Więcej na temat starzenia się mózgu i chorób neurodegeneracyjnych przeczytasz na głównej stronie Gazeta.pl.
Żachwy (Ascidiacea) to morskie organizmy zaliczane do osłonic, z których kilka gatunków trafia do orientalnych i śródziemnomorskich dań. Wspólne badania, przeprowadzone przez naukowców ze Stanów Zjednoczonych i Chin wskazały na żachwy, jako "pigułkę na młodość". Sugerują, że włączenie osłonic do jadłospisu może nie tylko spowolnić proces starzenia mózgu, ale nawet odwrócić jego efekty. Z wynikami tego doświadczenia można się zapoznać na łamach czasopisma "Frontiers in Molecular Bioscences".
Wiele gatunków żachw jest jadalnych. Cenią je Koreańczycy i Japończycy i zjadają w różnej postaci, nawet na surowo. W Korei noszą nazwę meongge, w Japonii - hoya. W ciele tych morskich stworzeń znajdują się substancje o nazwie plazmalogeny. Jest to grupa związków organicznych należących do fosfolipidów, które w naturalnej postaci występują w tkance nerwowej i w mięśniach, w tym między innymi w sercu, mózgu i w komórkach odpornościowych. Około 20 proc. fosfolipidów, obecnych w tkance ludzkiej, to właśnie plazmalogeny, przy czym w mózgu stanowią od 60 proc. (w istocie szarej) do 80 proc. (w istocie białej) wszystkich fosfolipidów etanoloaminy.
Plazmalogeny to szczególny rodzaj fosfolipidów aktywnie uczestniczących w budowie i funkcji błon biologicznych. Są więc niezbędne do prawidłowego działania naszego organizmu. Niestety, z wiekiem ich ilość maleje. Najbardziej drastyczne spadki plazmalogenów obserwuje się przy chorobach neurodegeneracyjnych, takich jak choroba Parkinsona oraz choroba Alzheimera, a także w stwardnieniu rozsianym, chorobie Picka typu C i zespole Zellwegera.
- Neurodegeneracja to stan patologiczny, w którym układ nerwowy lub neuron traci swoją strukturę, funkcję lub obie te cechy naraz, prowadząc do postępującej degeneracji neuronów. Coraz więcej dowodów wskazuje, że redukcja plazmalogenów, jednego z kluczowych lipidów mózgu, może być związana z wieloma chorobami neurodegeneracyjnymi, w tym z chorobą Alzheimera - piszą naukowcy.
Jak żachwy odwracają procesy starzenia
Doświadczenia nad wpływem diety zawierającej żachwy na proces starzenia się mózgu przeprowadzano na grupie wiekowych myszy. Do ich pożywienia przez dwa miesiące dodawano suplementy zawierające plazmalogeny. Po pewnym czasie naukowcy zaobserwowali, że starsze myszy odzyskały wigor i zdolność uczenia się. Innymi słowy - wyraźnie odmłodniały. Były też grubsze i miały znacznie bardziej błyszczącą sierść niż zwierzęta w tych samym wieku, które nie dostały suplementu.
Aby sprawdzić zdolności poznawcze myszy wykorzystano tak zwany Labirynt wodny Morrisa, rodzaj testu, w którym zwierzę ma zapamiętać, gdzie w wodzie znajduje się platforma do odpoczynku. Starsze myszy karmione żachwami znajdowały drogę prawie tak szybko jak młode myszy, a przynajmniej o wiele szybciej niż stare gryzonie, które jadły zwykłą karmę. Badanie mózgu ujawniło korzystne zmiany, które zaszły w mózgach zwierząt, którym podawano plazmalogeny, a także wyraźne złagodzenie stanu zapalnego.
Okazało się, że suplementy zawierające plazmalogeny złagodziły związane z wiekiem zmiany w hipokampie, a także sprzyjały procesowi formowania się synaps, czyli połączeń między komórkami nerwowymi oraz pomogły w tworzeniu się pęcherzyków synaptycznych w mózgu myszy.
- Dalsze analizy potwierdziły, że plazmalogeny znacząco wzmocniły zarówno plastyczność synaps, jak i neurogenezę w hipokampie myszy. Ponadto wykazaliśmy, że leczenie plazmalogenami zahamowało związaną z wiekiem aktywację mikrogleju i osłabiło zapalenie nerwów w mózgu myszy - podkreślają badacze.
Mikroglej to nieneuronalne komórki układu nerwowego, które uaktywniają się w przypadku jakiegokolwiek uszkodzenia bądź dysfunkcji w mózgu.
Te badania sugerują, że plazmogeny mogą sprzyjać procesom regeneracyjnym w mózgu, wspierając wzrost i rozwój neuronów i synaps. Możliwe też, że bezpośrednio wpływają na strukturalne właściwości synaps.
- Plazmalogeny mogą zwiększać płynność i elastyczność błon synaptycznych, wpływając na przekazywanie impulsów między neuronami - mówi prof. Lei Fu, jeden z autorów badania.
Wiele wskazuje też na to, że plazmogeny zawarte w żywności mają wpływ na mikroorganizmy jelitowe, a te z kolei - poprzez oś jelito-mózg, wspierają procesy neuroregeneracyjne. Dlatego naukowcy sugerują, aby starsze osoby przyjmowały suplementy diety zawierające plazmalogeny. "Pigułką młodości" mogą też być żachwy na talerzu.
Źródła: MedicalXPress.com, Frontiers in Molecular Biosceinces
