Najczęstsze objawy zapalenia mięśnia sercowego. Jak rozpoznać tę chorobę? Czy jest niebezpieczna?

Choroby układu krążenia to wciąż jedne z najczęstszych przyczyn zgonów Polaków. Niestety postęp cywilizacji przyczynia się do zmiany stylu życia - dużej ilości pracy, ciągłego stresu czy też nieustannego funkcjonowania w pośpiechu. Te czynniki powodują, że na choroby układu krążenia chorują coraz młodsi ludzie. Jedną z takich chorób jest właśnie zapalenie mięśnia sercowego. Co to za choroba, jakie są jej objawy i jak możemy ją leczyć?

Zapalenie mięśnia sercowego to choroba, która wymaga natychmiastowej konsultacji lekarskiej i wdrożenia odpowiedniego leczenia. Zaniedbania w diagnostyce i leczeniu tego schorzenia mogą skończyć się dla pacjenta tragicznie. Powikłaniami zapalenia mięśnia sercowego są bowiem m.in. zaburzenia rytmu serca. W przypadku nagłego zatrzymania krążenia pacjent może umrzeć. Jak zatem widać, choroby tej nie można bagatelizować.

Co to jest zapalenie mięśnia sercowego?

W wyniku zapalenia mięśnia sercowego dochodzi do powstania procesu zapalnego, który swym zasięgiem obejmuje środkową warstwę mięśnia sercowego, czyli sierdzie. Co więcej, stan zapalny może przenosić się także na pozostałe warstwy, z których zbudowany jest mięsień sercowy - wsierdzie oraz osierdzie.

Jak wskazują dane statystyczne, na całym świecie co roku odnotowuje się około 1,5 miliona nowych przypadków zapalenia mięśnia sercowego. Choroba ta bardzo często występuje u osób młodych, u których jednak ma na szczęście dość łagodny przebieg.

Zapalenie mięśnia sercowego - przyczyny choroby

Zdecydowana większość przypadków zapalenia mięśnia sercowego jest spowodowana rozszerzeniem się choroby wirusowej na tkanki serca. Z tego też powodu nie powinniśmy bagatelizować nawet łagodnego, w naszej ocenie, przeziębienia. Zaniedbanie leczenia infekcji górnych dróg oddechowych, czy nawet zakażenia układu pokarmowego może prowadzić w konsekwencji do zapalenia mięśnia sercowego. Trzeba dodać, że w ostatnim czasie zapalenie mięśnia sercowego jest często powikłaniem po zakażeniu koronawirusem SARS-CoV-2.

Dodatkowo, wśród przyczyn zapalenia mięśnia sercowego możemy wymienić takie czynniki jak:

• choroby pasożytnicze (np. włośnica czy toksoplazmoza);
• choroby bakteryjne (m.in. infekcje spowodowane przez gronkowce czy paciorkowce);
• infekcje grzybicze (zakażenia grzybami z rodziny Aspergillus czy Candida);
• choroby autoimmunologiczne (m.in. sarkoidoza, toczeń rumieniowaty układowy);
• stosowanie niektórych leków (np. sulfonamidów i antybiotyków);
• promieniowanie (np. po naświetlaniach śródpiersia);
• zażywanie substancji odurzających;
• leczenie chorób nowotworowych przy użyciu inhibitorów punktów kontrolnych.

Zapalenie mięśnia sercowego - objawy, na które trzeba zwrócić uwagę

Objawy zapalenia mięśnia sercowego są przeważnie niecharakterystyczne, co w dużym stopniu utrudnia diagnostykę. Jak wspomniano już wcześniej, zapalenie mięśnia sercowego nawet w 90 proc. przypadków jest poprzedzone chorobą wirusową, a więc wśród objawów zwiastujących możemy wymienić m.in.: ból gardła, kaszel, gorączkę, biegunkę, ból brzucha. Należy przy tym zaznaczyć, że zapalenie mięśnia sercowego może wystąpić nawet kilka tygodni po ustąpieniu objawów choroby wirusowej.

Jakie pozostałe objawy wyróżnia się zatem w przebiegu zapalenia mięśnia sercowego? Wśród najczęstszych objawów możemy wymienić:

• ogólne osłabienie i zmęczenie;
• uczucie kołatania serca;
• uczucie duszności;
• szybką męczliwość;
• ból w klatce piersiowej;
• obrzęki kończyn dolnych - szczególnie zlokalizowane w obrębie podudzi i kostek.

Pamiętajmy, że jeśli zapalenie mięśnia sercowego ma łagodny przebieg, to powyższe objawy mogą nie wystąpić u pacjenta.

Jak leczyć zapalenie mięśnia sercowego?

Leczenie opisywanej choroby zależy przede wszystkim od jej nasilenia oraz od ogólnego stanu pacjenta. W przypadku, kiedy mówimy o łagodniej postaci zapalenia mięśnia sercowego, stosuje się leczenie objawowe, mające na celu wyleczenie przyczyny choroby. W celu zmniejszenia gorączki występującej w przebiegu infekcji wirusowej stosuje się przede wszystkim paracetamol. Warto dodać, że w leczeniu zapalenia mięśnia sercowego nie zaleca się stosowania niesteroidowych leków przeciwzapalnych.

W przypadku gdy zapalenie mięśnia sercowego spowodowane jest infekcją bakteryjną lub grzybiczą, należy wdrożyć takie leki, którą umożliwią eliminację patogenów z organizmu pacjenta. W przypadku leczenia zapalenia mięśnia sercowego w warunkach domowych zaleca się także unikanie wysiłku fizycznego oraz stresu, eliminację używek i stosowanie urozmaiconej, pełnowartościowej diety.

Jeśli jednak objawy zapalenia mięśnia sercowego ulegną nasileniu, to konieczne jest wdrożenie leczenia szpitalnego. Wskazaniami do hospitalizacji pacjenta są m.in. arytmia, tachykardia lub bradykardia (przyśpieszona lub spowolniona akcja serca), a także ból w klatce piersiowej. Podczas hospitalizacji pacjentowi podaje się leki umożliwiające usunięcie nagromadzonego płynu oraz leki zmniejszające obciążenie serca.

Kiedy dochodzi do obniżenia ciśnienia krwi przy zapaleniu mięśnia sercowego, mamy do czynienia z piorunującym przebiegiem choroby. W takich sytuacjach stosuje się leki podtrzymujące ciśnienie krwi, a niekiedy nawet mechaniczne wspomaganie pracy serca. W rzadkich przypadkach, gdy zapalenie mięśnia sercowego doprowadzi do zniszczenia tkanek, konieczny jest przeszczep serca.