Nowo odkryta cząsteczka zwalcza ponad 300 rodzajów lekoopornych bakterii

Nowa cząsteczka o nazwie fabimycyna może w przyszłości wspomóc leczenie opornych na antybiotyki infekcji bakteryjnych, w tym trudnych do zwalczenia infekcji układu moczowego. Fabimycyna działa ponadto na bakterie pałeczki okrężnicy, pałeczki zapalenia płuc oraz bakterie Acinetobacter baumannii, odpowiadające za ogólnoustrojowe zakażenia organizmu.

Więcej artykułów o zdrowiu przeczytasz na głównej stronie Gazeta.pl.

Lekooporność bakterii stanowi coraz większy problem zdrowotny na całym świecie. Według raportu "Global Research on Antimicrobial Resistance" (GRAM), opublikowanego na początku 2022 roku przez czasopismo "Lancet", tylko w 2019 roku z powodu infekcji wywołanych bezpośrednio antybiotykoopornymi bakteriami zmarło ponad 1,2 mln osób. To więcej niż na AIDS czy malarię. Dlatego też naukowcy na całym świecie intensywnie poszukują związków, które mogłyby zastąpić nieskuteczne już antybiotyki.

O znalezieniu bardzo obiecującej cząsteczki donoszą naukowcy z Universytetu Illinois, Instytutu Badawczego Armii Waltera Reeda oraz Instytutu Broad (USA) na łamach czasopisma "ACS Central Science". Celem badaczy było zidentyfikowanie inhibitorów FabI (enzym kodowany przez gen fabI) nowej generacji, które wykazują większą siłę wobec bakterii Gram-ujemnych. Inhibitory FabI są znane od lat 50. XX wieku. To, dla przykładu, takie antybiotyki jak izoniazyd (lek przeciwgruźliczy) i triklosan.

Praca badaczy polegała na syntetyzowaniu związków, a następnie na ocenie ich aktywności przeciwbakteryjnej przeciwko bakteriom Gram-ujemnym, na sprawdzaniu toksyczności, farmakokinetyki i skuteczności w leczeniu infekcji u myszy. Tak odkryto fabimycynę.

Fabimycyna radzi sobie z ponad 300 rodzajami bakterii

Fabimycyna to związek, który - jak przekonują naukowcy - jest w stanie pokonać bakterie Gram-ujemne, czyli bakterie posiadające zewnętrzną błonę komórkową. Bakterie Gram-ujemne to dla przykładu gronkowce, paciorkowce, pałeczki z rodzaju Salmonella, prątki gruźlicy, pałeczka Helicobacter pylori i inne. Są bardzo trudne do zniszczenia ponieważ posiadają membranę zewnętrzną, która chroni je przed szkodliwymi dla nich substancjami, takimi jakimi są antybiotyki. Bakterie Gram-ujemne odpowiadają za wiele groźnych infekcji, w tym za zakażenia dróg moczowych, płuc, czy krwi.

Z powodu rosnącej antybiotykooporności bakterii lekarze są często bezradni. Jak pokazują badania, śmierć w ciągu roku od wyjścia ze szpitala grozi co trzeciemu pacjentowi, zakażonemu szpitalnymi szczepami bakterii Gram-ujemnych, w tym Escherichia coli, Klebsiella spp. lub Pseudomonas aeruginosa, które przestały reagować na powszechnie stosowane antybiotyki.

Zdaniem ekspertów, fabimycyna to obiecujący "kandydat" na lek przeciwbakteryjny. Cząsteczka okazała się zabójcza dla ponad 300 rodzajów patogenów. Przy czym, co jest dodatkową zaletą, nie niszczy przyjaznych dla organizmu mikrobów, a zatem nie stanowi zagrożenia dla mikrobioty organizmu w takim stopniu, jak dotychczas stosowane antybiotyki.

- Fabimycyna jest bakteryjnym inhibitorem FabI, który ma silną aktywność antybiotyczną przeciwko wielu patogenom ESKAPE (antybiotykooporne patogeny szpitalne o wysokim priorytecie). Eksperymentalny lek okazał się skuteczny w leczeniu infekcji u myszy, jednocześnie w dużej mierze oszczędzając ludzkie bakterie - piszą naukowcy.

Fabimycynę przetestowano na myszach zapaleniem płuc lub z infekcjami dróg moczowych, ale naukowcy mają nadzieję na rozpoczęcie badań z udziałem ludzi. Uważają, że odkryta przez nich cząsteczka może stać się nowym lekiem na zakażenia dróg moczowych i inne, spowodowane lekoopornymi bakteriami Gram-ujemnymi.

Źródła: ACS Central Science, Journal of Global Antimicrobial Resistance, ScienceAlert.com