Zespół paranoidalny - przyczyny
Jedną z głównych przyczyn zespołu paranoidalnego jest uzależnienie od używek, takich jak alkohol czy narkotyki, ale też uzależnienie od różnych leków, np. nasennych czy antydepresyjnych. Długotrwałe spożywanie środków psychoaktywnych przyczynia się do kształtowania tej choroby. Oprócz uzależnień, zespół paranoidalny bardzo często bywa skutkiem zatrucia organizmu toksycznymi substancjami. W tym drugim przypadku, leczenie chorego trwa krócej niż gdy schorzenie wynika z uzależnienia.
Schorzenie to może być spowodowane nie tylko długotrwałym zażywaniem używek - bardzo często diagnozowane jest u osób, które mają zaburzenia osobowości i podatne są na depresję. Choroba ta może być wynikiem urazów mózgu, nowotworów tego organu oraz zmian poudarowych.
Objawy zespołu paranoidalnego
Główny podział objawów zespołu paranoidalnego wyróżnia objawy pozytywne (tzw. wytwórcze), polegające na urojeniach i osądach, które nie znajdują odzwierciedlenia w rzeczywistości, i które chory wymyśla (stąd nazwa), a także negatywne, do których zalicza się zaburzenia myślenia, wahania nastroju, uczuć oraz motywacji.
Najbardziej charakterystycznymi objawami zespołu paranoidalnego są omamy, które polegają na zaburzeniach postrzegania rzeczywistości, zaburzeniach zmysłowych. Chory na to schorzenie słyszy dźwięki, szumy, a także głosy ludzi, których nie ma w otoczeniu. Ponadto halucynacje dotyczą zmysłu węchu - osoba cierpiąca na zespół paranoidalny odczuwa zapachy, które nie istnieją w danym miejscu. Najrzadziej urojenia dotyczą zmysłu smaku.
Omamy odrywają chorego od świata rzeczywistego i uniemożliwiają mu naturalne funkcjonowanie. Chory odczuwa bowiem bodźce, które tak naprawdę nie istnieją. Charakterystyczne dla tej choroby jest to, że urojenia, które ma chory, nie tworzą spójnej całości, nie mają ze sobą żadnego powiązania. Oprócz wymienionych objawów, zaburzenia świadomości obejmują odczucia:
- prześladowcze - osoba cierpiąca na zespół paranoidalny jest przekonana, że ktoś ją stale obserwuje, prześladuje; odczuwa z tego powodu lęk i podejmuje kroki, żeby ukryć i zabezpieczyć się przed wyimaginowanym prześladowcą;
- ksobne - chory ma wrażenie, że inni ludzie stale obserwują i komentują jego zachowanie;
- wielkościowe - bardzo charakterystyczny objaw, polegający na tym, że chory stawia siebie w roli superbohatera, odczuwa konieczność wypełnienia misji, polegającej na ratowaniu innych ludzi, ma ogromne poczucie własnej wyjątkowości;
- wykradania myśli - osoba cierpiąca na to schorzenie jest przekonana, że ktoś słyszy jego myśli, że ktoś mu wszczepił jakieś urządzenie - nadajnik, śledzące jego tok rozumowania;
- nasyłania myśli - chory ma wrażenie, że jego myśli znajdują się pod kontrolą osoby trzeciej, że ktoś wymusza jego konkretne zachowania
Oprócz odczuć, które zostały wymienione, osoby cierpiące na zespół paranoidalny bardzo często są przekonane, że cierpią na śmiertelną chorobę. W wyniku tych przekonań, dokonują samookaleczeń, które mają na celu usunięcie negatywnego czynnika albo wszczepionego nadajnika (dzieje się tak w przypadku, gdy chory ma odczucie wykradania myśli).
Czasami zespół paranoidalny przyjmuje postać choroby paranoidalno-depresyjnej. Oprócz wymienionych objawów, chory przejawia również objawy depresji - ma pogorszony nastrój, zaniżoną samoocenę oraz odczuwa pustkę.
Zespół paranoidalny - leczenie
Najtrudniejsze w leczeniu zespołu paranoidalnego jest to, że chory jest przekonany o prawdziwości swoich odczuć i wrażeń. W związku z tym, nawet pomimo logicznej argumentacji najbliższych oraz terapeuty, nie chce przyjąć do wiadomości tego, że ma zakrzywiony sposób postrzegania świata, a odczucia i wrażenia zmysłowe są urojeniami. Leczenie tej choroby odbywa się w zamkniętych oddziałach psychiatrycznych, gdzie chory na początku kuracji nie ma kontaktu z innymi osobami niż terapeuci, ponieważ w zamknięciu staje się agresywny. Oprócz terapii psychiatrycznej, osobie cierpiącej na zespół paranoidalny podawane są silne leki, mające na celu zniwelowanie urojeń i omamów oraz uspokojenie chorego. W przypadku, gdy przyczyną choroby jest uzależnienie od używek, chorzy kierowani są na leczenie odwykowe.
