Pył, który "włącza" zmutowane komórki
Na kongresie Europejskiego Towarzystwa Onkologii Medycznej, który odbywał się w dniach 9-13 września 2022 r. w Paryżu, naukowcy dowodzili, że cząsteczki zanieczyszczające powietrze, te same, które są związane ze zmianami klimatycznymi, sprzyjają również procesom nowotworowym w komórkach płuc.
Chodzi tutaj głównie o pył zawieszony w powietrzu, na który składają się cząsteczki o średnicy 2,5 mikrometra lub mniejsze. Te cząsteczki po wniknięciu do płuc inicjują szybkie i destrukcyjne zmiany w tych komórkach płucnych, które zawierają mutacje w genach EGFR oraz KRAS. Problem w tym, że prawdopodobnie od 18 do 33 proc. zdrowych osób na świecie ma tego typu mutacje.
Odkryliśmy, że mutacje w genach EGFR i KRAS, powszechnie spotykane w raku płuc, są w rzeczywistości obecne w normalnej tkance płucnej i są prawdopodobnie konsekwencją starzenia się
- wyjaśniał Charles Swanton, naukowiec z Francis Crick Institute i główny klinicysta w Cancer Research (współautorami badania są naukowcy University College London - Wielka Brytania).
W naszych modelach laboratoryjnych same mutacje tylko do pewnego stopnia sprzyjały rozwojowi raka. Jednakże, gdy komórki płuc z tymi mutacjami zostały narażone na zanieczyszczone powietrze, zaobserwowaliśmy więcej nowotworów i pojawiały się one szybciej niż wtedy, gdy komórki płuc z mutacjami EGFR i KRAS nie były wystawione na zanieczyszczenia
- mówił Swanton.
Naukowcy przeanalizowali też dane niemal 463 tys. osób, szukając powiązań pomiędzy narażeniem na smog a ryzykiem zachorowania na raka. Odkryli, że rosnący poziom zanieczyszczenia powietrza przez cząsteczki o wielkości 2,5 mikrometra, związany był z ogólnym wzrostem ryzyka niedrobnokomórkowego raka płuc i mutacją w genie EGFR. Te badania zrealizowano w Anglii, Korei Południowej i na Tajwanie.
Odkryli również, że zanieczyszczenie powietrza napędza napływ makrofagów, które uwalniają mediator stanu zapalnego, interleukinę-1beta, przyspieszając ekspansję komórek z mutacjami EGFR.
Opierając się na tych obserwacjach naukowcy sugerują, że komórki płucne z mutacjami genów EGFR i KRAS, mogą stać się nowotworowe pod wpływem zanieczyszczeń z powietrza. Mowa tutaj o cząstkach, które znajdują się praktycznie wszędzie, a pochodzą ze spalin samochodowych i dymu emitowanego do atmosfery podczas spalania paliw kopalnych.
Więcej na temat zdrowia przeczytasz na głównej stronie Gazeta.pl.
Smog zabija
Ryzyko raka płuc, wynikające z wdychania smogu, jest mniejsze, niż ryzyko związane z paleniem papierosów. Ale chodzi o to, że praktycznie nie mamy wyboru, jakim powietrzem oddychamy, a zatem nie możemy zapobiegać chorobie. Eksperci podkreślają ponadto, że w skali globu więcej ludzi jest narażonych na zanieczyszczenie powietrza niż na toksyczne substancje zawarte w dymie papierosowym.
Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) oficjalnie uznała zanieczyszczenie powietrza za czynnik rakotwórczy. Według danych, w samym tylko 2010 r. rak płuc, spowodowany zanieczyszczeniem powietrza, pochłonął życie 223 tys. osób na całym świecie. A wraz ze wzrostem poziomu zanieczyszczeń te statystyki także rosną.
Opublikowane w "PNAS" wyniki badań prowadzonych w California Institute of Technology (USA) mówią, że w samych tylko Stanach Zjednoczonych pył zawieszony, zawierający cząsteczki o średnicy 2,5 mikrometra, był odpowiedzialny za 107 000 przedwczesnych zgonów w analizowanym 2011 roku.
Narażenie na zanieczyszczenie powietrza wiąże się z wieloma poważnymi skutkami zdrowotnymi, w tym z infekcjami dróg oddechowych, rakiem płuc, udarem i chorobami sercowo-płucnymi. Zwiększa się też ryzyko raka pęcherza moczowego.
- Pył zawieszony zawiera mikroskopijne ciała stałe lub kropelki cieczy, które są tak małe, że mogą być wdychane i powodować poważne problemy zdrowotne. Niektóre cząsteczki o średnicy mniejszej niż 10 mikrometrów mogą dostać się głęboko do płuc, a niektóre nawet do krwioobiegu. Spośród nich cząstki o średnicy mniejszej niż 2,5 mikrometra, znane również jako drobne cząstki lub PM 2,5 , stanowią największe zagrożenie dla zdrowia - podaje Agencja Ochrony Środowiska Stanów Zjednoczonych (EPA).
Głównymi źródłami zanieczyszczenia powietrza są transport, stacjonarne wytwarzanie energii, emisje przemysłowe i rolnicze oraz ogrzewanie i gotowanie w mieszkaniach.
Źródła: The Lancet, esmo.org, PNAS.org, epa.gov
