Im niższe wartości ciśnienia, tym lepiej
Ciśnienie krwi to siła, z jaką działa na naczynia krwionośne (tętnice) przepływająca przez nie krew. Wyróżnia się ciśnienie skurczowe (oznacza siły działające podczas skurczu serca) i ciśnienie rozkurczowe, czyli nacisk na tętnice wywieramy przez krew podczas rozkurczu serca.
Obecnie za prawidłowe ciśnienie tętniczego uznaje się następujące wskazania ciśnieniomierza (nowe normy podane przez ekspertów Polskiego Towarzystwa Kardiologicznego oraz Polskiego Towarzystwa Nadciśnienia Tętniczego):
- 120-129/70-79 mmHg – dla osób do 65. roku życia
- 130-139/70-79 mmHg – dla osób powyżej 65. roku życia,
- 130-149/70-79 mmHg – dla osób powyżej 80. roku życia.
Wyższe wskazania stają się podstawą do zdiagnozowania nadciśnienia tętniczego (a zatem ciśnienie 150/90 jest powodem do niepokoju). Wartość graniczna dla rozpoznania nadciśnienia tętniczego to 140/90 mmHg, ale w trakcie leczenia celem jest 130/80 mmHg (czyli inne jest kryterium rozpoznania nadciśnienia tętniczego, a inne są jego docelowe wartości).
Gdy ciśnienie jest zbyt niskie, oznacza stan zwany niedociśnieniem. Trzeba przy tym wiedzieć, że nieco niższe ciśnienie mają kobiety (zwykle ich ciśnienie oscyluje wokół wskazań 110/70 mmHg) oraz osoby aktywnie uprawiające sport (mają ciśnienie niższe o 10 do 20 mmHg niż osoby nieaktywne fizycznie).
Dotychczasowe definicje i klasyfikacja ciśnienia tętniczego (w mmHg) mierzonego w gabinecie lekarskim:
- ciśnienie optymalne: <120 i <80
- ciśnienie prawidłowe: 120–129 i/lub 80–84
- ciśnienie wysokie prawidłowe: 130–139 i/lub 85–89
- nadciśnienie tętnicze 1. stopnia: 140–159 i/lub 90–99
- nadciśnienie tętnicze 2. stopnia: 160–179 i/lub 100–109
- nadciśnienie tętnicze 3. stopnia: ≥180 i/lub ≥110
- izolowane nadciśnienie skurczowe ≥140 i <90
W trakcie pomiaru w gabinecie POZ należy wykonać co najmniej 2 pomiary na tym samym ramieniu w odstępie 1 minuty. Wynik jest średnią z dwóch ostatnich pomiarów. Natomiast w trakcie pomiarów domowych zaleca się używanie automatycznego aparatu z walidacją z dopasowanym mankietem.
Prawidłowy puls po 60. roku życia
Oprócz ciśnienia tętniczego krwi mierzy się także puls (tętno). Oznacza liczbę uderzeń serca na minutę. Zgodnie z normami prawidłowy puls u seniora (tętno spoczynkowe) powinien wynosić około 60-70 uderzeń na minutę. Stan gdy puls jest zbyt niski określa się mianem bradykardii, natomiast wtedy, gdy jest za wysoki - tachykardii.
Od czasu do czasu każdemu z nas zdarza się wyższy puls, co najczęściej związane jest z aktywnością fizyczną lub stresem. Tętno skacze także po wypiciu napoju z kofeiną, a więc kawy czy herbaty, alkoholu czy napojów energetycznych. Podnosi się także u gorączkujących osób. Jeśli wysokie tętno utrzymuje się stale, może świadczyć o toczącej się chorobie. Najczęściej wysoki puls towarzyszy chorobom układu krążenia, takim jak niewydolność serca, migotanie przedsionków, zaburzenia rytmu serca, nadciśnienie tętnicze. Ponadto może towarzyszyć cukrzycy, miażdżycy, nadczynności tarczycy, a nawet anemii.
Skutki nieprawidłowego ciśnienia krwi
Nadciśnienie tętnicze to ciężka, postępująca i wyniszczająca choroba. Nazywana jest "cichym zabójcą", ponieważ u większości chorych nie daje żadnych objawów. W tym czasie uszkadza serce, naczynia krwionośne, nerki, mózg, oczy.
- Nadciśnienie tętnicze należy do najbardziej rozpowszechnionych chorób i jest jedną z najczęstszych przyczyn zgonów z powodu chorób układu krążenia. Najczęściej jest wykrywane w czwartej i piątej dekadzie życia, lecz może dotyczyć osoby w każdym wieku. Ocenia się, że w Polsce na tę chorobę cierpi około 42 proc. mężczyzn i 33 proc. kobiet. Niestety, skuteczność leczenia nadciśnienia w Polsce jest bardzo niska i wynosi zaledwie 2–17 proc. - czytamy na stronie Polskiego Towarzystwa Nadciśnienia Tętniczego (PTNT).
