Zapalenie narz±dów miednicy mniejszej - dawniej okre¶lane mianem zapalenia przydatków - definicja choroby
Zapalenie narz±dów miednicy mniejszej (ang. pelvic inflammatory disease, PID, dawniej - zapalenie przydatków), oznacza zespó³ objawów chorobowych, bêd±cych skutkiem stanu zapalnego spowodowanego zaka¿eniem b³ony ¶luzowej macicy (zapalenie endometrium), jajowodów, jajników i otrzewnej miednicy mniejszej. Dawniej ten stan okre¶lano mianem zapalenie przydatków. Poniewa¿ nie oddawa³a w pe³ni charakteru choroby, zosta³a zmieniona na zapalenie narz±dów miednicy mniejszej.
Zapalenie narz±dów miednicy mniejszej (zapalenie przydatków) jest powodowane zaka¿eniem ¿eñskich narz±dów rozrodczych przez bakterie, przenoszone drog± p³ciow±, które przemieszczaj± siê z pochwy do macicy, jajowodów lub jajników (tzw. zaka¿enie wstêpuj±ce). Mo¿liwa jest tak¿e inna droga zaka¿enia: poprzez krwioobieg oraz w wyniku zaka¿eñ pooperacyjnych (tzw. zaka¿enie zstêpuj±ce).
Ze wzglêdu na umiejscowienie zaka¿enia wyró¿nia siê:
- zapalenie ¶luzówki macicy
- zapalenie jajowodów
- zapalenie jajników i jajowodów
- zapalenie otrzewnej miednicy mniejszej
- ropieñ jajnikowo-jajowodowy
Zapalenie narz±dów miednicy mniejszej nale¿y do jednej z najczêstszych chorób zapalnych, dotycz±cych narz±dów rodnych kobiety. Zdarza siê, ¿e zapalenie narz±dów miednicy mniejszej przebiega bezobjawowo. Dlatego mo¿na nie zdawaæ sobie sprawy z tego, ¿e zosta³o siê zaka¿onym. Stan zapalny wykryty pó¼no mo¿e zakoñczyæ siê problemami z zaj¶ciem w ci±¿ê, ci±¿± pozamaciczn± lub przewlek³ym bólem brzucha.
Zapalenie narz±dów miednicy mniejszej - przyczyny
Zapalenie macicy, jajowodów, jajników lub otrzewnej miednicy mniejszej powoduj± bakterie przenoszone drog± p³ciow±. S± to: Neisseria gonorrhoeae, Chlamydia trachomatis, Mycoplasma genitalium i inne mykoplazmy, Prevotella spp., Peptostreptococcus spp., Gardnerella vaginalis, Escherichia coli, Haemophilus influenzae i paciorkowce tlenowe (g³ównie Streptococcus pyogenes, Streptococcus agalactiae).
Najczê¶ciej za zaka¿eniami stoj± Neisseria gonorrhoeae (rze¿±czka) oraz Chlamydia trachomatis, które wywo³uj± oko³o po³owy przypadków zapalenia narz±dów miednicy mniejszej. Za pozosta³e zachorowania odpowiadaj± bakterie beztlenowe i tlenowe w ró¿nych kombinacjach.
Zaka¿enie zstêpuj±ce powodowane jest z kolei przez pr±tki gru¼licy, paciorkowce, bakterie beztlenowe, b³onicê oraz pa³eczki okrê¿nicy. Tego typu zaka¿enia zdarzaj± siê ju¿ dzisiaj do¶æ rzadko.
Zapalenie narz±dów miednicy mniejszej - czynniki ryzyka zaka¿enia narz±dów
Najczêstsze zaka¿enia, rze¿±czk± oraz chlamydi±, zdarzaj± siê zwykle podczas seksu bez zabezpieczenia. Rzadziej bakterie przedostaj± siê do uk³adu rozrodczego, gdy ulegnie zak³óceniu naturalna bariera ochronna, tworzona przez szyjkê macicy. Mo¿e siê to zdarzyæ po porodzie, poronieniu lub aborcji.
