Gdzie są nerki u człowieka? [rysunek]
Gdzie są nerki u człowieka? Rysunek budowy anatomicznej organizmu najdokładniej pokazuje położenie i kształt nerek człowieka. Nerki są głównym elementem układu moczowego człowieka, odpowiadają między innymi za filtrację, usuwanie z organizmu szkodliwych produktów ubocznych przemiany materii, a także utrzymanie homeostazy. Nerka to narząd parzysty, który swoim kształtem przypomina nasiono fasoli. Nerki zlokalizowane są we wnętrzu jamy brzusznej, w tzw. przestrzeni zaotrzewnowej, za żołądkiem, a tuż pod wątrobą. Z reguły umiejscowione są symetrycznie, po obu stronach kręgosłupa, na wysokości dwóch ostatnich kręgów piersiowych i trzech pierwszych kręgów lędźwiowych, choć ze względu na sąsiedztwo wątroby lewa nerka usytuowana jest nieco wyżej od prawej. Rozciąga się ona zwykle od 11. kręgu piersiowego do drugiego kręgu lędźwiowego kręgosłupa i sąsiaduje z żołądkiem i śledzioną. Prawa nerka natomiast położona jest zwykle pomiędzy 12. kręgiem piersiowym, a trzecim kręgiem lędźwiowym, w bliskim sąsiedztwie wątroby i pęcherzyka żółciowego. Każda nerka u dorosłego człowieka osiąga przeciętnie masę około 150 gramów, przy długości od 10 do 12 cm, szerokości 5-6 cm i grubości 2-3 cm. Każdy z tych narządów otoczony jest kilkoma osłonkami, w tym torebką włóknistą i torebką tłuszczową. Z zewnątrz nerka chroniona jest przez tzw. powięź nerkową.
Nadnercza leżą w jamie brzusznej powyżej nerek Kateryna Kon, Shutterstock
Jak bolą nerki?
Osoby, które nie wiedzą, jak bolą nerki, dolegliwości bólowe w okolicy lędźwi lub też ból na dole pleców bardzo łatwo mogą pomylić z bólem kręgosłupa. Jednak ból w dole pleców w okolicy lędźwiowej charakterystyczny dla chorób nerek, różni się od typowego bólu kręgosłupa, odczuwanego np. w chorobach zwyrodnieniowych kręgosłupa. Ból nerek zaczyna się zazwyczaj jednostronnie, następnie promieniuje do środka podbrzusza. Charakterystyczne jest, że ból nerek rozprzestrzenia się w kierunku poziomym, a dotyk w miejscu bolesności może tę bolesność zwiększać. Co ważne: ból nerek nasila się podczas aktywności fizycznej, natomiast łagodnieje w pozycji leżącej. Bardzo często jest to ból pulsujący, gwałtowny, przypominający nieco kolkę. Ma charakter napadowy, przerywany jest okresami ulgi.
Gdzie dokładnie bolą nerki?
Gdzie dokładnie bolą nerki? Ponieważ znajdują się one tuż nad dolną częścią pleców, bezpośrednio pod żebrami z tyłu, ich ból odczuwany jest właśnie w dolnej części pleców, w okolicy lędźwiowej. Ból nerek umiejscowiony jest zwykle głębiej i położony nieco wyżej, niż ból pleców związany z dolegliwościami kręgosłupa. Odczuwa się go raczej po bokach, czasem od środka do górnej części pleców, zwykle pod żebrami, po jednej lub drugiej stronie kręgosłupa. Może promieniować do brzucha, podbrzusza czy pachwiny. Z reguły jest bólem pulsującym, napadowym. Gdy pojawia się dyskomfort w okolicy lędźwiowej, który stopniowo przechodzi w ostry, napadowy ból, promieniujący w stronę pęcherza moczowego, zewnętrznych narządów płciowych oraz wewnętrznej powierzchni ud, najprawdopodobniej mamy do czynienia z kolką nerkową charakterystyczną dla kamicy nerkowej. Bolesność w okolicy nerek może być objawem kłębuszkowego zapalenia nerek. Natomiast jeśli silnym dolegliwościom bólowym w dole pleców towarzyszy wysoka gorączka oraz silny ból w cewce moczowej, to może oznaczać odmiedniczkowe zapalenie nerek. Tego typu dolegliwości bólowych, zwłaszcza gdy pojawią się objawy towarzyszące, absolutnie nie wolno lekceważyć i należy skonsultować się jak najszybciej z lekarzem.
Jakie badania na nerki?
Jakie badania na nerki powinny zostać wykonane? Lekarz w pierwszej kolejności zleci badania laboratoryjne, takie jak:
- badanie ogólne moczu,
- kreatynina,
- mocznik,
- morfologia,
- jonogram,
- poziom glukozy.
Wyniki tych badań oraz badanie obrazowe, zwłaszcza USG brzucha, mogą pomóc w stwierdzeniu lub wykluczeniu chorób nerek. Przy podejrzeniu konkretnego schorzenia nerek lekarz nefrolog może zlecić zaawansowaną diagnostykę, najczęściej będą to:
- urografia,
- scyntygrafia,
- USG-Doppler tętnic nerkowych,
- tomografia komputerowa.
Jak dbać o nerki?
Warto wiedzieć, jak dbać o nerki, by zapobiec ich chorobom. Kluczowa jest dbałość o prawidłowe funkcjonowanie układu moczowo-płciowego, a w szczególności zapobieganie infekcjom tego układu. W tym celu należy utrzymywać odpowiedni poziom nawodnienia organizmu, wypijając minimum półtora litra wody dziennie. Konieczna jest dbałość o higienę intymną, a także regularne oddawanie moczu. Wstrzymywanie moczu może bowiem prowadzić do namnażania bakterii i w konsekwencji wywołać infekcje układu moczowego. Warto rzucić palenie, ograniczyć spożywanie białka zwierzęcego, nie nadużywać alkoholu oraz wprowadzić do swojej diety pomarańcze i żurawinę. Dobrze jest też regularnie badać mocz i nie bagatelizować żadnych niepokojących sygnałów, dawanych przez organizm.
Zobacz też: Nefron - budowa, funkcje, zaburzenia funkcjonowania
