Cameron Kay, badacz z Wydziału Psychologii Uniwersytetu Oregon (USA) zbadał powiązania między cechami "mrocznej tetrady" a skłonnościami do teorii spiskowych. Pojęciem "mrocznej tetrady" określa się osobowości, które charakteryzują się:
- makiawelizm - manipulacja i cynizm
- narcyzmem - próżność i obsesja na swoim punkcie
- psychopatią - impulsywność i bezduszność,
- sadyzmem - okrucieństwo i nadużycia
Badacz odkrył, że ludzie o osobowościach określanych jako "mroczna tetrada" są bardziej skłonni uwierzyć, że śmierć księżnej Diany była zaaranżowana przez brytyjską rodzinę królewską, że lądowanie na Księżycu było sfingowane, i że obce statki kosmiczne są przechowywane w Strefie 51. Badanie zostało opublikowane w czasopiśmie "Personality and Individual Differences ".
- Mówiąc wprost, wydaje się, że nieprzyjemni ludzie są bardziej skłonni do wiary w teorie spiskowe. Jednocześnie grupa tych ludzi nie ma poczucia, że kontrolują swoje życie, są skłonni do fatalizmu, wykazują wrodzoną nieufność do innych ludzi i organizacji, takich jak np. rząd - twierdzi Kay.
Jak wyglądało badanie
Kay zwerbował 500 studentów studiów licencjackich na UO. Badani wypełnili ankietę mającą na celu zmierzenie omawianych cech, a także pokazanie stosunku do teorii spiskowych. Ankieta mierzyła również tendencje do posiadania nietypowych przekonań, odczuwania braku kontroli nad własną przyszłością, pragnienia kontroli, zaufania innym oraz potrzeby bycia wyjątkowym.
Kay zainteresował się wiarą w teorie spiskowe już w 2017 roku w Portland podczas rozmów z ludźmi, którzy wierzyli, że Ziemia jest płaska. - Większość uważa, że zwolennicy teorii spiskowych to szaleńcy. Rozmawiając z tymi ludźmi, czułem, że zjawisko jest złożone. Niektórzy chcieli łączyć się społecznie, mały podzbiór chciał wykorzystać innych ludzi. Chciałem zobaczyć, co leży u podstaw tych przekonań i teorii -mówił Kay.
Analizując wyniki, Kay znalazł dowody, że aspekty wszystkich czterech cech "mrocznej tetrady" są powiązane z konspiracyjnymi ideami.
Reakcje na pandemię COVID-19
Niedawne małe (402 osoby wieku od 18 do 78) badanie przeprowadzone na Uniwersytecie Missisipi sugeruje, że są wyraźne różnice w sposobie, w jaki ludzie z "mrocznymi" cechami osobowości reagowali na pandemię COVID-19. Osoby o cechach narcystycznych i makiawelicznych zmagali się emocjonalnie ze pandemią i jej skutkami. Pozytywnie natomiast zareagowały osoby o cechach sadystycznych. - Być może osoby te czerpią przyjemność z wydarzeń, które mają negatywny wpływ na społeczeństwo - twierdzą badacze. Badacze podkreślają, że choć różnice były statystycznie istotne, ale nadal dość subtelne. Badanie polegało na samoocenie. Nie oznacza to również, że osoby zaangażowane w badanie były klinicznymi narcyzami lub sadystami.
Eksperci podkreślają, że potrzebne są dalsze badania. Ustalenie przyczyn, dlaczego niektórzy ludzie wierzą w teorie spiskowe może prowadzić do znalezienia sposobów zwalczania dezinformacji, szkodliwych społecznie teorii spiskowych.
Źródło: Personality and Individual Differences, MedicaXpress.com
