Więcej podobnych tematów znajdziesz na stronie głównej Gazeta.pl.
Polifenole - co to za związki
Polifenole są to bioaktywne związki roślinne, które nadają roślinom barwę, ponadto odpowiadają za ich cierpki i gorzki smak oraz chronią przed promieniowaniem ultrafioletowym. Mają za zadanie obronić roślinę przed atakiem bakterii i grzybów oraz odstraszać owady.
To jedna rodzina substancji, jednak niezwykle bogata i zróżnicowana. W organizmie człowieka polifenole pełnią bardzo ważną rolę, działają bowiem przeciwnowotworowo, przeciwzapalnie, obniżają ciśnienie krwi i chronią nas przed miażdżycą oraz jej konsekwencjami. Zatem co to są polifenole i dlaczego są tak ważne dla naszego ciała? Trzeba podkreślić, że to przede wszystkim niezwykle silne antyoksydanty, czyli związki wyłapujące i unieszkodliwiające tak zwane wolne rodniki. Źródłem polifenoli są owoce i warzywa oraz zboża.
Polifenole - właściwości
Najważniejsze właściwości polifenoli:
- polifenole to jedne z najpotężniejszych naturalnych antyoksydantów. "Wyłapują" wolne rodniki, odpowiedzialne za uszkadzanie DNA i procesy nowotworowe oraz za starzenie się organizmu. Wiadomo na przykład, że kwercetyna (związek należący do flawonoli) niszczy i dezaktywuje komórki nowotworowe. Badania sugerują, że blokuje namnażanie się komórek rakowych i sprzyja apoptozie, czyli zaprogramowanej śmierci komórki.
- polifenole wzmacniają naczynia krwionośne, zmniejszają ich przepuszczalność, przez co obniżają ryzyko chorób układu krążenia. Dodatkowo obniżają ciśnienie krwi i przeciwdziałają powstawaniu blaszek miażdżycowych. Tak działają na przykład katechiny, które sprzyjają usuwaniu "złego" cholesterolu z krwi, i zwiększaniu "dobrego". Katechiny mają też właściwości stymulujące trzustkę do produkcji insuliny, czyli w efekcie obniżają stężenie cukru we krwi.
- Polifenole działają przeciwzapalne oraz przeciwutleniająco, są zatem ważnym elementem zapobiegania nowotworom.
- Związki fenolowe (lignany, stilbenoidy oraz taniny) pomagają w prawidłowej pracy układu pokarmowego.
Polifenole - gdzie jest ich najwięcej
Produkty bogate w polifenole to przede wszystkim owoce. Ponadto znajdziemy je w warzywach, zbożu, kawie, herbacie i w wielu innych produktach spożywczych pochodzenia roślinnego. Najwięcej polifenoli skupia się w skórkach owoców oraz warzyw.
Polifenole można podzielić na kilka grup. Są to kwasy fenolowe, flawonoidy, związki fenolowe (najliczniejsza grupa naturalnych polifenoli).
Kwasów fenolowych szukajmy przede wszystkim w malinach, czarnych porzeczkach, poziomkach, czerwonej cebuli i w herbacie. Inna nazwa tych związków to fenolokwasy. Wśród kwasów fenolowych mamy więc kwas galusowy, salicylowy, elagowy, chlorogenowy oraz hydroksybenzoesowy. Niektóre kwasy fenolowe wchodzą w skład tanin, czyli garbników roślinnych.
Flawonoidy to naprawdę liczba grupa związków. W przyrodzie istnieje prawdopodobnie około 8000 rodzajów związków flawonowych, z czego naukowcy scharakteryzowali do tej pory zaledwie 500. Są wśród nich takie grupy jak: katechiny, flawony, izoflawony, flawanony, flawanole, antocyjany.
Gdzie jest najwięcej flawonoidów? Narodowe Centrum Edukacji Żywieniowej wymienia następujące produkty: morele, wiśnie, czerwone wino, kakao, zielona herbata, seler naciowy, nać pietruszki, ziarna zbóż, ziarno soi, białe części cytrusów, nasiona brzoskwiń, cebula, herbata, czerwone wino, winogrona, jagody, żurawina.
Mamy jeszcze grupę związków zwaną stilbenami. To resweratrol, przeciwutleniacz występujący w owocach, pestkach winogron, winie. Lignany z kolei są przede wszystkim w siemieniu lnianym, ziarnach zbóż i kawie.
Czy warto więc zastanawiać się, czy polifenole są zdrowe? Z pewnością stanowią niezbędny składnik pożywienia, zdecydowanie przyczyniający się do polepszenia kondycji naszego ciała. Zapewniają dłuższą młodość i utrzymują nas w zdrowiu. Nie musimy się też martwić o nadmiar polifenoli. Jedzmy owoce i warzywa do woli.
Źródło: ncez.pzh.gov.pl
