Co 8 minut ktoś w Polsce doznaje udaru. Prosta grafika przypomina, jak ocalić życie

W przypadku udaru najważniejszy jest czas uzyskania profesjonalnej pomocy. Każdy kwadrans można przeliczyć na konkretne miesiące życia i szanse odzyskania pełnej sprawności. Skorzystaj z prostej grafiki i ocal życie komuś lub sobie. Dzwoń na pogotowie, gdy występują charakterystyczne objawy.

29 października obchodzimy Światowy Dzień Udaru Mózgu. Każdy powód jest dobry, by mówić o udarze, bo z jego powodu co 6 sekund umiera człowiek. Rocznie ponad 5 milionów ludzi. W Polsce, wg. danych NFZ, 70 tysięcy.

Udar mózgu - grafika przypomina, jak ocalić życie

Objawy udaru zwykle są charakterystyczne. Niemal każdy słyszał, jak to może wyglądać. A jednak wciąż zwlekamy z wzywaniem pomocy. Specjaliści dwoją się i troją, by w pamięci utrwaliło się nam, na co szczególnie zwracać uwagę. W przypadku udaru kluczowy jest czas.

• Ciężka ręka lub noga
• Zaburzenia mowy
• Asymetria twarzy
• Słabe widzenie

Oczywiście to tylko jeden ze sposobów zapisu objawów udaru. Można to określić inaczej, choćby:

• osłabienie i drętwienie kończyn
• drętwienie twarzy z wykrzywieniem ust
• zaburzenia mowy
• zaburzenia widzenia
• silny ból głowy, często z nudnościami
• zaburzenia świadomości
• zawroty głowy z zaburzeniami równowagi

Szybkie rozpoznanie objawów udaru i dotarcie do szpitala z oddziałem udarowym, warunkuje możliwość wdrożenia właściwego leczenia. Niby dlaczego to takie ważne? Według Polskiego Towarzystwa Neurologicznego, każdy zyskany kwadrans do rozpoczęcia leczenia przekłada się w przybliżeniu na:

1. dodatkowy miesiąc samodzielnego życia pacjenta,
2. niższe o 5 proc. ryzyko zgonu,
3. większą o około 4 proc. szansę na samodzielne poruszanie się.

Jak udzielić pomocy?

Nie kombinuj, nie zastanawiaj się, czy to może być jednak coś innego. Uwaga! Nie muszą wystąpić wszystkie objawy. Ich pojawienie się i stopień intensywności zależy choćby od tego, która część mózgu została uszkodzona i w jakim stopniu.

Trzeba wzywać pogotowie. Oby się okazało, że to fałszywy alarm. Nie wierz w mity, że zostaniesz obciążony kosztami nieuzasadnionego wezwania pogotowia. Wezwanie pomocy przy objawach udaru jest uzasadnione, nawet jeśli faktycznie go nie masz.

Obserwujesz takie objawy u kogoś w otoczeniu? Wzywaj pomoc, udziel także tej pierwszej:

1. Upewnij się, że miejsce jest bezpieczne (np. nic nie może na chorego spaść, zranić go itd.).
2. Ułóż chorego w pozycji leżącej z tułowiem uniesionym około 30-40 cm.
3. Jeżeli pacjent jest nieprzytomny, ułóż go w pozycji bezpiecznej.
4. Nie podawaj żadnych leków, jedzenia ani picia.
5. Natychmiast wezwij służby ratownictwa medycznego.
6. Jeżeli poszkodowany straci przytomność, zbadaj go i - jeśli nie oddycha - rozpocznij resuscytację.
7. Pozostań przy chorym do czasu przyjazdu pogotowia ratunkowego.

Udar mózgu, czyli co?

Udar mózgu charakteryzuje się nagłym wystąpieniem zaburzeń czynności mózgu, które są spowodowane niedrożnością lub pęknięciem naczynia tętniczego w mózgu. Ze względu na mechanizm udaru można wyróżnić:

• udar niedokrwienny - stanowi ok. 80 proc. przypadków. Jest spowodowany zamknięciem naczynia krwionośnego, co ogranicza dopływ krwi do części mózgu, która jest zaopatrywana przez tętnice w tlen i substancje odżywcze,
• udar krwotoczny (zwany też wylewem) - ok. 20 proc. przypadków tego udaru powstaje w wyniku pęknięcia naczynia i krwotoku do pobliskiej części mózgu lub do przestrzeni otaczającej mózg tzw. podpajęczynówkowej. Udar krwotoczny częściej dotyka ludzi młodych, a nawet dzieci.

Udar mózgu - profilaktyka jest możliwa?

Udarom można zapobiegać, chociaż prosta recepta czy droga na skróty tu nie istnieje. Najważniejsze:

• Kontroluj ciśnienie krwi
• Kontroluj poziom glukozy i cholesterolu we krwi
• Pilnuj prawidłowej masy ciała
• Zrezygnuj z używek. Prawdopodobieństwo udaru mózgu u palaczy i osób nadużywających alkohol jest nawet czterokrotnie wyższe.
• Zwalczaj stres.
• Nie zapominaj o aktywności fizycznej.

FAST - dziecinnie proste

Nadal nie masz pewności, czy umiesz prawidłowo rozpoznać udar? Od 1998 roku test FAST najprawdopodobniej ocalił tysiące ludzi.

F jak FACE, czyli twarz — zwróć uwagę na asymetrię, o której może świadczyć np. opadnięty kącik ust lub oka. Wystarczy się uśmiechnąć, by zauważyć, czy taka mina układa się symetrycznie.

A jak ARM, czyli ramię — wyciągnij do przodu ręce i zamknij oczy. Jeśli któreś z ramion będzie opadać, jedno będzie wyżej, a drugie niżej, to może to wskazywać na wczesny objaw udaru mózgu.

S jak SPEECH, czyli mowa, a właściwie jej zaburzenia. Trudność z wypowiadaniem słów, nieprawidłowa artykulacja, przekręcanie końcówek wyrazów, bełkotanie i problem z prawidłowym formułowaniem myśli mogą być symptomem udaru.

T jak TIME, czyli czas, który ma decydujące znaczenie dla pacjentów doświadczających udaru mózgu. Jeśli zauważymy którykolwiek z powyższych objawów, należy niezwłocznie wezwać pogotowie ratunkowe.

Program edukacyjny FAST Heroes to jego element dedykowany dzieciom w wieku przedszkolnym i wczesnoszkolnym (5-9 lat). Dzieci poznają charakterystyczne objawy i rolę czasu podczas pięciu lekcji, a potem, niejednokrotnie ratują swoich dziadków i rodziców.

Odpowiednie zajęcia zostały przeprowadzone w niemalże 1000 placówkach edukacyjnych w naszym kraju. Łącznie w programie udział wzięło już ok. 200 tysięcy dzieci z 14 krajów, w tym prawie 30 tysięcy z Polski. FAST Heroes zyskał w Polsce uznanie ekspertów medycznych, w tym specjalistów  neurologii: prof. Agnieszkę Słowik, prof. Annę Członkowską i prof. Bartosza Karaszewskiego. Na początku listopada rusza kolejna odsłona programu w naszym kraju.