Kaszel to jeden z kluczowych mechanizmów ochronnych organizmu, który ma za zadanie bronić płuca przed czynnikami drażniącymi, a także przed drobnoustrojami. Zwykle ustępuje w ciągu kilku tygodni. Jednak kaszel, który trwa długo lub któremu towarzyszą inne objawy, takie jak duszności, nadmiar śluzu lub krwawa flegma, może wskazywać na poważniejszy problem medyczny. A zatem, podczas gdy zwykły kaszel pomaga po prostu usunąć substancje drażniące z gardła i dróg oddechowych, jednak jeśli ciągle kaszlemy, oznacza to, że nasze gardło jest ciągle drażnione, czy to w wyniku choroby lub też z powodu jakiegoś alergenu lub zanieczyszczenia powietrza.
Rodzaje kaszlu
Ze względu na długość trwania i nasilenie kaszel można podzielić na dwa rodzaje: kaszel krótkotrwały i kaszel uporczywy. Krótkotrwały (ostry) kaszel zwykle związany jest z infekcją dróg oddechowych, taką jak przeziębienie, sezonowa grypa, COVID-19, zapalenie zatok, zapalenie krtani, krztusiec, ostre zapalenie oskrzeli lub zapalenie płuc. Za taki ostry kaszel mogą też być odpowiedzialne sezonowe alergie, w tym alergiczny nieżyt nosa lub katar sienny. Ponadto przyczyną kaszlu może być zaostrzenie choroby dróg oddechowych, takiej jak astma, przewlekłe zapalenie oskrzeli lub przewlekła obturacyjna choroba płuc (POChP). Ponadto ostrym kaszlem reagujemy na zwykle na wdychane zanieczyszczenia, takie jak kurz, dym lub opary chemiczne. Ponadto mówi się o kaszlu suchym i mokrym, czyli z odkrztuszaniem wydzieliny.
Krótkotrwały kaszel może jednak przejść w uporczywy. Przewlekły kaszel to taki, który trwa dłużej niż 3 lub 4 tygodnie. Wśród przyczyn uporczywego kaszlu wymienia się najczęściej:
- utrzymujące się infekcje dróg oddechowych, takie jak przewlekłe zapalenie oskrzeli lub długotrwały COVID-19;
- alergeny, które znajdują się stale w pomieszczeniach zamkniętych, takie jak kurz lub sierść zwierząt domowych;
- wydzielina z nosa, gromadząca się w tylnej części gardła i powodująca kaszel, co jest związane z nieżytem nosa lub zapaleniem zatok;
- nieleczona astma (często towarzyszą jej świszczący oddech lub ucisk w klatce piersiowej);
- palenie papierosów;
- choroba refluksowa przełyku (GERD) i cofający się kwas żołądkowy, drażniący górne drogi oddechowe.
Uporczywy kaszel może też być oznaką poważniejszej choroby, takiej jak rak płuc, niewydolność serca lub gruźlica.
Kiedy kaszel powinien nas zaniepokoić?
Zawsze w przypadku uporczywego, długotrwałego kaszlu, powinniśmy zwrócić się do lekarza po poradę. Ponadto, gdy kaszlowi towarzyszą takie objawy jak: wysoka gorączka i dreszcze, trudności w oddychaniu lub ból w klatce piersiowej, a także zmiana konsystencji lub koloru flegmy, utrata apetytu, poważne osłabienie. Szczególnie niepokojący jest uporczywy kaszel pojawiający się w nocy, który powoduje też, że nie możemy spać, wstajemy niewyspani, a to pogarsza kondycję organizmu. Osłabiony w ten sposób organizm słabiej radzi sobie z chorobą.
Nocny kaszel może być również objawem refluksu żołądkowo-przełykowego (kwas żołądkowy cofa się do przełyku podrażniając błonę śluzową tylnej części gardła). Inne schorzenia, które mogą powodować nocne napady kaszlu, to niewydolność serca i bezdech senny.
