Kaszel to odruchowy mechanizm fizjologiczny, pozwalający na usuwanie z dróg oddechowych substancji obcych (ciał obcych, dymów, pyłów) lub produktów samych dróg oddechowych, takich jak wydzielina oskrzelowa.
Wyróżnia się kilka rodzajów kaszlu, które rozróżnia się na podstawie dźwięków, jakie wydaje kaszlący. I tak, jest kaszel suchy, który podrażnia nasze gardło i występuje bez flegmy. Następnie mamy kaszel mokry, nazywany też kaszlem wilgotnym lub produktywnym. Takiemu kaszlowi towarzyszy wydzielina, którą zwykle odkrztuszamy, co pomaga nam oczyścić krtań. Jest też gwałtowny kaszel wykrztuśny oraz kaszel bitonalny, na który składają się dwa dźwięki o różnej tonacji. Pierwszy wytwarzany jest w gardle i drugi, powstający na odcinku tchawicy lub oskrzeli, jest wynikiem zwężenia dróg oddechowych. Pojawia się przy stanach zapalnych migdałków. No i wreszcie mamy kaszel szczekający.
Kaszel szczekający brzmi chrapliwie z powodu opuchlizny strun głosowych, która powiązana jest z zapaleniem krtani. Zapalenie jest wynikiem infekcji, jak szczekający kaszel może mieć też związek z alergią. Zwykle towarzyszy mu obrzęk głośni. Brzmi nieco jak szczekanie psa, stąd określenie "kaszel szczekający". Przy tym rodzaju kaszlu zwykle też pojawia się chrypka lub afonia, czyli bezgłos.
Jakie mogą być przyczyny szczekającego kaszlu
Możliwe przyczyny szczekającego kaszlu to:
- w przypadku dzieci przyczyną jest zwykle zapalenie krtani i zespół krupu (podgłośniowe zapalenie krtani). Do uporczywego, szczekającego kaszlu dołącza wówczas charakterystyczny świst, będący oznaką, że dziecko ma kłopoty z wdechem (to tak zwana duszność wdechowa spowodowana ograniczeniem światła dróg oddechowych, czyli tchawicy i krtani). Dziecko ma też chrypkę. Taki rodzaj kaszlu pojawia się zwykle w nocy, a choroba rozwija się nagle. Przyczyną jest infekcja wirusowa (adenowirusy, wirusy grypy, wirusy paragrypy). Za bakteryjne zakażenie krtani odpowiada bakteria Haemophilus influenzae.
Krup wirusowy (ostre podgłośniowe zapalenie krtani) zdarza się bardzo często u małych dzieci, od 6. miesiąca do 3. roku życia (najwięcej zachorowań jest około 2. roku życia). Choroba może przebiegać łagodnie, ale może także zagrażać życiu dziecka, dlatego też konieczna jest pomoc lekarska. Niekiedy potrzebna jest nawet intubacja, jeżeli dziecko ma oznaki ostrej niewydolności krtaniowej. Ale to rzadkie przypadki, zwykle wystarcza jedna dawka sterydów. W leczeniu krupu można też wykorzystywać nebulizator po podawania leków.
- u dorosłych szczekający kaszel wiąże się z wirusową lub bakteryjną infekcją, przynoszącą ze sobą zapalenie krtani. Jeśli infekcja przeniesie się głębiej, w stronę tchawicy, podczas kaszlu pojawia się dodatkowo jakby dudnienie. To tak zwany kaszel tchawiczy, nasilający się nad ranem i bardzo uciążliwy.
Czy szczekający kaszel jest groźny?
Nie można bagatelizować tego typu kaszlu, szczególnie u dziecka. Należy jak najszybciej zasięgnąć porady lekarza. Jeżeli dodatkowo do szczekającego kaszlu dołączy się świst, świadczący o trudnościach w oddychaniu, konieczne staje się wezwanie pogotowia. Radzi się też, żeby wówczas otworzyć okno i pozwolić dziecku oddychać zimniejszym powietrzem, które rozluźni krtań.
Gdy szczekający kaszel u dorosłej osoby nie ustępuje po kilku dniach, powinna udać się do lekarza. Jeśli mamy infekcję, dostaniemy wówczas leki przeciwwirusowe lub antybiotyk (w przypadku zakażenia bakteryjnego).
Więcej artykułów o zdrowiu przeczytasz na głównej stronie Gazeta.pl.
Domowe sposoby na kaszel
Szczekający kaszel bardzo podrażnia gardło, zatem potrzebne jest częste nawilżanie i to zarówno gardła, jak i powietrza w pomieszczeniu. Dobrze robią wszelkiego typu nawilżacze a także inhalacje. Do inhalacji możemy użyć samej pary wodnej, ale też z dodatkiem ziół, takich jak szałwia, rumianek. Pomocne są też olejki eteryczne (sosnowy, tymiankowy, eukaliptusowy lub anyżowy). Do gorącej wody można też wrzucić korzeń imbiru. U dzieci lepiej sprawdza się nebulizator (urządzenie, które przekształca lek z postaci płynnej w aerozol).
Ponadto należy zadbać o napoje, w tym ciepłe herbatki z dodatkiem cytryny czy miodu. Cuda czyni zwykły domowy rosół (zawiera również cysteinę - białko wspierające proces samooczyszczania się górnych dróg oddechowych). Poleca się też stare, babcine przepisy, takie jak syrop z cebuli (ale nie dajemy go maluchom poniżej 9. miesiąca życia).
