Spirala domaciczna została opracowana w XIX wieku, jednak należy podkreślić, że w zamierzeniu, miała korygować tyłozgięcie macicy. Szybko jednak wyciągnięto wniosek, że znacznie lepiej sprawdza się jako środek antykoncepcyjny.
Mówiąc o spirali antykoncepcyjnej, na myśli należy mieć wkładkę wewnątrzmaciczną o kształcie litery T. Umieszczona w jamie macicy drogą przezpochwową, utrzymuje swoje działanie od 3 do 5 lat.
Najczęściej stosowane są wkładki domaciczne wykonane z tworzywa sztucznego z dodatkiem miedzi. Ich działanie polega na wywołaniu stanu zapalnego, co skutkuje wzrostem liczby leukocytów. Te działają plemnikobójczo i w ten sposób zapobiegają zapłodnieniu. Dodatkowo, leukocyty wpływają na strukturę błony śluzowej macicy, uniemożliwiając w ten sposób zagnieżdżenie zapłodnionego jajeczka.
Innym rodzajem wkładek antykoncepcyjnych są spirale hormonalne. W trzonie, zawierają kapsułkę z progesteronem. Stopniowo uwalniane hormony hamują owulację, zagęszczają śluz szyjkowy i ograniczają aktywność plemników.
Na skuteczność wkładek dopochwowych wpływa kilka czynników, w tym:
Jeżeli nie dojdzie do przemieszczenia spirali (jej położenie należy skontrolować po 4 tygodniach od dnia założenia) i nie upłynie jej termin ważności, można mówić o wysokiej skuteczności tego środka w zapobieganiu nieplanowanej ciąży. W przypadku wkładek hormonalnych, szansa na zapłodnienie wynosi 0,2%, a w przypadku wkładek miedzianych - 0,6%.
Ta metoda antykoncepcji przedstawia liczne zalety, wśród których należy wymienić:
Warto podkreślić, że wkładka hormonalna przyczynia się do zmniejszenia obfitości krwawień, więc może być też stosowana w celu uregulowania okresu.
Nie można jednak powiedzieć, że spirala dopochwowa nie ma żadnych wad. Tej metody antykoncepcji nie mogą stosować kobiety, u których pojawia się podejrzenie występowania raka piersi, macicy lub szyjki macicy i u których zdiagnozowano nowotwór w przeszłości. Należy pamiętać, że spirala nie zapewnia ochrony przed chorobami przenoszonymi drogą płciową. Wkładki miedziane mogą zwiększać obfitość krwawienia menstruacyjnego.
Należy też zaznaczyć, że u niektórych kobiet pojawiają się skutki uboczne, takie jak:
Nie można nie wspomnieć, że stosowanie wkładki antykoncepcyjnej nieznacznie zwiększa ryzyko wystąpienia ciąży pozamacicznej.
Zobacz też: Plastry antykoncepcyjne: skuteczna metoda antykoncepcji?