Otyłość w dzieciństwie źle wpływa na mózg w dorosłości. Są wyniki 30-letnich badań

Pierwsze na świecie badanie analizujące wpływ dziecięcej otyłości na funkcje poznawcze prowadzono od 1985 roku przez kolejne 3 dekady. Okazuje się, że dbanie o prawidłową masę ciała poprzez aktywność fizyczną w okresie dorastania ma związek z tym, jak sprawnie myślimy w wieku średnim. Wśród otyłych dzieci ryzyko demencji w późniejszych latach życia może być wyższe.

Więcej ważnych informacji o zdrowiu znajdziesz na naszej stronie głównej Gazeta.pl

Czym skorupka za młodu nasiąknie, tym na starość trąci — popularne przysłowie sprawdza się także w przypadku otyłości. Problemy z utrzymaniem prawidłowej masy ciała w okresie dzieciństwa mogą rzutować na naszą sprawność umysłową w średnim wieku i zwiększać ryzyko demencji. 

Na łamach "Journal of Science and Medicine in Sport" australijscy naukowcy z Monash University w Melbourne po raz pierwszy wykazali istotny związek pomiędzy otyłością u dzieci a wyższym spadkiem funkcji poznawczych w wieku średnim oraz wzrostem ryzyka demencji. Dzięki aktywności fizycznej na etapie dorastania można nie tylko zapobiegać otyłości, ale także wpływać na to, jak sprawnie nasz umysł będzie funkcjonować po latach, kiedy będziemy już dorośli.

Otyłość w dzieciństwie osłabia funkcje poznawcze w wieku średnim i zwiększa ryzyko demencji

To, czy w dzieciństwie byliśmy otyli, nie ma żadnego wpływu na nasz status socjoekonomiczny i poziom wykształcenia, jaki uda się nam osiągnąć, a także nie rzutuje na skłonność do takich nawyków jak palenie papierosów czy picie alkoholu. Nadmiar kilogramów u dzieci i młodzieży może jednak sprawić, że kiedy będą w średnim wieku, ich mózg będzie działał gorzej niż u rówieśników, którzy w młodości mieli prawidłową masę ciała.

Tego ważnego odkrycia dokonał zespół pod kierunkiem prof. Michele Callisaya z Monash University w Melbourne oraz doktora Jamiego Taita z National Centre for Healthy Ageing w Peninsula Health, którzy współpracowali ze specjalistami nadzorującymi program badawczy Childhood Determinants of Adult Health w Menzies Institute for Medical Research na Uniwersytecie w Melbourne.

Naukowcy od 1985 roku przebadali 1244 osoby w wieku od 7 do 15 lat w ramach badań "Australian Childhood Determinants of Adult Health", które co kilka lat oceniały ich sprawność fizyczną (oddechową, mięśniową, ogólną wytrzymałość organizmu oraz stosunek talii do bioder). Następnie w latach 2017-2019 tych samych uczestników badań obserwowano w wieku od 39 do 50 lat (średnia wieku wynosiła 44 lata) za pomocą serii testów komputerowych badających ich sprawność umysłową i funkcje poznawcze.

Umysł otyłego dziecka po latach może działać gorzej niż zdrowego rówieśnika

Dzieci, które w testach fizycznych wykazywały się najwyższym poziomem sprawności sercowo-oddechowej i mięśniowej oraz niższym stosunkiem obwodu talii do bioder, po latach jako osoby w średnim wieku miały wyższe wyniki w badaniach analizujących ich funkcje poznawcze oraz szybkość przetwarzania informacji i skupiania uwagi.

Zdaniem naukowców spadek zdolności poznawczych wbrew pozorom nie dotyczy tylko starszych ludzi i może się zacząć już w średnim wieku. Im większy mamy problem z funkcjami poznawczymi na tym etapie, tym wyższe może być prawdopodobieństwo rozwoju łagodnych zaburzeń poznawczych i demencji w starszym wieku. 

Dbanie o sprawność fizyczną i przeciwdziałanie otyłości w dzieciństwie może chronić nas przed rozwojem demencji oraz poprawiać funkcje poznawcze w wieku średnim

„Opracowanie strategii, które poprawiają sprawność fizyczną i zmniejszają poziom otyłości w dzieciństwie, ma niezwykle istotne znaczenie, ponieważ może przyczynić się do poprawy wydajności poznawczej w wieku średnim" – zapewnia prof. Michele Callisaya. 

Specjalistka podkreśla, że po raz pierwszy udało się wykazać tak znaczący związek pomiędzy otyłością w dzieciństwie a spadkiem funkcji poznawczych w wieku średnim. 

Wyniki naszych badań wskazują również, że działania mające na celu zapobieganie pogorszeniu funkcji poznawczych należy rozpocząć już we wczesnym dzieciństwie, by ludzki mózg mógł wytworzyć mechanizmy chroniące przed rozwojem demencji starczej w późniejszych etapach życia" - przekonuje prof. Callisaya z Monash University w Melbourne.

Według niej dbanie o prawidłowy metabolizm i sprawność fizyczną w dzieciństwie może chronić przed demencją w późniejszym okresie życia.

Jak walczyć z otyłością? "Najbliższe otoczenie powinno wspierać i motywować"

"Walka z otyłością to nie tylko zmiana stylu życia, ale także zmiana sposobu myślenia, umiejętność radzenia sobie ze stresem. Najbliższe otoczenie powinno wspierać i motywować chorego. Każdemu, niezależnie od masy ciała, należy się szacunek i zrozumienie" – przypomina Główny Inspektorat Sanitarny.

 

źródło: Journal of Science and Medicine in Sport / Monash University / Science Daily