Co to są żylaki?
Co to są żylaki? Jest to dolegliwość układu żylnego, rodzaj niewydolności żylnej, schorzenie polegające na rozszerzeniu żyły o krętym przebiegu, widocznej przez skórę. Żylaki dotyczą z reguły żył powierzchniowych, zdecydowanie rzadziej pojawiają się w żyłach głębokich. Żylaki uwidaczniają się w układzie powierzchniowym, gdy żyły stają się rozszerzone i widoczne przezskórnie. Pojawieniu się żylaków towarzyszą takie dolegliwości, jak chociażby uczucie ciężkości kończyn, ból czy pieczenie. Żylaki dzielimy na pierwotne i wtórne. Żylaki pierwotne to najczęstsza forma choroby, występująca u blisko 95 procent osób uskarżających się na tę dolegliwość. Przyczyną żylaków pierwotnych może być wrodzony brak zastawek, nieprawidłowa angiogeneza czy zaburzona synteza elastyny i kolagenu w obrębie ścian żylnych. Żylaki wtórne występują u zaledwie 5 procent chorych i są wynikiem niewydolności żył głębokich, przebytej zakrzepicy żył głębokich bądź też urazów lub stanów zapalnych żył powierzchniowych.
Jak wyglądają żylaki?
A zatem jak wyglądają żylaki? Przybierają one postać widocznych pod skórą krętych żył, które są rozszerzone, wydłużone i widocznie wypukłe. Problem ten najczęściej dotyczy kończyn dolnych. Początkowo mogą wydawać się jedynie defektem kosmetycznym, należy jednak zachować szczególną ostrożność i nie wolno lekceważyć pojawiających się dodatkowych objawów. Jeśli więc:
- widoczne przez skórę żyły powierzchniowe przypominają sznury o ciemnym zabarwieniu i są uwypuklone,
- nogi i stopy są obrzęknięte,
- po długim staniu odczuwamy tępy lub piekący ból,
- towarzyszy nam uczucie ciężkości nóg,
- dokucza nam swędzenie lub mrowienie,
- odczuwamy kurcze mięśni,
to czas najwyższy rozpocząć leczenie. Nieleczone żylaki mogą prowadzić do takich powikłań, jak zapalenie żylaka, zakrzepica żylna, krwotok z żylaka czy róża.
Co na żylaki zaleci lekarz?
Co na żylaki warto stosować? Oczywiście najskuteczniejsze są metody chirurgiczne, takie jak flebektomia, laserowe leczenie żylaków czy leczenie wewnątrznaczyniowe. Stosowane są one jednak wówczas, gdy inne działania lecznicze nie przynoszą pożądanych efektów. Leczenie żylaków warto rozpocząć od metod uciskowych. Kompresjoterapia, czyli ucisk stopniowany, to metoda polegająca na różnicowaniu ucisku kończyny dolnej za pomocą medycznych wyrobów elastycznych (podkolanówki, pończochy, rajstopy, bandaż). Do tego zwykle wdraża się leczenie farmakologiczne, podając tabletki doustne zawierające przede wszystkim diosminę, a także hesperydynę, dobesylan wapnia, wyciąg z kasztanowca czy wyciąg z ruszczyka. Jednocześnie warto stosować terapię miejscową z użyciem maści z heparyną, wyciągiem z kasztanowca i escyną. Wszystkie powyższe metody należy najpierw skonsultować z lekarzem.
Żylaki: jaki lekarz powinien je zdiagnozować?
Jeśli podejrzewamy u siebie żylaki, jaki lekarz powinien nas zbadać? Najlepiej udać się do flebologa. Flebolog jest lekarzem specjalistą, zajmującym się diagnostyką naczyń żylnych oraz leczeniem ich schorzeń, takich jak choćby zakrzepica żył głębokich czy żylaki. Choć w Polsce nie ma jeszcze odrębnej specjalizacji lekarskiej zwanej flebologią, to jednak lekarzy specjalizujących się w leczeniu układu żylnego (najczęściej są oni specjalistami z zakresu innych dziedzin, np. chirurgii ogólnej, naczyniowej, angiologii) z reguły nazywa się stosując ten termin. Do wizyty u flebologa skłonić nas powinny: uczucie ciężkości kończyn, wieczorna opuchlizna nóg, zwłaszcza kostek i stóp oraz teleangiektazje. Jeśli w rodzinie występowały żylaki, bądź jesteśmy narażeni na czynniki ryzyka ich powstania, warto poddać się badaniom, które potwierdzą lub wykluczą problem zdrowotny. Złotym standardem diagnostyki żylaków jest badanie USG Doppler, czyli nieinwazyjne badanie ultrasonograficzne. W trudniejszych przypadkach, lub celem rozwiania wątpliwości, sięga się po metody inwazyjne, takie jak flebografia (inaczej wenografia), czyli badanie rentgenowskie z podaniem do żyły środka cieniującego (tzw. kontrastu), mające na celu umożliwienie uwidocznienia światła żyły. Za leczenie żylaków może być odpowiedzialnych kilku lekarzy różnych specjalności. Schorzenie diagnozuje flebolog, ale do leczenia chirurgicznego potrzebny jest chirurg naczyniowy.
Z czego biorą się żylaki?
Trudno odpowiedzieć jednoznacznie na pytanie, z czego biorą się żylaki. Z reguły ich występowanie uwarunkowane jest genetycznie, ale pojawienie się żylaków ma bezpośredni związek z przeciążeniem położonych głębiej żył. Może to być związane z wiekiem, niedostateczną aktywnością fizyczną, długotrwałym pozostawaniem w pozycji stojącej lub siedzącej, paleniem papierosów, niewłaściwą dietą, nadwagą i otyłością, zażywaniem doustnej antykoncepcji hormonalnej czy przebyciem zakrzepicy naczyń żylnych.
Zobacz też: Flebolog - specjalista pomocny, gdy masz problem z naczyniami żylnymi
