Włoski wyrastające kobietom na brodzie czy nad górną wargą nie są niczym niezwykłym. Związane są po prostu ze zmianami hormonalnymi, którym podlega nasze ciało. Te włoski mogą być irytujące, lecz łatwo sobie z nimi poradzić. Zwykle wyrywamy je przy pomocy pęsety lub prosimy o pomoc kosmetyczkę i zapominamy o problemie. Co innego, gdy nadmierne owłosienie staje się bardzo widoczne i towarzyszą mu inne niepokojące objawy.
Skąd te ciemne włoski na brodzie?
Na wzrost włosów mają wpływ m.in. hormony androgenowe, głównie testosteron, który znajduje się w organizmach zarówno mężczyzn, jak i kobiet. Różnica polega na ilości produkowanego przez ciało testosteronu, u kobiet jest go znacznie mniej.
Zacznijmy od przypomnienia, że u ludzi pojawiają się trzy rodzaje włosów. Pierwsze, nazywane lanugo, to miękkie, cienkie, jasne włosy, którymi pokryty jest płód w macicy. Te włosy zwykle znikają przed urodzeniem, zastępowane przez zwykłe włosy. Drugi rodzaj to włosy vellus (meszek vellus), które są cienkie i zazwyczaj bezbarwne, a rosną na policzkach i ramionach oraz nogach dzieci. Te włosy w okresie dojrzewania są w większości zastępowane przez grube, ciemne włosy końcowe, zwane włosami terminalnymi.
W aktywacji receptorów, znajdujących się w mieszkach włosowych, które powodują, że włosy vellusowe zmieniają się we włosy końcowe, bierze udział testosteron. Jest to całkowicie normalny proces związany z dojrzewaniem.
W przypadku kobiet na wzrost włosów, w tym tych na twarzy, mają wpływ różne fazy hormonalne, przez jakie przechodzi ich ciało (dojrzewanie, ciąża, menopauza). Zwykle kobieta ma na twarzy włosy welusowe, które w wyniku huśtawki hormonalnej mogą przekształaić się we włosy terminalne.
Hirsutyzm - czym jest to zaburzenie
Nadmierne owłosienie u kobiet w takich nietypowych miejscach jak twarz, klatka piersiowa, brzuch, uda, pośladki, plecy, nosi miano hirsutyzmu. O tym zaburzeniu możemy mówić, gdy w tych nietypowych lokalizacjach zaczynają rosnąć włosy, które są grubsze, ciemniejsze i dłuższe, niż zwykły meszek. Według Cleveland Clinic, hirsutyzm dotyka od 5 do 10 procent kobiet w wieku rozrodczym.
Nagłe zmiany w wyglądzie i strukturze zarostu mogą oznaczać, że twoje ciało wysyła pewien sygnał, mówiący, że coś się zmieniło. Może sygnalizować nierównowagę hormonalną spowodowaną stanem chorobowym lub ubocznym działaniem leków
- przestrzegają eksperci.
Możliwe przyczyny hirsutyzmu to:
- zespół policystycznych jajników (PCOS, z ang. polycystic ovary syndrome) - brak równowagi hormonalnej wywoduje nieregularne miesiączki, zwiększa prawdopodobieństwo pojawienia się torbieli jajników (jedna z nazw choroby to wielotorbielowatość jajników), skutkuje też szybkim przyrostem masy ciała. To zaburzenie powiązano ponadto ze wzrostem włosów na twarzy, a nawet trądzikiem. PCOS objawia się m.in. nadmiernym poziomem testosteronu we krwi. Co więcej, zespół policystycznych jajników może współistnieć z insulinoopornością, co zwiększa ryzyko rozwoju cukrzycy typu 2 oraz nadciśnienia tętniczego i innych chorób układu krążenia oraz zaburzeń metabolicznych.
- problemy z nadnerczami mogą być spowodowane guzami, które prowadzą do nadprodukcji androgenów. Skutkuje to pogłębieniem barwy głosu, przyrostem masy ciała oraz wiąże się z owłosieniem na twarzy. Inna możliwa przyczyna nadprodukcji testosteronu to wrodzony przerost nadnerczy o późnym początku (CAH - congenital adrenal hyperplasia). Jest to choroba dziedziczna, charakteryzująca się nadmiernym wydzielaniem androgenów nadnerczowych i niedoborem kortyzolu.
- choroba Cushinga - jest powiązana z występowaniem podwyższonego poziomu kortyzolu we krwi przez dłuższy czas. Wśród symptomów mamy przyrost masy ciała, bóle głowy, problemy z poziomem cukru we krwi i wyższy poziom androgenów oraz skutek uboczny - nadmierne owłosienie w nietypowych miejscach na ciele.
- wśród leków grożących rozwojem hipersutyzmu znajdują się sterydy anaboliczne, testosteron i cyklosporyna (lek immunosupresyjny)
Więcej artykułów na temat zdrowia przeczytasz na głównej stronie Gazeta.pl.
Kiedy zgłosić się do lekarza?
Nagłe, nietypowe zmiany w wyglądzie włosów u kobiet i pojawienie się ciemnych, twardych włosków na brodzie (lub w innych dziwnych miejscach) powinno nas skłonić do przebadania się pod kątem zmian hormonalnych.
Inne obok owłosienia twarzy niepokojące objawy u kobiet, zwiastujące nierównowagę hormonalną to:
- pogłębienie głosu lub nagły przyrost masy ciała
- zaburzenia miesiączkowania (obfity, lekki, zatrzymany okres)
- przerzedzenie włosów na głowie
- trądzik
- bóle głowy
Lekarz zapewne skieruje nas wówczas badania krwi i inne testy diagnostyczne, oceniające poziom hormonów we krwi. Leczenie polega na usunięciu podstawowej przyczyny, na przykład na usunięciu guza nadnerczaa, czy na podawaniu leków regulujących poziom androgenów w ciele. Lekarz może też zalecić zmianę diety i więcej ruchu.
Jak pozbyć się niechcianego owłosienia na twarzy? Tutaj można się zwrócić do kosmetyczki lub dermatologa. Do wyboru są metody mechaniczne (wyrywanie pęsetą, golenie, depilacja woskiem itp.) lub laserowe usuwanie owłosienia i kilka innych.
Źródła: healthline.com, nhs.uk, nytimes.com
