Tarczyca to jeden z najważniejszych organów człowieka. Należy do tak zwanych gruczołów wydzielania wewnętrznego, który produkuje hormony, regulujące wiele procesów w organizmie, takich jak metabolizm, wytwarzanie ciepła, a także zachowanie bilansu energetycznego organizmu i sprawne działanie układu nerwowego. Dwa najważniejsze hormony tarczycy to T3, czyli trójjodotyronina i T4, czyli tyroksyna (lub tetrajodotyronina). Tarczyca wydziela też kalcytoninę. Nadmiar produkowanych hormonów określany jest mianem nadczynności tarczycy, natomiast niedobór to niedoczynność tarczycy.
Hormon T3 (trójjodotyronina) odpowiada m.in. za prawidłowe funkcjonowanie układu nerwowego, metabolizm węglowodanów, tłuszczów i białek, ma wpływ pracę mięśni. Drugi z hormonów T4 (tyroksyna) reguluje wchłanianie glukozy i rozpad tłuszczów, wpływa na działanie gruczołów płciowych oraz płodność. Badania można wykonać bezpłatnie w ramach NFZ lub wykupić w prywatnym laboratorium.
Badania tarczycy z krwi
Do badań diagnostycznych, oceniających stan tarczycy, zalicza się badania TSH, czyli stężenie hormonu tyreotropowego, fT3 - stężenie trójjodotyroniny, fT4 - stężenie tyroksyny, antyTG, czyli stężenie przeciwciał przeciw tyreoglobulinie oraz antyTPO - stężenie przeciwciał przeciwko peroksydazie. Często do oceny dysfunkcji tarczycy wystarczą dwa podstawowe testy – TSH oraz fT4. Dzięki nim można wskazać na niedoczynność lub nadczynność tarczycy.
- Badanie stężenia trijodotyroniny T3
Badanie polega na oznaczeniu fT3, czyli tzw. wolnych hormonów. Ponad 99 proc. hormonu występuje we krwi pacjenta, pozostała część krąży po organizmie. Dlatego też badanie poziomu T3 odbywa się w dwóch etapach. Z pobranej z żyły łokciowej próbki wyodrębnia się wszystkie dodatkowe elementy budujące i znajdujące się we krwi. Następnie do tak "oczyszczonej" surowicy wprowadza się przeciwciało, które obok łączenia cząsteczek T3 promieniuje. W oparciu o generowane natężenie światła określa się poziom hormonu.
- Badanie stężenia tyroksyny T4
Badanie oznacza poziom fT4, czyli tzw. frakcji wolnej. Tyroksyna (T4) to jeden z ważniejszych wytwarzanych przez tarczycę hormonów. Jego poziom kontrolowany jest przede wszystkim przez przysadkę mózgową oraz podwzgórze. Obok regulacji pracy gruczołu oddziałuje na metabolizm tłuszczów, poprawia wchłanianie glukozy. Dodatkowo wpływa na rozwój układu nerwowego oraz kostnego, a także laktację czy rozród.
- TSH, czyli strażnik tarczycy
Hormon tyreotropowy (TSH) wytwarzany jest przez przysadkę mózgową. Do jego najważniejszych funkcji należy kontrola produkowanych przez tarczycę hormonów. Poziom TSH pozwala ocenić działanie tarczycy i mieści się między 0,27 a 4,2 mj/l (w zależności od wieku). Jeśli jego wartość jest mniejsza niż 0,1 mj/l można podejrzewać nadczynność tarczycy. W przypadku gdy zawartość TSH we krwi przewyższa 4,2mj/l mówi się o niedoczynności tarczycy.