Wiele czynników mo¿e zwiêkszyæ ryzyko zapalenia narz±dów miednicy mniejszej, w tym:
- bycie aktywn± seksualnie kobiet± w wieku poni¿ej 25 lat
- posiadanie wielu partnerów seksualnych
- bycie w zwi±zku seksualnym z osob±, która ma wiêcej ni¿ jednego partnera seksualnego
- uprawianie seksu bez zabezpieczenia
- regularne wykonywanie irygacji pochwy, które zaburza równowagê bakteryjn± w pochwie i mo¿e maskowaæ objawy
- wprowadzenie wk³adki wewn±trzmacicznej w ci±gu pierwszych trzech tygodni po inplantacji
Zapalenie narz±dów miednicy mniejszej - objawy
Zapalenie narz±dów miednicy mniejszej mo¿e przebiegaæ w formie ³agodnej lub nie dawaæ ¿adnych objawów. W ciê¿kich przypadkach natomiast mo¿e powodowaæ gor±czkê, dreszcze, silny ból w dolnej czê¶ci brzucha lub miednicy - zw³aszcza podczas badania - i dyskomfort podczas uprawianiu seksu.
Objawy zapalenia narz±dów miednicy mniejszej:
- ból w podbrzuszu, tkliwo¶æ brzucha
- wysoka gor±czka (nawet powy¿ej 38 stopni C), czasami z towarzysz±cymi jej dreszczami
- wydzielina z pochwy o nieprzyjemnym zapachu
- silny ból, a tak¿e krwawienie podczas stosunku lub tu¿ po nim, albo miêdzy cyklami menstruacyjnymi
- bolesne lub trudne oddawanie moczu
Powy¿sze objawy powinny nas sk³oniæ do wizyty u lekarza. Nieleczone zapalenie narz±dów miednicy mniejszej prowadzi do powa¿nych komplikacji zdrowotnych, z niep³odno¶ci± w³±cznie.
Zapalenie narz±dów miednicy mniejszej - komplikacje
- Ci±¿a pozamaciczna - zapalenie narz±dów miednicy mniejszej jest g³ówn± przyczyn± ci±¿y ektopowej.
- Bezp³odno¶æ - zapalenie narz±dów miednicy mniejszej mo¿e uszkodziæ narz±dy rozrodcze i spowodowaæ bezp³odno¶æ.
- Przewlek³y ból miednicy - zapalenie mo¿e powodowaæ ból w obrêbie miednicy, który utrzymymuje siê przez miesi±ce lub lata. Zbliznowacenia w jajowodach i innych narz±dach miednicy mog± powodowaæ ból podczas stosunku i w czasie owulacji.
- Ropieñ jajnikowo-jajowodowy - nieleczony ropieñ mo¿e spowodowaæ zaka¿enie zagra¿aj±ce ¿yciu.
- Nawrotowe zapalenia narz±dów miednicy mniejszej.
Zapalenie narz±dów miednicy mniejszej - zapobieganie
Aby zmniejszyæ ryzyko choroby zapalnej miednicy mniejszej:
- nale¿y u¿ywaæ prezerwatyw
- najlepiej ograniczyæ liczbê partnerów seksualnych i pytaæ potencjalnego partnera o stan zdrowia
- stosowaæ antykoncepcjê hormonaln± zamiast wk³adek domacicznych
- regularne wykonywaæ badania pod k±tem zaka¿enia bakteriami, takimi jak chlamydia
- poinfomowaæ partnera seksualnego o zachorowaniu, co pozwala zapobiegaæ rozprzestrzenianiu siê zaka¿enia
- nie powinno siê wykonywaæ czêstego zabiegu irygacji poczwy, poniewa¿ wyp³ukuje siê w ten sposób po¿yteczne bakterie, stanowi±ce barierê ochronn± dróg rodnych
- wa¿na jest w³a¶ciwa higiena narz±dów p³ciowych
