Związek pomiędzy spożywaniem kawy a niższym ryzykiem zachorowania na cukrzycę typu II, zauważono już dobrych kilka lat temu. Jednak mechanizm biologiczny, który się za tym kryje, pozostaje dla naukowców tajemnicą. Próbują ją rozwikłać naukowcy z Uniwersytetu Erasmusa w Rotterdamie w Holandii. Wyniki ich badań opublikowało właśnie czasopismo "Clinical Nutrition".
Dane wykorzystane w tym przeglądzie pochodzą od uczestników dwóch badań populacyjnych: z brytyjskiego Biobanku i holenderskiego badania Rotterdam Study. Biobank dysponuje bazą danych medycznych i genetycznych ponad 500 tys. osób w wieku od 37 do 73 lat, co czyni ją jedną z największych tego typu baz na świecie. Badanie Rotterdamskie, które rozpoczęło się w 1990 roku, jest w toku i obejmuje grupę ponad 14 tys. osób.
Teraz naukowcy skupili się na śledzeniu biomarkerów związanych ze stanem zapalnym typowym dla cukrzycy typu II.
Jak to się dzieje, że kawa zmniejsza ryzyko cukrzycy typu II?
Analiza danych doprowadziła badaczy do wniosku, że dodanie tylko jednej filiżanki kawy do dziennego spożycia tego napoju spowodowało, że ryzyko cukrzycy typu II i insulinooporności spadło o 4 procent. Skąd jednak taki efekt, co takiego dzieje się w organizmie po wypiciu kawy?
Naukowcy uważają, że kawa prawdopodobnie zmniejsza stan zapalny w organizmie (a stan zapalny właśnie jest jednym z czynników ryzyka cukrzycy typu II). Zauważyli bowiem, że picie kawy wiązało się w pewnymi zmianami w poziomie zarówno białek przeciwzapalnych, jak i prozapalnych.
Osoby, które piły po kilka filiżanek kawy dziennie miały we krwi wyższy poziom przeciwzapalnego hormonu o nazwie adiponektyna, a także interleukiny-13 (IL-13). Jednocześnie spożycie kawy obniżyło poziom białka C-reaktywnego (CRP), które z kolei jest powiązane ze stanem zapalnym (białko prozapalne).
Adiponektyna jest białkiem syntetyzowanym przez tkankę tłuszczową. To homeostatyczny czynnik regulujący poziom glukozy, metabolizm lipidów i wrażliwość na insulinę poprzez swoje działanie przeciwzapalne, przeciwzwłóknieniowe i przeciwutleniające. Ma zatem korzystny wpływ na metabolizm glukozy i tłuszczów oraz chroni naczynia krwionośne przed uszkodzeniami. Jej obniżony poziom we krwi powiązano z takimi chorobami jak: cukrzyca typu II, otyłość, nadciśnienie tętnicze i choroba wieńcowa.
Interleukiny, czyli cytokiny, to białka wydzielane przez leukocyty. Służą układowi odpornościowemu do wzajemnej komunikacji.
Białko C-reaktywne, czyli CRP z kolei, jest markerem stanu zapalnego, który odzwierciedla uszkodzenia wewnątrzkomórkowe. Naukowcy wykazali, że osoby pijące więcej niż 4 filiżanki kawy dziennie miały niższy poziom CRP.
Przy okazji badań naukowcy odkryli, że korzystny wpływ kawy na zdrowie nie dotyczy osób palących papierosy. Pijmy więc kawę, nie zapominając jednocześnie o zdrowej diecie i o rzuceniu nałogu.
Jak zachować zdrowie?
Mimo iż tego typu badanie, o jakim piszemy wyżej, nie może z całą pewnością ustalić związku przyczynowego, to jednak naukowcy przychylają się do zdania, że kawa może zmniejszyć ryzyko cukrzycy typu II poprzez zmniejszenie insulinooporności (to jeden z mechanizmów fizjopatologicznych leżących u podstaw rozwoju tej choroby), przy czym ma to związek ze stanem zapalnym.
Insulinooporność jest w dużej mierze zdeterminowana przez subkliniczny stan zapalny, który najwyraźniej ulega poprawie po spożyciu kawy
- powiedziała dr Angélica Amato, profesor nadzwyczajny na Wydziale Nauk o Zdrowiu Uniwersytetu w Brasilii (Brazylia), niezaangażowana w obecne badanie.
Związki polifenolowe, znajdujące się w kawie, również poprawiają wrażliwość komórek na insulinę i zmniejszają ogólnoustrojowe stany zapalne. Wiadomo też, że przed cukrzycą chroni dieta bogata w polifenole pochodzące z owoców i warzyw. Zatem kluczem do zdrowia pozostaje dobrze zbilansowana dieta.
Patrząc na korzyści dla zdrowia i pijąc kawę codziennie, pamiętajmy jednak o umiarze. Eksperci przypominają, że powinniśmy spożywać nie więcej niż 400 mililitrów kofeiny dziennie, co przekłada się na 4-5 filiżanek kawy (to zalecenie Food and Drug Administration - FDA).
Źródła: MedicalNewsToday.com, Clinical Nutrition
