Korzyści zdrowotne czarnuszki wiążą się z obecnością trzech kluczowych naturalnych składników odżywczych: tymochinonu, tymohydrochinonu i tymolu. Tymochinon jest związkiem przeciwutleniającym i przeciwzapalnym, może również wpływać na guzy nowotworowe. Nasiona czarnuszki siewnej zawierają duże ilości tłuszczów (nienasycone kwasy tłuszczowe - linolowy, oleinowy, alfa-linolenowy i inne), trochę kwasów nasyconych (kwas palmitynowy i stearynowy), olejek eteryczny (tymochinon), melantynę i inne saponiny, alkaloidy m.in. nigellinę, garbniki, cukry, białko roślinne, witaminy z grupy B, beta-karoten, witaminę A, błonnik, składniki mineralne (wapń, magnez, żelazo, potas, selen, cynk).
Ale najpierw przypomnijmy, czym jest czarnuszka (nigella sativa), nazywana też kminkiem egipskim, kolendrą siewną, kminem czarnym, czarnuchą, kąkolnicą. To roślina należąca do rodziny jaskrowatych, pochodząca z terenów dzisiejszego Iraku i Turcji, skąd już w starożytności rozprzestrzeniła się na cały świat śródziemnomorski. Obecnie jest uprawiana w wielu regionach świata, nie tylko w basenie morza Śródziemnego. To roślina jednoroczna, miododajna, kwitnąca od maja do września. Z czarnuszki pozyskuje się nasiona i wykorzystuje w kuchni jako przyprawę. Z nasion można także tłoczyć olej, który służy do spożywania na zimno, a także jako składnik suplementów diety i preparatów ziołowych.
Olej z czarnuszki - potencjalne korzyści dla zdrowia
Wyniki kilkunastu niewielkich, randomizowanych badań nad właściwościami czarnuszki sugerują, że jest to roślina bezpieczna i mogąca przynieść pewne korzyści dla zdrowia organizmu. Olej z czarnuszki może pomóc osobom z cukrzycą typu 2 kontrolować poziom cukru we krwi. W 2020 roku opublikowano wyniki badania, które miało na celu ocenę wpływu oleju z nasion czarnuszki na stan zapalny, poziom glukozy we krwi na czczo i profil lipidowy u osób z cukrzycą. Naukowcom udało się wykazać, że osoby zażywające kapsułki z olejem z czarnuszki miały potem niższy poziom cukru we krwi na czczo w porównaniu z pacjentami zażywającymi placebo.
Ponadto wskazuje się na inne potencjalne prozdrowotne działanie czarnuszki. Olej może pomóc w leczeniu reumatoidalnego zapalenia stawów (RZS), alergii, w walce z otyłością, pomaga też przy infekcjach (odnotowano, że działa na gronkowce, w tym na groźną lekooporną bakterię Staphylococcus aureus, czyli gronkowca złocistego), zmniejsza stan zapalny w organizmie, a także obniża ciśnienie krwi, leczy zaburzenia trawienia, poprawia stan wątroby. Spożywanie czarnuszki ma wiązać się też ze spadkiem zarówno całkowitego, jak i „złego" cholesterolu (LDL) i trójglicerydów. Ponadto olej z czarnuszki można z powodzeniem zastosować zewnętrznie, do pielęgnowania cery trądzikowej i atopowej oraz w leczeniu łuszczycy, egzemy i trądziku.
Czarnuszce przypisuje się działanie przeciwzapalne, przeciwhiperlipidemiczne, przeciwdrobnoustrojowe, przeciwnowotworowe, przeciwutleniające, przeciwcukrzycowe, przeciwnadciśnieniowe i gojące rany. Potrzebne są jednak większe i dokładniejsze badania, które by jednoznacznie potwierdziły właściwości tego oleju. Dla przykładu - większość badań nad wpływem oleju z nasion czarnuszki na raka wykorzystuje komórki hodowane w laboratorium, a nie żywych ludzi, więc naukowcy nie wiedzą tak naprawdę, jak skuteczny może być olej w leczeniu raka u ludzi.
Kiedy pić olej z czarnuszki?
Można się spotkać z zaleceniami, że spożywanie co najmniej 1 łyżeczki (5 ml) oleju z nasion czarnuszki dziennie może przynieść korzyści dla zdrowia, przy czym warto co 3 miesiące zrobić sobie kilkumiesięczną przerwę (jeśli zażywamy leki, spytajmy wcześniej lekarza o możliwe interakcje). Jednak dawka, tak naprawdę, zależy od rodzaju stanu zapalnego, choroby lub zaburzenia, które nim leczymy.
Generalnie zaleca się, aby spożywać olej z czarnuszki na pusty żołądek, przed posiłkami. Można go po prostu pić, ale nie każdy lubi jego wyrazisty smak, dlatego niektórzy skrapiają tym olejem sałatkę lub dodają do herbaty, albo mieszają z miodem, z łyżeczką soku z cytryny lub pomarańczy. Ważne jest przy tym, aby olej z czarnuszki spożywać na zimno. W zbyt wysokich temperaturach kwasy tłuszczowe i główne związki mogą ulec rozkładowi i utracić swoje właściwości.
Olej z nasion czarnuszki można stosować na dwa sposoby: doustnie lub miejscowo (w rozcieńczeniu olejem bazowym, takim jak olejki do masażu, a także szamponów, domowych kosmetyków pielęgnacyjnych i zapachowych). Ciężkie skutki uboczne są rzadkie, chociaż mogą się zdarzyć, na przykład reakcja alergiczna. Pamiętajmy, aby spożywać olej dobrej jakości, ze sprawdzonego źródła. Należy go przechowywać w chłodnym i ciemnym miejscu, ale niezbyt długo.
Źródło: MedicalNewsToday.com
