Cysta na jajniku to nie wyrok! Jak leczy się zmiany w obrębie narządów rodnych?

Cysta na jajniku to najczęstsza przyczyna powiększenia tego narządu. Tego typu zmiany mogą występować u kobiet w każdym wieku. Charakteryzują się różną wielkością i często nie dają żadnych objawów - cysty zazwyczaj są wykrywane przypadkowo, w trakcie rutynowego badania ginekologicznego lub podczas badań obrazowych. Jak powstają? Czy w każdym przypadku wymagają interwencji lekarskiej?

Co to jest cysta na jajniku?

Cysta na jajniku, zwana też torbielą, to łagodna zmiana o różnorakim podłożu. Zdarza się, że skłonność do ich występowania ma charakter dziedziczny. U niektórych kobiet, rozwijają się pod wpływem występujących schorzeń, przede wszystkim: zespołu policystycznych jajników i endometriozy. 

Mówiąc o torbielach jajników, na myśli trzeba mieć przestrzeń wypełnioną płynem lub treścią galaretowatą, którą otacza cienka ścianka. Cysty należy dzielić na prawdziwe, wyścielone tkanką nabłonkową, i rzekome, które nie nie zawierają nabłonka, a tworzy je tkanka budująca narząd, w której rozwija się zmiana. Torbiel może osiągać średnicę kilku milimetrów, ale zdarzają się też zmiany o średnicy nawet kilkunastu centymetrów. Około 95 proc. wszystkich zdiagnozowanych cyst ma charakter łagodny.  

Cysta na jajniku - objawy

Najczęściej torbiel na jajniku nie daje żadnych objawów klinicznych. Symptomy pojawiają się dopiero, gdy zmiana osiąga znaczne rozmiary i zaczyna uciskać sąsiadujące narządy lub gdy przyczynia się do zaburzenia gospodarki hormonalnej. Najczęściej występujące objawy to:

  • dolegliwości bólowe - w obszarze brzucha, miednicy i pleców. Mogą występować stale, tuż przed krwawieniem menstruacyjnym lub w trakcie miesiączki. Zdarza się, że uczucie dyskomfortu lub ból pojawia się także podczas współżycia;
  • uczucie pełności - temu objawowi często towarzyszą wzdęcia i wyraźny dyskomfort. Może też dojść do wystąpienia zaparć i trudności w oddawaniu moczu;
  • zaburzenia cyklu - kobiety, u których występują cysty na jajnikach, mogą uskarżać się na obfite krwawienie menstruacyjne, plamienia pomiędzy miesiączkami i towarzyszącą im bolesność piersi;
  • problemy z zajściem w ciąże - w następstwie niewłaściwej syntezy hormonów płciowych, niektóre chore mogą mieć problem z zajściem w ciążę lub z jej utrzymaniem;
  • objawy hiperandrogenizacji - nadmierne owłosienie na twarzy, klatce piersiowej i udach, pogrubienie głosu, przerost warg sromowych i łechtaczki to efekt nadmiernej produkcji androgenów.
Zobacz wideo Torbiele jajników: operacja konieczna? To zależy od rodzaju zmiany

Zdarza się, że cysta ulega skręceniu lub pęknięciu. W pierwszym przypadku, może dojść do niedokrwienia jajnika i wystąpienia martwicy. W następstwie pęknięcia zmiany, może dojść do podrażnienia otrzewnej rozlanym płynem, a w niektórych przypadkach - także do wystąpienia silnego krwawienia.

Cysta na jajniku - leczenie

Jeżeli lekarz stwierdzi występowanie torbieli czynnościowej (wywołane nieprawidłowymi zmianami hormonalnymi w trakcie cyklu), leczenie będzie miało charakter zachowawczy. Takie zmiany wymagają cyklicznej obserwacji. Najczęściej zanikają samoistnie, gdy zablokowane zostanie wydzielanie LH oraz FSH (w następstwie przyjmowania doustnej antykoncepcji hormonalnej). 

Jeżeli w obrębie jajnika występują liczne torbiele, lekarz może zadecydować o usunięciu narządu. W sytuacji, w której drugi jajnik jest zdrowy, nie ma to wpływu na możliwość zajścia w ciążę

W sytuacji, w której cysta uciska okoliczne narządy lub gdy stwarza ryzyko pęknięcia, konieczne będzie jej usunięcie. Jeśli nie istnieje podejrzenie występowania zmiany złośliwej, zabieg przeprowadzany jest laparoskopowo.

Zobacz też: Zapłodnienie, czyli pierwszy krok na drodze do ciąży. Jak przebiega ten proces?