Trzy główne typy pasożytów powodujących choroby u ludzi to:
- ektopasożyty (pasożyty żyjące na zewnątrz żywiciela, takie jak pchły, wszy łonowe, wszy włosowe, roztocza, kleszcze);
- robaki (pasożyty, które zwykle żyją w przewodzie pokarmowym - przywry, tasiemce, glisty);
- pierwotniaki (organizmy jednokomórkowe, które mogą żyć w jelitach, krwi i tkankach - ameby, orzęski, wiciowce, sporozity, takie jak Plasmodium, które wywołuje malarię).
Jak diagnozuje się choroby pasożytnicze?
Istnieje kilka rodzajów testów laboratoryjnych pozwalających rozpoznać infekcję pasożytniczą, a rodzaj badań, które zleca lekarz, zależy od objawów, innych schorzeń pacjenta, a także od tego, w jakich krajach ostatnio przebywał (z podróży można przywieźć pasożyty strefy tropikalnej, które mogą wymagać innej diagnostyki). Niekiedy lekarz musi spojrzeć na wyniki kilku różnych testów, aby postawić diagnozę.
Jakie badania robi się przy podejrzeniu infekcji pasożytniczej:
- Badania krwi
Nie wszystkie infekcje pasożytnicze można zdiagnozować poprzez badanie krwi - takie badanie jest w stanie wykryć obecność konkretnego pasożyta, nie pokaże natomiast wszystkich infekcji pasożytniczych. Wymienia się dwa rodzaje badań krwi, które pomagają w zdiagnozowaniu choroby pasożytniczej. Jednym z nich jest badanie serologiczne. Polega na poszukiwaniu we krwi przeciwciał lub antygenów pasożyta. Drugi rodzaj badania to tak zwany rozmaz krwi. W tym wypadku ogląda się pod mikroskopem próbkę krwi poszukując tam pasożytów. W ten sposób można wykryć filariozy (choroby pasożytnicze strefy tropikalnej), malarię czy babeszjozę (choroba wywołana przez pierwotniaki z rodzaju Babesia).
- Badanie kału
To podstawowe badanie laboratoryjne w kierunku pasożytów. Tego typu badanie zleca się, gdy pacjent skarży się na uporczywą biegunkę, luźne lub wodniste stolce, skurcze, wzdęcia (gazy) i inne choroby brzucha o niejasnej przyczynie. Zwykle ocenie poddaje się trzy lub więcej próbek kału pobranych w różnych dniach. Szuka się komórek jajowych lub fragmentów pasożyta. W ten sposób wykrywa się jaja, cysty i larwy takich pasożytów jak glista ludzka, tasiemiec, lamblia, motylica wątrobowa, włosogłówka i owsiki.
- Endoskopia/kolonoskopia
Jeśli badanie kału nie przynosi odpowiedzi na pytanie, dlaczego pacjent cierpi na biegunkę, bóle brzucha, wzdęcia itd., będzie potrzebne badania endoskopowe (badania wziernikowe), na przykład kolonoskopia. Badanie pozwala wykryć pasożyta lub inne nieprawidłowości w jelitach.
- Rentgen, rezonans magnetyczny (MRI), komputerowa tomografia osiowa (CAT)
Tego rodzaju badania pomagają w wykryciu niektórych chorób pasożytniczych, które mogą powodować zmiany w narządach (np. larwy tasiemca mogą przedostać się poza jelita i osiąść w różnych miejscach, gdzie następnie się otorbiają tworząc cystę).
Znaki ostrzegawcze, że możemy mieć pasożyty
Pasożytów atakujących człowieka jest naprawdę sporo. Te, które spotyka się w naszym kraju, najczęściej żyją i rozwijają się oraz rozmnażają w przewodzie pokarmowym człowieka. Stamtąd pobierają składniki pokarmowe, powodując niedożywienie lub anemię u swojego gospodarza. Do tego pozostawiają w organizmie zaatakowanej osoby toksyny i inne produkty przemiany materii, zwiększając szkody dla organizmu.
Najczęstsze objawy infekcji pasożytniczej:
- bóle brzucha, ból lub tkliwość żołądka, skurcze żołądka, świąd odbytu;
- długotrwałe biegunki lub zaparcia;
- częste nudności i wymioty;
- brak apetytu, utrata masy ciała bez wyraźnego powodu, niedowaga, wychudzenie, odwodnienie;
- gorączka, osłabienie, uczucie zmęczenia.
