszczonej i soli. Dlaczego?
Cytryna zawiera kwas, który osłabia szkliwo. Z kolei kryształki soli uszkadzają powierzchnie zębów, podobnie jak soda oczyszczona, która działa niczym papier ścierny. Metody te niszczą nie tylko szkliwo, ale i dziąsła. Zanim więc zastosujemy jakikolwiek "cudowny" sposób wybielania polecony nam przez znajomych, lepiej skonsultujmy się wcześniej ze swoim stomatologiem.
Zbyt twarda szczoteczka
Przyczynami nadwrażliwości może być również zbyt energiczne mycie zębów oraz używanie szczoteczki o nadmiernie twardym włosiu. W efekcie może bowiem dojść do obniżenia linii dziąseł i odsłonięcia szyjek zębowych, a także - do starcia szkliwa.
- Zęby powinno się myć ruchami okrężnymi, nie dociskając szczoteczki zbyt mocno do ich powierzchni - radzi dr Mariusz Duda. - Oznaką zbyt mocnego szorowania jest np. rozwarstwienie się włosia szczoteczki po 2-3 tygodniach jej stosowania.
Osoby borykające się z nadwrażliwością mogą się ponadto zdecydować na szczoteczki o miękkim lub bardzo miękkim włosiu, których użytkowanie powinno zmniejszyć dolegliwości bólowe. Obecnie są również dostępne specjalne końcówki do szczoteczek elektrycznych przeznaczone do wrażliwych zębów i dziąseł.
Czytaj również:
Uszkodzone zęby
Ukruszone lub pęknięte zęby (np. w skutek urazów), są bardziej wrażliwe na zimne, gorące, kwaśne, słodkie pokarmy i napoje. Nieleczone ubytki mogą prowadzić nie tylko do nadwrażliwości, ale też do poważniejszych dolegliwości np. infekcji tkanek miazgi oraz rozprzestrzenić się do kości i dziąsła. Wszystko to przez bakterie z płytki nazębnej, które wypełniają szczelinę i atakują ząb od środka.
Na nadwrażliwość zębów szczególnie narażone są osoby cierpiące na choroby przyzębia. A to ze względu na niektóre objawy, jak np. odsłonięcie szyjek lub rozchwianie zębów, mogące prowadzić do nadwrażliwości.
Powstaniu nadwrażliwości sprzyja również bruksizm, czyli zaciskanie i zgrzytanie zębów wywołanych stresem - mówi dr Mariusz Duda. W wypadku tego schorzenia uszkodzeniu mogą ulec przede wszystkim zęby trzonowe i przedtrzonowe.
Po pomoc do dentysty
Stosowanie specjalistycznych past i szczoteczek nie daje stuprocentowej pewności, że uda się nam uniknąć nadwrażliwości zębów. W takim wypadku można udać się po ratunek do stomatologa. Gabinety dentystyczne dysponują bowiem kilkoma dodatkowymi metodami walki z tą przykrą dolegliwością.
Co pół roku można poddać się na przykład zabiegowi fluoryzacji, polegającemu na pokryciu zębów preparatem o wysokim stężeniu fluoru. Wzmacnia on i uszczelnia szkliwo, a także działa antypróchniczo. - Stężenia fluoru w pastach do zębów są niewielkie i szybko się wypłukują, a podczas lakierowania w gabinetach dentystycznych dawka pierwiastka jest znacznie większą i pozostaje na zębach dłużej - dodaje dr Mariusz Duda.
W przypadku powstania ubytków w okolicy szyjek zębów, które są m.in. skutkiem bruksizmu, stosuje się z kolei wypełnienia kompozytowe. Stomatolog dopasowuje je do koloru i - ze względu na to, że materiał posiada właściwości plastyczne - kształtu zęba. Plomby kompozytowe są niezauważalne, dlatego wykorzystuje się je również do zębów przednich, tzw. siekaczy. Inną metodą walki z bruksizmem są szyny relaksacyjne, które zakłada się na noc. Indywidualnie dopasowuje się je do uzębienia na podstawie wycisku w gabinecie stomatologicznym. - Szyny redukują napięcie mięśniowe, zmniejszają nacisk na zęby i uniemożliwiają zgrzytanie, dzięki czemu nie niszczymy szkliwa - tłumaczy stomatolog.
