Czy płatki owsiane obniżają cholesterol? Tak, jedzenie owsianki pomoże nam obniżyć poziom cholesterolu całkowitego i cholesterolu lipoprotein o małej gęstości (LDL) we krwi, jak przekonują naukowcy z Uniwersytetu Kopenhaskiego w Danii. Metaanaliza randomizowanych badań kontrolowanych doprowadziła badaczy do wniosku, że spożywanie pełnoziarnistych potraw obniża cholesterol LDL oraz cholesterol całkowity, ale nie cholesterol HDL ani poziom trójglicerydów. Pełnoziarniste płatki owsiane wydają się być bardzo skutecznym środkiem obniżającym poziom "złego" cholesterolu (publikacja w "American Journal of Clinical Nutrition", 2015).
Eksperci piszą więc, że istnieją mocne dowody potwierdzające, że owsianka obniża poziomu cholesterolu i przypisują to wysokiemu stężeniu rozpuszczalnego błonnika o nazwie beta-glukan.
Jak na proces trawienia wpływa ów beta-glukan? Jest to organiczny związek chemiczny z grupy polisacharydów, rozpuszczalne włókno pochodzące ze ścian komórkowych owsa, które w jelitach wiąże się z kwasami żółciowymi zawierającymi cholesterol (przypominamy, że do produkcji żółci wątroba wykorzystuje cholesterol). Niestrawione resztki błonnika wraz z wchłoniętą żółcią są następnie wydalane, dzięki czemu zmniejsza się wchłanianie zwrotne cholesterolu. A kiedy już organizm wydali żółć, musi wyprodukować jej więcej, pobierając potrzebny do tego cholesterol wprost z krwi. W efekcie więc poziom krążącego cholesterolu spada.
Większość badań pokazuje, że codzienne spożywanie owsianki może obniżyć poziom cholesterolu całkowitego i cholesterolu LDL o około 4-10 procent w ciągu pięciu do sześciu tygodni. FDA (U.S. Food and Drug Administration) sugeruje, że spożywanie 3 gramów beta-glukanu z owsa dziennie może pomóc obniżyć poziom cholesterolu LDL i związane z tym ryzyko chorób sercowo-naczyniowych. Pół szklanki (100 g) suchego owsa zawiera około 8 g beta-glukanu, jednak procesy przetwarzania zboża w konkretne danie może to znacząco zmienić.
Płatki owsiane wytwarza się z ziaren owsa, z których usunięto łuski. Mamy do wyboru trzy rodzaje płatków. Są płatki zwykłe, czyli poddane niewielkiej obróbce hydrotermicznej (do przygotowania posiłku konieczne jest ich gotowanie), są płatki owsiane górskie, które są już przetworzone, tak aby można je było szybko przygotować do spożycia (wystarczy je zagotować). I wreszcie, są płatki owsiane błyskawiczne, wysoko przetworzone, dzięki czemu są gotowe do jedzenia na zimno.
Badania wykazały, że przetwarzanie owsa może zmienić właściwości beta-glukanu i jego działanie w organizmie, dlatego najlepiej jest zjadać możliwie najmniej przetworzony produkt. - Im bardziej struktura owsa została zakłócona przez przetwarzanie, tym słabsze jest jego działanie przeciwcholesterolowe i ochronne dla serca - podkreślają eksperci. I uwaga, producenci żywności lubią dodawać do produktów z owsa różne dodatki, w tym cukier. A to już pewnością nie jest zdrowe.
Źródła: pubmed.ncbi.nlm.nih.gov, joinzoe.com,