Na początek przypomnijmy, czym jest i jak wytwarza się ocet jabłkowy. To produkt powstający w wyniku podwójnej fermentacji soku z jabłek lub samych jabłek. Najpierw rozdrobnione jabłka miesza się z drożdżami, cukrem lub innym węglowodanem. Po kilku tygodniach otrzymujemy alkohol etylowy (cydr), który jest efektem "pracy" drożdży i bakterii octowych. Po zakończeniu fermentacji alkoholowej rozpoczyna się proces utleniania etanolu do kwasu octowego, w którym uczestniczą bakterie kwasu mlekowego. Ocet jabłkowy powstaje zatem w wyniku naturalnej fermentacji owoców, a jego jakość i ewentualna korzyść dla zdrowia zależą od jakości surowca wyjściowego oraz od ewentualnych dodatków, takich jak cukier, miód, rodzynki.
Surowy (niefiltrowany) ocet jabłkowy zawiera przede wszystkim kwas octowy, a ponadto naturalne probiotyki (przyjazne bakterie, ważne dla zdrowia jelit) oraz przeciwutleniacze, substancje, które mogą zapobiec uszkodzeniom komórek. Jeśli podczas wytwarzania octu użyto także miodu czy rodzynek, w finalnym produkcie znajdziemy zapewne jeszcze nieco witamin, takich jak witamina C oraz witaminy z grupy B i składników mineralnych.
Jakie właściwości zdrowotne ma ocet jabłkowy?
Kilka niewielkich badań wskazuje, że ocet jabłkowy może nam przynieść pewne korzyści zdrowotne. Uważa się zatem, że może pomóc w obniżeniu poziomu cukru we krwi, jeżeli jest spożywany bezpośrednio przed posiłkiem bogatym w skrobię (kwas octowy, blokuje wchłanianie skrobi). Nie oznacza to oczywiście, że sam ocet jabłkowy wystarczy, aby kontrolować glikemię, ale że może stać się częścią zdrowej diety w przypadku, gdy zmagamy się z cukrzycą.
Ponadto przyjrzano się zaletom octu jabłkowego w kontekście odchudzania (o czym poniżej), zgagi (nie ma naukowych dowodów na to, że ocet jabłkowy pomoże przy zgadze), a także jego właściwościom bakteriobójczym. Ma właściwości mikrobiologiczne, gdy jest stosowany w żywności (jest dobrym konserwantem). Nie stosujmy go jednak na rany i podobne uszkodzenia na skórze. Wykazano ponadto, że ocet jabłkowy obniża poziom cholesterolu całkowitego, LDL ("złego") cholesterolu i trójglicerydów (były to niewielkie badania z udziałem zwierząt).
Czy ocet jabłkowy może pomóc w utracie wagi?
To nie jest magiczna mikstura na odchudzanie, ale może przynieść pewne korzyści zdrowotne
- wyjaśniają eksperci.
Być może chodzi przede wszystkim o psychikę, o to, że liczy się każdy, nawet najmniejszy impuls, aby zawalczyć o smuklejszą sylwetkę. W kilku niewielkich doświadczeniach wykazano, że dodanie octu jabłkowego do zdrowej diety pomogło w utracie nadmiarowych kilogramów, chociaż jak dotąd brakuje na poparcie tej tezy dużych kontrolowanych badań. Być może sekret leży w tym, że dzięki spożywaniu octu jabłkowego na czczo mniej potem jemy. Picie wody z dodatkiem octu daje bowiem efekt sytości (co jest zasługą przede wszystkim wody).
Zrealizowane w 2018 roku randomizowane badania kliniczne wskazały na korzystny wpływ octu jabłkowego na zarządzanie wagą, wskaźnik otyłości trzewnej i profil lipidowy u osób z nadwagą lub otyłością, stosujących dietę o ograniczonej kaloryczności. Naukowcy dowiedli, że połączenie octu jabłkowego i diety o ograniczonej kaloryczności zmniejszyło masę ciała i BMI, obwód bioder oraz miało korzystny wpływ na zmniejszenie łaknienia.
Stąd niektórzy wysnuli wniosek, że ocet jabłkowy dodany do posiłku, może wspierać nasze wysiłki, jeśli chodzi o pozbycie się dodatkowych kilogramów, ale sam w sobie nie jest żadnym cudownym środkiem odchudzającym, a prawdopodobnie działa tylko w połączeniu z odpowiednią dietą (i aktywnością fizyczną).
Jak spożywać ocet jabłkowy, aby sobie nie zaszkodzić?
Jednakże należy pamiętać, że ocet jabłkowy jest bezpieczny dla większości ludzi jeśli jest spożywany w niewielkich ilościach. Nie przesadzajmy więc z ilościami. Maksimum to dwie łyżki stołowe octu dziennie, który można dodać do sałatki lub rozcieńczyć w wodzie lub innym napoju i wypić przed posiłkiem.Do tego trzeba uważać na ewentualne skutki uboczne. Ocet to kwas, a zatem może - jeśli pijemy go bez rozcieńczania - uszkodzić szkliwo na zębach (bezpowrotnie), a także podrażnić gardło i błonę śluzową żołądka. Wystarczające i bezpieczne dla nas stężenie to łyżka octu na szklankę wody.
Ponadto ocet jabłkowy obniża poziom potasu w organizmie, wchodzi w interakcje z niektórymi lekami, w tym z insuliną i lekami moczopędnymi. Picie go może też wywołać nudności czy wymioty. Dobrym pomysłem jest dodawanie octu jabłkowego w celu przyprawienia potraw, na przykład sosu do sałatek. Świetnie też nadaje się do marynowania warzyw czy owoców.
Źródła: health.clevelandclinic.org, International Journal of Medical Research, Journal of Functional Foods
