Zaleca się, aby wszystkie osoby z cukrzycą, niezależnie od sposobu leczenia choroby, monitorowały poziom cukru zawsze, gdy nie najlepiej się czują lub ich zdrowie się nagle pogarsza. Ponadto warto, aby osoby z grupy ryzyka, na przykład kobiety, które przeszły cukrzycę ciążową i osoby w zaawansowanym wieku oraz z nadwagą lub otyłością, monitorowały glikemię na co dzień.
Ponadto osoby mało aktywne fizycznie, z hiperlipidemią, chorobami układu sercowo-naczyniowego, nadciśnieniem tętniczym, zespołem policystycznych jajników, chorobą Hashimoto, powinny przynajmniej raz w roku przejść badanie krwi pod kątem cukrzycy.
Jak często wykonujemy badanie poziomu cukru we krwi z palca?
Ogólna zasada brzmi: to, jak często należy wykonywać takie badanie, zależy od typu cukrzycy i sposobu jej leczenia.
- Osoby, które przyjmują insulinę co najmniej trzy razy dziennie, muszą sprawdzać glikemię wielokrotnie w ciągu dnia (czasem nawet do ośmiu razy), co zależy od indywidualnego programu leczenia, ustalonego z lekarzem oraz od potrzeb chorego.
- Osoby stosujące doustne leki przeciwcukrzycowe powinny mierzyć poziom cukru we krwi z palca codziennie przynajmniej raz i o różnych porach dnia, a raz w tygodniu zrobić tak zwany skrócony profil glikemii, czyli zbadać się na czczo i po głównych posiłkach.
- Pacjenci z cukrzycą typu 2, otrzymujący stałe dawki insuliny, powinny wykonywać 1-2 pomiary dziennie, jeden skrócony profil glikemiczny na tydzień oraz raz w miesiącu dobowy profil glikemii.
Do samodzielnego monitorowania glikemii służą glukometry, urządzenia diagnostyczne mierzące i pokazujące na bieżącego poziom glukozy we krwi włośniczkowej, pobieranej zwykle z opuszków palców lub z płatków uszu. Jak wykonujemy takie badanie? Po dokładnym umyciu rąk ciepłą wodą i mydłem nakłuwamy opuszek palca (trzeciego, czwartego lub piątego palca, lepiej też nakłuwać z boku, bo te rejony są lepiej ukrwione), a następnie do ranki zbliżamy pasek testowy i chwilę czekamy, aż papier wchłonie krew. Po kilku sekundach urządzenie pokaże nasz wynik. Notujmy liczby w specjalnym zeszycie, przydadzą się potem w czasie konsultacji lekarskich. Każdy kolejny pomiar powinien być wykonany z nowego nakłucia.
Więcej artykułów na temat zdrowia przeczytasz na głównej stronie Gazeta.pl.
Jaki jest prawidłowy poziom cukru we krwi z palca?
Wynik badania stężenia glukozy we krwi na glukometrze będzie nieco inny niż poziom cukru we krwi żylnej, podany przez laboratorium. Niemniej jednak jest bardzo pomocny, ponieważ to na podstawie codziennych pomiarów glikemii diabetycy mogą podejmować decyzje dotyczące dawek insuliny. Na tej podstawie można też ustalić, jak organizm reaguje na to, co właśnie zjedliśmy. Glukometry przydają się także, gdy przyjmujemy leki doustne. Samokontrola pozwala zatem na monitorowanie stężenia cukru we krwi na bieżąco i na szybkie wykrywanie zarówno hiperglikemii, jak i zbyt niskiego poziomu cukru we krwi, czyli hipoglikemii.
Urządzenie do pomiarów musi być jednak dobrej jakości i spełniać odpowiednie normy. Największym dopuszczalnym błędem pomiaru dla glikemii, zgodnie z normą ISO 15197:2015 jest:
- <100 mg/dl (5,55 mmol/l) wynosi ±15 mg/dl (0,83 mmol/l)
- ≥100 mg/dl (5,55 mmol/l) wynosi ±15 proc. wartości referencyjnej
Prawidłowy poziom glukozy we krwi różni się w zależności od kilku czynników, m.in. od tego, kiedy zjedliśmy ostatni posiłek. Według norm Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) są to:
Dla zdrowych osób dorosłych, dzieci i młodzieży:
- na czczo 70–99 mg/dl
- 2 godziny po posiłku poniżej 140 mg/dl
Eksperci zwracają też uwagę, że niektóre osoby będą miały nieco wyższe docelowe poziomy cukru we krwi, w tym osoby, które ukończyły 60 lat, cierpią na choroby serca, płuc lub nerek lub mają zmniejszoną zdolność wyczuwania niskiego poziomu cukru we krwi (nieświadomość hipoglikemii), a także inne sa normy dla kobiet w ciąży.
Aktualizacja: 27 lutego 2023
