Jak przygotować się do badania krwi?
W przypadku badań krwi w zasadzie zaleca się pobieranie próbek krwi na czczo, ponieważ zarówno pora dnia, jak i jedzenie wpływają na wyniki. Laboratoria podkreślają, że najbardziej wiarygodne wyniki uzyskamy, przychodząc na pobranie krwi rano, między 7 a 10.
Wyjątkiem są dzieci przed ukończeniem 1. roku życia, one nie muszą być na czczo. Można je jednak karmić najpóźniej do 30 minut przed pobraniem krwi. Dzieci będące w wieku od 2 do 3 lat mogą zjeść lekkostrawne śniadanie na 3 godziny przed pobraniem krwi, natomiast te powyżej 3. roku życia powinny już być na czczo.
Zatem dzieci powyżej trzeciego roku życia i dorośli muszą wstrzymać się od jedzenia na co najmniej 12 godzin przed planowaną porą pobrania próbki. Co do alkoholu, to nie powinniśmy go pić na co najmniej 2-3 dni przed badaniem. Dobrze też graniczyć inne używki, takie jak palenie papierosów, nie przesadzać z kawą czy herbatą.
Rano, w dniu pobierania krwi możemy, a nawet powinniśmy pić wodę. Wypicie szklanki wody na 30 minut przed badaniem pomoże rozrzedzić krew, co ułatwi jej pobranie. Natomiast nie wolno nam wypić kawy ani herbaty.
Lista badań krwi, dostępna w ramach POZ (podstawowej opieki zdrowotnej)
Lekarz POZ może wystawić skierowanie refundowane w ramach Narodowego Funduszu Zdrowia na poniższe badania krwi:
Badania hematologiczne
- morfologia krwi obwodowej z płytkami krwi
- morfologia krwi obwodowej z wzorem odsetkowym i płytkami krwi
- retykulocyty
- odczyn opadania krwinek czerwonych (OB)
Badania biochemiczne i immunochemiczne w surowicy krwi
- sód
- potas
- wapń zjonizowany
- żelazo
- żelazo – całkowita zdolność wiązania (TIBC)
- stężenie transferyny
- stężenie hemoglobiny glikowanej (HbA1c)
- mocznik
- kreatynina
- glukoza
- test obciążenia glukozą
- białko całkowite
- proteinogram
- albumina
- białko C-reaktywne (CRP)
- kwas moczowy
- cholesterol całkowity
- cholesterol-HDL
- cholesterol-LDL
- triglicerydy (TG)
- bilirubina całkowita
- bilirubina bezpośrednia
- fosfataza alkaliczna (ALP)
- aminotransferaza asparaginianowa (AST)
- aminotransferaza alaninowa (ALT)
- gammaglutamylotranspeptydaza (GGTP)
- amylaza
- kinaza kreatynowa (CK)
- fosfataza kwaśna całkowita (ACP)
- czynnik reumatoidalny (RF)
- miano antystreptolizyn O (ASO)
- hormon tyreotropowy (TSH)
- antygen HBs-AgHBs
- VDRL
- FT3
- FT4
- PSA – antygen swoisty dla stercza całkowity
- ferrytyna
- witamina B12
- kwas foliowy
- anty-CCP
- CRP - szybki test ilościowy (dzieci do ukończenia 6. roku życia)
- przeciwciała anty-HCV
Badania są wykonywane w laboratorium lub pracowni, z którymi placówka POZ ma podpisaną umowę.
Kiedy najlepiej zgłosić się badanie krwi?
To zależy od tego, o jakie badanie chodzi.A zatem:
- Musimy być na czczo przy takich badaniach jak: glukoza, test tolerancji glukozy, insulina, lipidogram, żelazo, fosfor, kortyzol, kwas foliowy, peptyd C. Uwaga: zjedzenie posiłku całkowicie zafałszuje wyniki.
- Ponadto rano najlepiej jest też sprawdzać: żelazo, fosfor, potas, cynk, miedź, kortyzol, aldosteron, ACTH, prolaktyna, FSH, LH, estriol, TSH, hormon wzrostu, PTH, testosteron, progesteron, DHEA, erytropoetyna, ponieważ stężenie tych związków zmienia się w ciągu doby.
- Przy tych badaniach nie musimy być na czczo (chyba że mamy zły profil lipidowy): parametry koagulologiczne (PT, APTT, fibrynogen), magnez, wapń, mocznik, kreatyna, kwas moczowy, prolaktyna, białko całkowite, bilirubina, AST, ALT, ALP, LDH, morfologia krwi obwodowej, OB, witamina B12.
Ponadto trzeba pamiętać, że na wyniki badania wpływają zażywane leki czy suplementy z witaminami oraz makroskładnikami. Odstawmy je zatem na bok na kilka dni przed planowaną wizytą w laboratorium.
Źródła: NFZ, Pacjent.gov.pl
