Aorta brzuszna: gdzie się mieści i jaka jest jej rola?
Aorta brzuszna to dolny odcinek części zstępującej aorty. Aorta, zwana też tętnicą główną, jest głównym naczyniem krwionośnym człowieka, odpowiadającym za rozprowadzanie krwi tętniczej w organizmie człowieka. Aorta jest największą tętnicą w ludzkim organizmie, jej średnica w najszerszym miejscu wynosi około 28 milimetrów. Krew wtłaczana jest do niej z lewej komory serca, aorta najpierw kieruje się ku górze (jest to część wstępująca aorty), później zakręca ku tyłowi (odcinek ten nazywany jest łukiem aorty), by ostatecznie biec w dół klatki piersiowej i jamy brzusznej. Ten najdłuższy odcinek tętnicy głównej to część zstępująca aorty, która dzieli się na aortę piersiową i aortę brzuszną. Aorta brzuszna jest więc tym fragmentem tętnicy głównej, który położony jest poniżej aorty piersiowej. Przebiega wzdłuż kręgosłupa i zakończona jest rozworem aortowym przepony, gdzie dochodzi do podziału naczynia na dwie tętnice biodrowe. Aorta brzuszna, wraz ze swymi odgałęzieniami, odpowiedzialna jest za zaopatrzenie w tlen i składniki odżywcze narządów jamy brzusznej oraz jej ścian. Wielkość średnicy aorty brzusznej zależna jest od płci i wieku, a także od indywidualnej budowy ciała, ale zazwyczaj w odcinku poniżej tętnic nerkowych wynosi od 20 do 22 milimetrów, zaś w odcinku nad rozwidleniem na tętnice biodrowe - od 17 do 20 milimetrów.
)
Aorta brzuszna: objawy stanu chorobowego
Podobnie jak inne części układu krwionośnego, na stany chorobowe narażona jest również aorta brzuszna. Objawy stanu chorobowego mogą wystąpić w przypadku zapalenia aorty, żadne dolegliwości bólowe nie towarzyszą natomiast zmianom miażdżycowym w obrębie aorty. Najczęściej występującym schorzeniem aorty brzusznej jest jednak tętniak, o którym mówimy wówczas, gdy dojdzie do poszerzenia światła tętnicy o ponad połowę w stosunku do prawidłowej wartości. Tętniak aorty brzusznej występuje częściej, niż tętniaki innych odcinków aorty, a bardzo często ma przebieg bezobjawowy. Wówczas tętniak aorty brzusznej może zostać wykryty przypadkowo, podczas badania USG jamy brzusznej. Czasem jednak pojawiają się dolegliwości bólowe, albo też podczas badania palpacyjnego brzucha można wyczuć pulsujący guz. Zdarza się też, że podczas osłuchiwania jamy brzusznej lekarz stwierdzi szmer nad aortą brzuszną. Takie objawy powinny być sygnałem do wykonania badań obrazowych w celu zdiagnozowania lub wykluczenia tętniaka aorty brzusznej.
Tętniak aorty brzusznej: jak wykryć?
Skąd wiadomo, że w organizmie rozwija się tętniak aorty brzusznej? Jak wykryć tę anomalię, skoro tak często nie daje objawów? Rozpoznaniu tętniaka aorty brzusznej służą różnego rodzaju badania obrazowe. Najbardziej podstawowym badaniem, które pozwala na stwierdzenie schorzenia (często nawet przypadkowo), jest badanie ultrasonograficzne jamy brzusznej. Polecanym w diagnostyce tętniaka aorty brzusznej badaniem jest też angiografia (angio-CT), czyli tomografia komputerowa z uwidocznieniem naczyń krwionośnych za sprawą kontrastu donaczyniowego. Jeszcze dokładniejszym badaniem jest angio-MR, czyli rezonans magnetyczny z uwidocznieniem naczyń krwionośnych.
Niespecyficzne objawy daje zazwyczaj bardziej zaawansowany tętniak aorty brzusznej. Gdzie boli? Najczęściej w śródbrzuszu lub podbrzuszu - jest to stały, gniotący ból. Może pojawić się także ból w okolicy lędźwiowej, podobny do bólu występującego podczas ucisku korzeni nerwowych - ból ten jednak nie zwiększa się podczas ruchu, zaś łagodnieje w pozycji leżącej, przy ugięciu nóg w kolanach. Zwiększenie średnicy tętniaka może prowadzić do ucisku na pobliskie narządy. Obok bólu brzucha mogą pojawić się wymioty, bóle okolic lędźwiowych, zastój moczu oraz ból okolic krzyżowych. Jeśli dojdzie do rozwarstwienia tętniaka aorty brzusznej, pojawia się silny, stały ból brzucha albo okolicy lędźwiowo-krzyżowej.
)
Jak żyć z tętniakiem aorty brzusznej?
Po usłyszeniu diagnozy wielu chorych zastanawia się, jak żyć z tętniakiem aorty brzusznej. Przede wszystkim należy zadbać o eliminację czynników ryzyka chorób sercowo-naczyniowych. Konieczne jest więc zaprzestanie palenia tytoniu, wprowadzenie diety antymiażdżycowej, jak również normalizacja ciśnienia tętniczego krwi oraz leczenie ewentualnej choroby wieńcowej. Lekarz może zadecydować o podaniu leków z grupy beta-blokerów, gdyż spowalniają one rozwój tętniaka. Jeśli średnica tętniaka aorty brzusznej przekroczy 55 milimetrów, jest to wskazanie do leczenia operacyjnego. Może to być klasyczna operacja, podczas której w miejsce tętniaka wszczepia się protezę naczyniową, bądź też operacja wewnątrznaczyniowa polegająca na wszczepieniu stentu. Operacja jest jednak konieczna, gdyż im większa średnica tętniaka, tym wyższe ryzyko jego pęknięcia, które może nawet skutkować śmiercią.
Zobacz też: Aorta - budowa, funkcje. Choroby aorty
