Czym jest niedoczynność tarczycy
Niedoczynność tarczycy to zaburzenie wynikające z niedoboru hormonów tarczycy, co w efekcie powoduje spowolnienie procesów metabolicznych wszystkich narządów i układów. Tarczyca wydziela dwa hormony: trijodotyroninę (T3) oraz tyroksynę (T4), które odpowiadają za pracę gruczołu, a ponadto kontrolują podstawowe procesy przemiany materii, mają wpływ na metabolizm tłuszczów i przemianę spożywanych białek i węglowodanów oraz termogenezę, czyli produkcję ciepła przez organizm (te hormony pełnią jeszcze kilka innych ważnych funkcji).
Najczęstsze przyczyny niedoczynności tarczycy to choroba Hashimoto (przewlekłe autoimmunologiczne zapalenie tarczycy), stan po operacyjnym usunięciu tarczycy lub stan po leczeniu promieniotwórczym jodem, a także wrodzone zaburzenia rozwoju gruczołu tarczycy, niedobór jodu lub, przeciwnie, przyjmowanie dużych ilości jodu w formie leków albo suplementów diety.
Najbardziej charakterystyczne objawy to: ogólne osłabienie organizmu, zmęczenie i senność, depresja, wrażliwość na zimno, spowolnienie ruchowe i umysłowe oraz upośledzenie pamięci, a także przyrost masy ciała, spowolnienie czynności serca, niskie ciśnienie tętnicze, zaburzenia miesiączkowania, problemy skórne (sucha łuszcząca się blada skóra, suche włosy).
Leczenie niedoczynności tarczycy polega na podawaniu syntetycznych hormonów tarczycy (lewotyroksyna) i trwa do końca życia.
Czy istnieje specjalna dieta przy niedoczynności tarczycy?
Ogólnie rzecz biorąc, nie ma diety na niedoczynność tarczycy. Chociaż istnieje wiele twierdzeń na temat diet przy niedoczynności tarczycy, nie ma dowodów na to, że konkretne jedzenie (lub unikanie niektórych pokarmów) poprawia czynność tarczycy u osób z niedoczynnością tarczycy
- piszą eksperci Mayo Clinic (USA).
Zatem żadna konkretna dieta nie może wyleczyć tarczycy, co nie oznacza, że sposób odżywiania się nie jest ważny. Chory powinien dbać o bogatą, zrównoważoną dietę, przy czym szczególnie o to, aby jego posiłki dostarczały organizmowi odpowiedniej ilości jodu. W wielu krajach na świecie, w tym Polsce, nie musimy się - na szczęście - obawiać niedoborów jodu, ponieważ jest obligatoryjnie dodawany do soli spożywczej. Ponadto odpowiednio zbilansowana dieta dostarcza organizmowi wystarczającej ilości jodu, a zatem jej suplementowanie nie jest potrzebne.
Istnieje wiele nieporozumień na temat tarczycy, szczególnie w odniesieniu do diety. Najważniejsze jest jednak to, żeby jeść z umiarem, jednak jedzenie w większości przypadków nie wpływa na czynność tarczycy
- wyjaśnia Ayla Bakar, endokrynolog z Northwestern Medicine (system opieki zdrowotnej typu non-profit, powiązanym z Northwestern University Feinberg School of Medicine w Chicago, Illinois, USA).
A co z warzywami kapustnymi, soją czy glutenem?
Eksperci ds. zdrowia podkreślają, że dla kondycji tarczycy kluczowe jest unikanie ekstremalnych diet i skoncentrowanie się na doborze zdrowych, możliwie mało przetworzonych produktów spożywczych.
Dr Ayla Bakar rozprawia się z mitem, że przy niedoczynności tarczycy nie wolno jeść warzyw kapustnych.
Warzywa kapustne są częścią zdrowej i zbilansowanej diety i zachęcam pacjentów z zaburzeniami tarczycy do ich dalszego spożywania, oczywiście w umiarkowanych ilościach
– mówi dr Bakar.
Ogólnie rzecz biorąc, doradzamy naszym dorosłym pacjentom, że rozsądne, normalne spożycie soi jest ogólnie bezpieczne
- czytamy w serwisie Medscape.com.
Obecnie nie ma danych na temat tego, czy utrzymywanie diety bezglutenowej przy braku celiakii ma znaczenie dla zdrowia pacjentów z lub bez rozpoznanej choroby tarczycy
- piszą eksperci Medscape.com.
Podsumowując, dla osoby z niedoczynnością tarczycy najlepsza jest dobrze zbilansowana dieta, zawierająca dużo owoców, warzyw, sycące białka, zdrowe tłuszcze i umiarkowane ilości zdrowych węglowodanów. Eksperci radzą: jedz różnorodne owoce, warzywa, orzechy i produkty pełnoziarniste, aby poprawić ogólny stan zdrowia. Białko na twoim talerzu powinno pochodzić z takich źródeł, jak ryby lub fasola. Polegaj na zdrowych olejach, w tym oliwie z oliwek.
Jak wszyscy inni, tak i osoby z zaburzeniami tarczycy muszą stosować zdrową, dobrze zbilansowaną dietę. Żadne specjalne jedzenie nie sprawi, że zaburzenia tarczycy znikną, a także nie spowoduje zaburzeń tarczycy
- powtarza dr Bakar.
Więcej artykułów na temat zdrowia przeczytasz na głównej stronie Gazeta.pl.
Jakich produktów unikać przy niedoczynności tarczycy?
Jeśli masz niedoczynność tarczycy powinieneś przyjmować leki (hormony tarczycy), a te gorzej się wchłaniają w towarzystwie błonnika. Dlatego ogólna zasada brzmi, żeby unikać interakcji niektórych pokarmów z lekami hormonalnymi i przyjmować je na pusty żołądek (co najmniej 30-60 minut przed śniadaniem lub co najmniej 3-4 godziny po kolacji).
Eksperci Mayo Clinic radzą, aby przyjmować hormonu tarczycy w tym samym czasie, gdy jemy:
- orzechy włoskie
- mąkę sojową
- suplementy żelaza lub multiwitaminy zawierające żelazo
- suplementy wapnia
- leki zobojętniające, zawierające aluminium, magnez lub wapń
- niektóre leki na wrzody, takie jak sukralfat (karafat)
- niektóre leki obniżające poziom cholesterolu, takie jak te zawierające cholestyraminę (Prevalite) i kolestypol (Colestid)
- Kawa, herbata i alkohol wydają się nie mieć wpływu na ryzyko raka tarczycy, chociaż kawa zmniejsza wchłanianie doustnej lewotyroksyny u osób leczonych z powodu niedoczynności tarczycy. Potencjalne korzyści witaminy D, jako środka zapobiegawczego lub terapeutycznego w przypadku różnych chorób tarczycy, pozostają niejasne - dodają eksperci Medscape.com.
Aby zadbać o swoje zdrowie ogranicz:
- tłuszcze trans (uwodornione oleje zawarte w ultra przetworzonej żywności)
- żywność o wysokiej zawartości cukru
- gotowe przekąski typu chipsy ziemniaczane, słodycze, krakersy i podobne
- jedzenie typu fast food
- dosładzane napoje gazowane
Źródła: Mayo Clinic, MedicalNewsToday.com, nm.org, medscape.com
