Zdarza się, że umierający słyszy muzykę, śpiew lub słowa wypowiadane przez dawno zmarłych bliskich. "Ci, którzy umierają, wydają się być na tym świecie i poza nim, a zmarli, których widzą, zdają się pomagać im w przejściu" - opowiada psychiatra Rebecca Valla. Czasem odchodzące osoby mówią metaforami, wspominając o przygotowaniach do podróży, pytając o mapy lub walizki, na koniec stwierdzają, że "walizka jest już spakowana". Mówią też, że widzą niebo, skrawek miejsca, do którego zmierzają. Niekiedy, chociaż rzadko, obserwują rzeczy przerażające czy niepokojące.
A jakich rzeczy żałują najczęściej? Pisze o tym Bronnie Ware, pielęgniarka paliatywna w książce "The Top Five Regrets of The Dying". Autorka przez wiele lat pracowała w hospicjum i towarzyszyła pacjentom przez ostatnie dni czy tygodnie życia. Obserwowała, jak umierające osoby się zmieniały, przechodziły przez kolejne etapy przygotowań do odejścia, takie jak zaprzeczenie, strach, gniew, wyrzuty sumienia, mocniejsze zaprzeczenie i ostatecznie akceptacja.
Pięć najważniejszych rzeczy, których ludzie żałują na łożu śmierci
- Żałuję, że nie miałem odwagi żyć tak, aby być wiernym sobie, a nie takim, jakiego oczekiwali ode mnie inni. To był najczęstszy żal ze wszystkich - wspomina pielęgniarka. Zdając sobie sprawę z utraconych marzeń, osoby na łożu śmierci zwykle żałują, że nie miały odwagi ich zrealizować.
Umierający żałują także, że tak dużo czasu poświęcili pracy, a tak mało swojej rodzinie, dzieciom i partnerom. Wspominają swoje dzieci, gdy były małe i wyrzucają sobie, że za rzadko je widywali. Inne, często wygłaszane zdanie tuż przed śmiercią mówi o żalu za utraconymi możliwościami. - "Żałuję, że nie pozwoliłem sobie być szczęśliwszym".
Inni wyrzucają sobie tłumienie uczuć i tego, że nie powiedzieli komuś, jak bardzo go kochali. Mówią: "Żałuję, że nie miałem odwagi wyrazić swoich uczuć".
Pod koniec życia często też pojawia się żal za utraconymi związkami. "Szkoda, że nie utrzymywałem kontaktu z przyjaciółmi" - to jedno z najczęściej wypowiadanych zdań. Umierający wracają wspomnieniami do przeszłości i do spotkań z przyjaciółmi, tęsknią za nimi i boleją z powodu utraconych więzi.
Więcej podobnych artykułów przeczytasz na stronie głównej Gazeta.pl.
Źródła: explore newsner.com, oldcolonyhospice.org,
