Kofeina szkodzi na serce? Kawa uzależnia? Mity i fakty o kofeinie

Kofeina jest to naturalnie występująca substancja (alkaloid) w liściach, nasionach i owocach ponad 63 gatunków roślin na całym świecie. Wśród produktów z kofeiną, które chętnie spożywamy, jest herbata, kawa i różne napoje bezalkoholowe. Herbata i kawa należą do najpopularniejszych napojów na świecie. Kofeina i jej wpływ na zdrowie ludzi pozostaje także przedmiotem zainteresowania naukowców, którzy wykazali jej pozytywne działanie, jeśli tylko zachowamy miar. Niektóre mity trzymają się jednak mocno.

Jakie mity na temat picia kawy powtarzają się najczęściej?

  • Mit: kofeina szkodzi na serce

Na szczęście, jest zupełnie odwrotnie. Badania pokazały, że picie nawet kilku filiżanek kawy dziennie nie naraża nas na chorobę serca, a picie od dwóch do trzech filiżanek kawy zmniejsza ryzyko rozwoju chorób układu krążenia.

- Odkryliśmy, że picie kawy miało albo neutralny wpływ na zdrowie - co oznacza, że nie zaszkodziło, albo wiązało się z korzyściami dla zdrowia serca - donieśli naukowcy z Alfred Hospital and Baker Heart Institute w Melbourne w Australii.

Jednakże American Heart Association ostrzegło też, że picie dwóch lub więcej filiżanek kawy dziennie może podwoić ryzyko śmierci w wyniku ataku serca u osób z ciężkim nadciśnieniem. Jednak jedna filiżanka kawy dziennie nie zaszkodzi.

  • Mit: kofeina powoduje odwodnienie

Owszem, kofeina ma łagodne działanie moczopędne, ale do odwodnienia w wyniku wupicia kawy czy herbaty jest jeszcze daleko. W rzeczywistości napoje zawierające kofeinę, spożywane z umiarem, zapewniają takie samo nawodnienie jak napoje bezkofeinowe.

- Dawki kofeiny odpowiadające ilości normalnie występującej w standardowych porcjach herbaty, kawy i napojów gazowanych nie mają działania moczopędnego - piszą naukowcy z Uniwersytetu Loughborough, (Leicestershire, Wielka Brytania), którzy dokonali przeglądu dotychczas przeprowadzonych badań na ten temat.

  • Mit: kofeina uzależnia

Nie, kofeina nie jest substancją uzależniającą, chyba że mówimy tutaj o "uzależnieniu" od przyjemności picia smacznego napoju. Mimo iż powoduje wzrost stężenia dopaminy (neuroprzekaźnik) w mózgu, to jednak nie jest on tak znaczący, jak to jest w przypadku narkotyków. Ponadto rezygnacja z kawy nie powoduje takiej reakcji organizmu, jak odstawienie prawdziwej substancji uzależniającej.

  • Mit: kofeina jest czynnikiem ryzyka osteoporozy

Nie musimy się tego obawiać. Mimo iż kofeina zwiększa utratę wapnia z moczem, te straty są tak minimalne, że nie grożą nam osteoporozą. Badania potwierdziły, że spożycie kofeiny nie jest czynnikiem ryzyka osteoporozy, szczególnie u kobiet, które spożywają odpowiednią ilość wapnia. Aby wzrosło ryzyko osteoporozy musielibyśmy przyjmować ponad 700 mg kofeiny dziennie, podczas gdy zwykle nie przekraczamy dawki 300 mg.

  • Mit: kofeina niekorzystnie wpływa na zdrowie dzieci

Kofeina nie hamuje wzrostu u dzieci. Ma taki sam wpływ na organizm dziecka, jak i dorosłych osób, czyli lekko pobudzający, a przyjmowana w umiarkowanych ilościach nie ma wykrywalnego wpływu na nadpobudliwość lub zdolność koncentracji u dzieci. Niemniej jednak duże dawki kofeiny mogą spowodować przejściowe skutki, w tym nadpobudliwość, drażliwość lub niepokój.

  • Mit: kofeina powoduje raka

Na szczęście nie jest to substancja rakotwórcza. Naukowcy po dwóch dużych badaniach oraz przeglądzie 13 mniejszych badań, obejmujących w sumie ponad 20 tys. osób, nie znaleźli związku między regularnym spożywaniem kawy lub herbaty a ryzykiem zachorowania na raka.

  • Mit: kawa pomaga wytrzeźwieć po wypiciu alkoholu

To niestety nieprawda, nie wytrzeźwiejemy po wypiciu najmocniejszej nawet kawy. Do tego, aby alkohol zniknął z naszego organizmu potrzebny jest czas.

- Kawa nie może usunąć alkoholu z organizmu ani odwrócić jego skutków, choć może pomóc poczuć się bardziej rozbudzonym - pisze dietetyczka Melissa Kuman na łamach serwisu CofeeFrend.

  • Mit: kawa na czczo szkodzi

Nie ma danych, które by to potwierdzały. Reakcja żołądka na kofeinę zależy od indywidualnych cech (na przykład ktoś może cierpieć na nadwrażliwość na kofeinę), a nie od tego, czy jesteśmy na czczo, czy nie.

- Badania nie wykazały silnego związku między kawą a problemami trawiennymi – niezależnie od tego, czy pijesz ją na pusty żołądek, czy nie - do takich wniosków doszli eksperci z University of Leipzig, Institute of Pharmacy, Leipzig.

Fakty o kawie

W przeglądzie  badań, zatytułowanym "Wpływ kawy na zdrowie" czytamy:

- Nowe podejście w badaniach epidemiologicznych i badaniach eksperymentalnych sugeruje, że spożywanie kawy może pomóc w zapobieganiu kilku chorobom przewlekłym, w tym cukrzycy typu 2 i chorobom wątroby. Większość prospektywnych badań kohortowych nie wykazała, aby spożywanie kawy wiązało się ze znacznie zwiększonym ryzykiem chorób sercowo-naczyniowych. Istnieją również dowody na to, że kawa bezkofeinowa może pod pewnymi względami przynosić podobne korzyści jak zwykła kawa, co wskazuje, że także inne składniki, poza kofeiną, przyczyniają się do ochrony zdrowia.

Wszystko to, jeżeli jesteśmy osobami dorosłymi, pijącymi umiarkowane ilości kawy, czyli 3-4 filiżanki dziennie (co odpowiada 300–400 mg kofeiny dziennie).

Zobacz wideo Czy picie herbaty z cytryną jest szkodliwe dla zdrowia? [NaZdrowie]

Źródła: PubMed.gov, coffeefrend.co.uk, PubMed.gov

Więcej o: