Objawy
Podobne do obserwowanych przy wzw A i wzw B, lecz występują rzadko (tylko u ok. 10 proc. zakażonych).
- żółknięcie skóry i białek oczu
- mocz brązowego, herbacianego koloru
- rozjaśnienie stolca
Powyższe objawy rzadko występują u małych dzieci (poniżej 6. r. ż.), choć to one często ulegają zakażeniu wirusem
- utrata apetytu, awersja do potraw tłustych, nikotyny, alkoholu
- nudności, wymioty, bóle brzucha, gorączka
- rzadziej: biegunka, świąd i bóle mięśni
- bardzo rzadko: bóle stawów i wysypka
Mniej niż 1/4 pacjentów potrafi pozbyć się wirusa w ciągu 2-6 miesięcy. Pozostali stają się nosicielami i przez wiele (nawet ponad 20) lat mogą zakażać innych.
Przyczyny
Wirus wzw C rozprzestrzeniający się głównie przez krew (ponad 80 proc. zakażeń). Ryzyko przeniesienia wirusa z matki na noworodka wynosi zaledwie 6 proc. Jeszcze niższe (<3proc. przy pojedynczym zakłuciu igłą z krwią chorego na wzw C) jest dla personelu medycznego. Podobnie niskie jest ryzyko zakażenia przez kontakt seksualny. Wzrasta ono jednak u zakażonych HIV lub innymi chorobami wenerycznymi. Wzw C nie przenosi się: drogą kropelkową (przez pocałunek, kaszel lub kichanie), przez dotyk, przez wodę lub pożywienie, przez wspólne korzystanie z naczyń kuchennych. Nie przenoszą go też insekty żywiące się krwią (wszy, pchły, komary). Na świecie zakażonych jest ponad 170 mln ludzi. W Polsce ocenia się, że może ich być nawet 700 tys., choć zdiagnozowanych i leczonych jest nieco ponad 2,5 tys. chorych.
Powikłania
U większości (75--85 proc.) zakażonych układ odpornościowy nie potrafi wyeliminować wirusa. Po 20-30 la- tach od zakażenia u ok. 25 proc. chorych mogą pojawić się objawy niewydolności wątroby: osłabienie, nudności, depresja, bóle mięśni i stawów, bóle w prawym nadbrzuszu. U ok. 10 proc. chorych po mniej więcej 30 latach może rozwinąć się marskość wątroby lub rak tego narządu.
Diagnostyka
Podobnie jak przy innych żółtaczkach zakaźnych. Określa się też obecność przeciwciał przeciw wirusowi, zaś test PCR pozwala wykryć go we krwi. Badanie to nie tylko odróżnia nosicieli od tych, którzy zwalczyli wirusa, ale pozwala też przewidzieć reakcję chorego na leczenie.
Leczenie
Swoiste: pegylowany interferon lub interferon+ribawiryna, trwa 24 lub 48 tygodni w zależności od rodzaju wirusa i uszkodzeń wątroby. Niestety - najbardziej rozpowszechniony w Polsce genotyp 1 wzw C jest najmniej wrażliwy na terapię. Za to genotyp 2 daje nawet 90 proc. szans na wyleczenie, o ile rozpocznie się je przed upływem roku od zakażenia. Pacjenci powinni ograniczyć spożycie alkoholu, rzucić palenie (przyspiesza włóknienie wątroby) i zrzucić nadmierne kilogramy (nadwaga przyspiesza postęp choroby).
Profilaktyka
Podobna do stosowanej przy wzw B, należy jednak pamiętać, że wirus C jest odporniejszy, nie ma szczepionki, zaś zakażenie jednym typem nie chroni przed nadkażeniem innymi typami tego wirusa. Dlatego szczególnie należy zwracać uwagę na właściwą sterylizację sprzętu medycznego, i to wcale nie tego operacyjnego, lecz używanego do badań ambulatoryjnych (np. do gastroskopii).
Czytaj także:
Wątroba, a może jednak pęcherzyk żółciowy? Co naprawdę cię boli?
Wirusowe zapalenie wątroby typu C- cicha epidemia naszych czasów
